Monitoring w Mławie. Czy to krok w stronę Orwella

Osiem nowoczesnych obrotowych kamer od 1 lipca monitoruje sytuację w centrum Mławy (północne Mazowsze). Nie byłoby w tym nic dziwnego, gdyby nie ich dodatkowe wyposażenie – w głośniki i czułe mikrofony. Urządzenia będą mogły nie tylko nagrywać obraz, ale też rejestrować rozmowy spacerowiczów. Na łamach portalu Naszamlawa.pl Robert Wierciński, właściciel firmy Teldom z Malborka montującej system, chwalił się, że mikrofony zbierają dźwięk z odległości 15 – 20 metrów.

Wszystkie nagrania zarówno obrazu, jak i dźwięku będą przechowywane przez 60 dni. Cały system, którego zainstalowanie kosztowało ponad pół miliona złotych, obsługuje lokalna policja i straż miejska. Dyżurni, którzy śledzą sytuację na monitorach, dzięki zamontowanym przy kamerach głośnikom mogą też zwrócić uwagę mieszkańcom miasta, którzy np. zaśmiecają ulicę lub źle zaparkowali auto.

– To ogranicza wolności obywatelskie i może być wykorzystane w innych celach niż kwestie bezpieczeństwa mieszkańców – przestrzega Michał Nowakowski, mławski radny PiS. Podkreśla, że będzie się domagał demontażu mikrofonów.

Urząd miasta odpiera jednak zarzuty i przekonuje, że system ma służyć właśnie bezpieczeństwu mieszkańców. „Wyławiają one (mikrofony – red.) niepokojące dźwięki o dużym nasileniu: alarmy sklepowe i samochodowe, odgłosy wybijania szyb, wystrzały, wybuchy oraz wołanie o pomoc" – wyjaśnia w piśmie do „Rz" Magdalena Grzywacz z mławskiego magistratu.

Podkreśla, że podobne systemy działają m.in. w Rybniku (Śląsk) oraz podwarszawskich miejscowościach: Konstancinie-Jeziornie i Legionowie. Jak sprawdziła „Rz", monitoring nie poszedł tam jednak tak daleko.

– Mamy kamery wyposażone w głośniki, aby móc zwrócić uwagę np. przebiegającym przez ulicę dzieciom, ale nie mamy zainstalowanych żadnych mikrofonów – zapewnia Adam Nadworski, zastępca komendanta straży miejskiej w Legionowie. – Nie wkraczamy aż tak bardzo w intymność mieszkańców.

Także Janusz Bismor, komendant straży miejskiej w Rybniku, zaprzecza, aby wraz z kamerami zamontowano mikrofony: – Podczas imprez masowych dla bezpieczeństwa włączamy tylko mikrofony zamontowane na rynku, ale nie ma to nic wspólnego z kamerami monitoringu.

W siedzibie straży miejskiej w Konstancinie-Jeziornie usłyszeliśmy: – Nie mamy żadnych mikrofonów przy kamerach. Przecież wiadomo, jak by to od razu komentowano.

Wprowadzenie kamer z mikrofonami krytykują eksperci. Adam Bodnar z Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka: – Nie ma podstaw prawnych do stosowania takiego monitoringu.

Andrzej Barcikowski, były szef Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego: – To przesada i niebezpieczny precedens. Idąc w tym kierunku, za chwilę znajdziemy się w państwie opisanym przez Orwella.

– Taki system jest absolutnie zbędny – wtóruje im Jacek Gniadek, dyrektor Zakładu Obsługi Systemu Monitoringu w Warszawie nadzorujący działania wszystkich kamer ulicznych w stolicy. – Głos z takiego głośnika może nieźle nastraszyć. Nie mówiąc już o mikrofonach, których rolę można bardzo różnie zinterpretować.