Sprawa, w której wypowiedział się we wtorek ETPC, dotyczyła skargi czterech starszych Szwajcarek oraz stowarzyszenia zrzeszającego seniorów z tego kraju. Ich zdaniem niewdrażanie właściwej polityki klimatycznej prowadziło do obniżenia komfortu ich życia, gdyż jako osoby starsze m.in. źle znoszą wysokie temperatury, które są coraz wyższe ze względu na ocieplenie klimatu. Miało to naruszać prawo do życia prywatnego i rodzinnego, gwarantowane w art. 8 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka poprzez brak zapewnienia odpowiedniej ochrony państwa przed poważnymi konsekwencjami zmian klimatu. Zarzucano też Szwajcarii naruszenie art. 6 EKPC, gwarantującego prawo do sądu – poprzez brak odpowiedniej ścieżki sądowej do dochodzenia takich roszczeń.
ETPC nie uznał legitymacji procesowej seniorek w tej sprawie, gdyż musiałyby one wykazać, że są bezpośrednio dotknięte działaniami bądź zaniechaniami rządu. Uznał jednak skargę stowarzyszenia, jako wniesioną w interesie publicznym.
Wyrok ETPC będzie brany pod uwagę przy ocenie spraw klimatycznych
Dlatego stwierdził naruszenie wspomnianych przepisów konwencji, wskazując, że państwa mają obowiązek przyjęcia regulacji i polityk w celu realizacji zobowiązań wynikających m.in. z porozumienia paryskiego czy ramowej konwencji Narodów Zjednoczonych ws. zmian klimatu. Tymczasem Szwajcaria ma poważne braki we wdrażaniu takich środków w wyznaczonym czasie.
Trybunał zasądził jednak na rzecz stowarzyszenia jedynie 80 tys. euro tytułem zwrotu kosztów postępowania, jako że nie wnioskowało ono o żadną rekompensatę pieniężną za doznane krzywdy.
– Trybunał w Strasburgu potwierdził, że państwa nie mogą ignorować swoich obowiązków dotyczących ograniczenia emisji gazów cieplarnianych, gdyż w ten sposób naruszają prawa podstawowe. – mówi Marcin Stoczkiewicz, dyrektor działu ochrony środowiska organizacji ClientEarth, która złożyła w sprawie „opinię przyjaciela sądu”.
