Prawo krwi, prawo ziemi

rz: Weszły w życie nowe przepisy umożliwiające zwrot obywatelstwa tym, którzy się go zrzekli lub którym zostało ono odebrane w okresie PRL. Dlaczego władza ludowa pozbawiała ludzi obywatelstwa?

Marek Jarentowski:

To były decyzje polityczne. Obecna Konstytucja RP nie przewiduje już możliwości pozbawienia obywatelstwa polskiego. Choć traktowałbym to jako pewną polityczną konstrukcję odcięcia się od dawnego systemu, który pozbawiał praw za nieprawomyślność, to ważne jest także, że posiadanie obywatelstwa daje pewne poczucie bezpieczeństwa i zakaz odgórnego pozbawiania go jest gwarancją respektowania naszych praw.

Ale nie możemy mieć podwójnego obywatelstwa...

W praktyce nasza władza nie ma żadnego wpływu na przyznawanie nam obywatelstwa innych krajów, jednak fakt bycia obywatelem także innego kraju nie oznacza, że będzie się w Polsce inaczej traktowanym.

Kiedyś niektórzy Polacy zabiegali o to, aby mieć obywatelstwo innego kraju.

Dziś zdarza się za to, że ludzie z krajów, w których ich prawa nie są przestrzegane, starają się o obywatelstwo polskie. Wolności wszędzie są ograniczane, jednak jest grupa krajów, która daje największe gwarancje ich respektowania i Polska do nich już na pewno się zalicza.

W różnych krajach obowiązują różne zasady przyznawania obywatelstwa.

W Europie dominuje prawo krwi, czyli nabywanie obywatelstwa po rodzicach, natomiast przyznawanie obywatelstwa na podstawie prawa ziemi, czyli miejsca urodzenia, jest typowe dla obu Ameryk, w szczególności dla USA i Kanady. To wynika ze specyfiki powstawania tych krajów, bo gdyby tam obowiązywało prawo krwi, to państwa te od początku miałyby raczej niewielu obywateli, a na pewno już ludzie napływający do nich czuliby się dyskryminowani.

Czy dziecko dwojga obywateli USA urodzone poza Stanami Zjednoczonymi będzie miało obywatelstwo tego kraju?