Fundusze pod okiem kontrolera

Dariusz Kamiński, starszy specjalista w Ministerstwie Rozwoju Regionalnego

Publikacja: 02.07.2008 08:26

Fundusze pod okiem kontrolera

Foto: Rzeczpospolita

Istotnym elementem kontroli finansowej środków pochodzących z funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności jest wykrywanie nieprawidłowości finansowych oraz informowanie o nich Komisji Europejskiej.

Zgodnie z art. 2 pkt 7 rozporządzenia Rady (WE) 1083/2006 za nieprawidłowość należy uważać każde naruszenie przepisu prawa wspólnotowego wynikające z działania lub zaniechania podmiotu gospodarczego, które powoduje lub mogłoby spowodować szkodę w budżecie ogólnym Unii Europejskiej poprzez finansowanie nieuzasadnionego wydatku z budżetu ogólnego.

Najważniejszą grupę, bezpośrednio objętą czynnościami sprawdzającymi, są projektodawcy. Powinni być zatem świadomi, iż czynności kontrolne będą dotyczyły wszystkich realizowanych przez nich projektów finansowanych z funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności. Czynności kontrolne prowadzone względem każdego projektu mają najczęściej postać weryfikowania dokumentacji złożonej przez beneficjenta oraz tzw. kontroli na miejscu.

Czynności kontrolne polegają na sprawdzeniu formalnym oraz merytorycznym przedkładanych dokumentów oraz porównaniu z wcześniej składanymi oświadczeniami. Dokumenty, które podlegają weryfikacji, to przede wszystkim wnioski o dofinansowanie projektu oraz wnioski o płatność wraz z wymaganymi dokumentami uzupełniającymi. Podczas kontroli na miejscu czynności kontrolne polegają natomiast na sprawdzaniu zgodności przedstawianych przez beneficjenta dokumentów lub oświadczeń ze stanem faktycznym. Cechą charakterystyczną takiej kontroli jest przeprowadzanie czynności sprawdzających w siedzibie beneficjenta lub miejscu realizacji projektu.

Do prowadzenia czynności kontrolnych upoważnione są głównie instytucje dystrybuujące unijną pomoc: w nomenklaturze funduszy strukturalnych określane są one jako instytucje wdrażające lub instytucje pośredniczące II stopnia oraz instytucja audytowa.

Należy jednak pamiętać, iż oprócz nich prawo do kontroli mają również te instytucje krajowe, których obowiązki kontrolne nie wynikają bezpośrednio z przepisów ani zasad dotyczących wdrażania funduszy unijnych, lecz z uprawnień przyznanych przez Konstytucję RP lub inne przepisy prawa krajowego. Należą do nich przede wszystkim Najwyższa Izba Kontroli oraz prezes Urzędu Zamówień Publicznych. Katalog ten zamykają instytucje wspólnotowe, do których zaliczyć należy przede wszystkim Komisję Europejską, Europejski Trybunał Obrachunkowy oraz Europejski Urząd ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych (OLAF).

Do najczęściej występujących nieprawidłowości wykrytych w dotychczasowych kontrolach zaliczyć należy przede wszystkim fałszerstwo dokumentów oraz przytaczanie w dokumentacji aplikacyjnej nieprawdziwych danych osobowych projektodawcy i szczegółów technicznych projektu, a także współfinansowanie wydatków niekwalifikowanych czy też naruszenie przepisów prawa zamówień publicznych. Innym z często występujących nieprawidłowych działań beneficjenta jest także zakup używanych urządzeń lub innych środków trwałych po cenach przewyższających ceny rynkowe.

Pierwsze doświadczenia związane z wykorzystywaniem środków unijnych wyraźnie pokazują, iż ryzyko występowania nieprawidłowości jest trudne do wyeliminowania. Od 1 maja 2004 r. do 30 czerwca 2007 r. zostało zgłoszonych do KE ponad 360 nieprawidłowości dotyczących funduszy strukturalnych oraz Funduszu Spójności. Warto podkreślić, iż w informacjach o nieprawidłowościach przekazanych do KE ponad 100 przypadków zostało zakwalifikowanych jako podejrzenie nadużycia finansowego. W tych sprawach organy ścigania prowadzą postępowania karne lub przygotowawcze.

Istotnym elementem kontroli finansowej środków pochodzących z funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności jest wykrywanie nieprawidłowości finansowych oraz informowanie o nich Komisji Europejskiej.

Zgodnie z art. 2 pkt 7 rozporządzenia Rady (WE) 1083/2006 za nieprawidłowość należy uważać każde naruszenie przepisu prawa wspólnotowego wynikające z działania lub zaniechania podmiotu gospodarczego, które powoduje lub mogłoby spowodować szkodę w budżecie ogólnym Unii Europejskiej poprzez finansowanie nieuzasadnionego wydatku z budżetu ogólnego.

Pozostało 85% artykułu
Sądy i trybunały
Rezygnacja Julii Przyłębskiej to jest czysta kalkulacja
Praca, Emerytury i renty
Wigilia wolna od nowego roku. Ale nie to oburza biznes
Podatki
Pułapka na frankowiczów: po ugodzie może być PIT
Konsumenci
Jak otrzymać ulgę na prąd? Kto może mniej zapłacić za energię? Ekspert odpowiada
Materiał Promocyjny
Przewaga technologii sprawdza się na drodze
Nieruchomości
SN: kiedy mieszkanie u rodziców prowadzi do zasiedzenia
Walka o Klimat
„Rzeczpospolita” nagrodziła zasłużonych dla środowiska