Epidemia szczepień. Szwecja znowu kupuje szczepionki

W tajnych magazynach Szwecji piętrzą się bezużyteczne szczepionki i leki antywirusowe na wypadek świńskiej grypy, na które rząd przeznaczył setki milionów koron z pieniędzy podatników. Problem w tym, że mają ograniczony okres przydatności. Wiele krajów zaczęło je już utylizować.

Na wypadek spodziewanego wybuchu pandemii świńskiej grypy w 2009 roku, szwedzka minister zdrowia zakupiła 18 milionów szczepionek, które miano podać w dwóch turach niemal wszystkim 9 milionom obywateli. Największa kampania zdrowotna w historii kraju kosztowała w sumie 1,3 miliarda koron.

Służby epidemiologiczne wyliczyły wtedy, że nowym szczepem wirusa A/H1N1 może się zarazić nawet 5 milionów Szwedów, z czego dla 40 tysięcy może się to skończyć śmiercią.

Na portalu Szwedzkiej Agencji ds opieki społecznej i zdrowia opublikowano informację w kilku językach: "W związku z tym, że jest to nowy rodzaj wirusa, prawie nikt nie jest na niego odporny i dlatego ryzyko zachorowania jest znacznie większe, niż na zwykłą grypę sezonową".

Prorokowano, że pandemia będzie realnym zagrożeniem dla szwedzkiej gospodarki. – Liczymy się z tym, że połowa wszystkich pracowników może jednocześnie nie móc przyjść do  pracy, bo sami zachorowali albo opiekują się bliskimi - ostrzegała Eva Hamberg z urzędu epidemiologicznego. Czarne scenariusze roztaczały media: opustoszałe miejsca pracy, pozamykane szkoły i chaos w placówkach zdrowia. Największy dziennik kraju „Dagens Nyheter" bił na alarm: „Wszyscy musimy być gotowi", w podtekście, na najgorsze.

Państwa skandynawskie postanowiły zaszczepić całą populację. W Szwecji,  w odpowiedzi na kampanię informacyjną szczepieniom poddało się 60 proc. zdyscyplinowanego narodu. Był to najwyższy odsetek wśród krajów UE. W Finlandii na szczepienia zgłosiła się połowa mieszkańców.

Tymczasem epidemia okazała się znacznie mniej poważna, niż przewidywali eksperci. Większość przypadków zachorowań miała łagodny przebieg. Znaczniej gorsze były efekty uboczne samej szczepionki.

Pierwsze alarmujące sygnały pojawiły się w Finlandii w lutym ubiegłego roku. Według raportu służby zdrowia, w latach 2009-2010 wśród dzieci w wieku od czterech do dziewiętnastu lat znacznie wzrosła liczba zachorowań na chroniczną narkolepsję - chorobę objawiającą się nadmierną sennością w ciągu dnia i napadami snu. 52 z nich podano Pandemrix, czyli szczepionkę na A/H1N1. Okazało się, że w tej grupie wiekowej ryzyko zapadnięcia na narkolepsję jest siedmiokrotnie wyższe u szczepionych na świńską grypę.

W Szwecji narkolepsję twierdzono u ponad 150 dzieci. Wiele z nich, by normalnie funkcjonować, już do końca życia będzie musiało brać lekarstwa.

A co zyskała Szwecja na masowych szczepieniach? Lisa Brouwers z Instytutu Epidemiologicznego w Sztokholmie mówi dziennikowi Svenska Dagbladet", że uratowano dzięki nim sześć osób.

W kraju coraz częściej słychać głosy, by sprawę szczepień zbadała grupa niezależnych ekspertów. W regionie Uppsala np. program szczepień nie przyniósł żadnego efektu. - Jeżeli wynik okaże się podobny w całym kraju, i masowe szczepienia wywołały jedynie działania uboczne, to jest to medyczna tragedia – ocenia epidemiolog z Uppsali Staffan Sylvan. Chce wiedzieć jak doszło do decyzji o ogólnonarodowych szczepieniach. Domaga się również sporządzenia dyrektyw na wypadek przyszłych pandemii.