Gmina nie może nakazać radnemu spotkań z wyborcami

Mimo tych wyjaśnień Wojewódzki Sąd Administracyjny w Kielcach przyznał rację prokuratorowi. Stwierdził, że regulacje statutowe zostały uchwalone bez ustawowego upoważnienia. Nie ma bowiem przepisów, które uprawniałyby radę gminy do wydania przepisów wykonawczych do art. 23 ust. 1 ustawy samorządowej, uszczegółowiających określone w ustawie obowiązki radnych. Tym bardziej nie ma upoważnienia dla rady do stosowania wobec radnych środków restrykcyjnych w postaci upomnienia za nieprzestrzeganie terminów spotkań z wyborcami.

Sąd zauważył, że mandat radnego gminy jest mandatem wolnym. Radny reprezentuje całą wspólnotę samorządową, tzn. wszystkich mieszkańców gminy, a nie tylko swój komitet bądź swoich wyborców. Mieszkańcy nie mogą zmusić radnego do ściśle wyznaczonych działań. Jest to o tyle istotne dla rozstrzygnięcia tej sprawy – zauważył WSA – że skoro wyborcy nie mogą ograniczać swobody radnego w wykonywaniu jego mandatu, to tym bardziej rada gminy nie może dodatkowo go krępować. W szczególności nie wolno radzie stosować wobec niesumiennego radnego żadnych środków dyscyplinujących – orzekł sąd.

WSA zauważył ponadto, że w związku z tym, iż kwestionowana uchwała jest aktem prawa miejscowego, nie ma ograniczeń czasowych do stwierdzenia jej nieważności. Bez znaczenia jest zatem podniesiona przez wójta Pacanowa okoliczność, że akt ten obowiązuje od dziesięciu lat. Również to, że akt ten był wcześniej poddany kontroli wojewody, nie może stanowić obrony uchwały, w sytuacji gdy narusza ona prawo.

sygnatura akt: II SA/Ke 449/13