Uchodźcy w Europie: Kontyngenty zamiast kwot

– Nie ma wątpliwości, że szykuje się przełom w podejściu do problemu uchodźców – mówi „Rz" prof. Klaus Schroeder, politolog z Wolnego Uniwersytetu w Berlinie. System kontyngentów miałby polegać na przyjmowaniu przez poszczególne kraje UE określonej liczby uchodźców bezpośrednio z Turcji. W kraju tym szuka nadal schronienia ponad dwa miliony Syryjczyków. Nie wszyscy mieliby szanse na legalny wyjazd do Europy. Jakie miałyby obowiązywać kryteria w wyborze imigrantów, nie wiadomo.

Nie jest także jasne, w jakim trybie miałaby zostać ustalona wysokość kontyngentów. Nie ma na ten temat w Niemczech żadnych przecieków poza być może wypowiedziami Markusa Södera (CSU), ministra finansów Bawarii. Jego zdaniem Niemcy nie są w stanie przyjmować więcej niż 200–300 tys. uchodźców rocznie. – Nie znaczy to, że Berlin zdecyduje się na samowolne wyznaczenie górnej granicy „swego" kontyngentu - mówi prof. Schroeder. Takie postawienie sprawy mogłoby zostać odczytane jako próba nacisku na partnerów z UE. Chodzi raczej o ustalenie kontyngentu dla całej UE i następnie podzielenie go pomiędzy poszczególne kraje.

– Trudno to uznać za przełom w dotychczasowej polityce Niemiec – tłumaczy „Rz" Steven Bastos, politolog z francusko-polsko-niemieckiej Fundacji Genshagen. Jego zdaniem taki pomysł niczym nie różni się od lansowanego przez Niemcy do tej pory „europejskiego rozwiązania". Berlin oczekuje nadal okazania solidarności przez swych europejskich partnerów i przyjmowania określonej liczby uchodźców znajdujących się już w Europie. Idea kontyngentów nie zmienia stanowiska Niemiec.

– Brak tego rodzaju solidarności może sprzyjać zmianie dotychczasowej europejskiej polityki Niemiec – ostrzega Bastos. Dla takich krajów jak Polska mogłoby to oznaczać nie tylko trudności w pozyskiwaniu funduszy z Brukseli, ale także kłopoty w realizacji swej polityki bezpieczeństwa opartej na NATO oraz UE.

Kluczowa rola Turcji

Tak czy owak pomysłu z kontyngentami nie da się szybko wcielić w życie. Jest to pomysł na przyszły rok. Kluczowa jest przy tym współpraca z Turcją. – Ankara nie jest zachwycona rolą, jaką jej wyznaczają Unia Europejska i kanclerz Merkel – mówi „Rz" prof. Ilter Turan z uniwersytetu Bilgi w Stambule. Jego zdaniem Europa w dalszym ciągu traktuje Turcję jako swego rodzaju kordon sanitarny i wszelkie obietnice finansowe nie są w stanie zmienić takiego wrażenia. Tym bardziej że to kierowana przez szefową niemieckiego rządu CDU nie akceptuje Turcji jako pełnoprawnego w przyszłości członka UE. Zamiast tego mowa była o uprzywilejowanym partnerstwie. Tego w Turcji nie zapomniano.

Przyspieszenie negocjacji z UE na temat członkostwa niewiele zmienia. Tak jak obietnica bezwizowego ruchu Turcji z Europą. O tych sprawach rozmawiała kanclerz Merkel kilka tygodni temu z prezydentem Erdoganem, a w poniedziałek z premierem Ahmetem Davutoglu. Niemiecka kanclerz nie kryje, że oczekuje od Turcji uszczelnienia granicy z Grecją. Nie tylko lądowej, ale też pilnowania plaż wykorzystywanych przez przemytników do transportu uciekinierów na greckie wyspy.