Ustawodawca ma prawo modyfikować dochody gmin

Restauracja w szpitalu uzdrowiskowym może korzystać z preferencyjnych stawek podatku od nieruchomości, ale tylko wówczas, gdy jest prowadzona przez ten sam podmiot, który świadczy usługi lecznicze.

Publikacja: 04.10.2013 13:37

Michał Cyrankiewicz

26 września 2013 r. Trybunał Konstytucyjny rozpoznał wniosek Rady Miasta Kołobrzeg dotyczący podatku od nieruchomości związanych z udzielaniem świadczeń zdrowotnych. Uznał, że preferencje podatkowe dla nieruchomości związanych z udzielaniem świadczeń zdrowotnych są zgodne z konstytucją. Oznacza to, że gminy nie mogą stosować wyższych stawek do stołówek, restauracji, czy basenów znajdujących się w budynkach lecznic uzdrowiskowych.

W ocenie skarżących

Ustawodawca dokonał w latach 2010 i 2011 zmiany treści art. 5 ust. 1 pkt 2 lit. B ustawy o podatkach lokalnych, poszerzając zakres sytuacji, w których stosowana jest niższa stawka podatku od nieruchomości. Zrezygnował z dotychczas stosowanego pojęcia budynków lub ich części „zajętych" przez podmioty prowadzące działalność gospodarczą w zakresie udzielania świadczeń zdrowotnych i wprowadził w to miejsce rozwiązanie, zgodnie z którym preferencja podatkowa przysługuje, jeżeli budynek lub jego część jest „związana" z udzielaniem świadczeń zdrowotnych.

W ocenie Rady Miasta Kołobrzeg ustawodawca nadmiernie rozszerzył krąg podmiotów, wobec których ma zastosowanie obniżona stawka podatku od nieruchomości. Wcześniejsza definicja umożliwiała jednoznaczne zidentyfikowanie powierzchni użytkowych, od których należało uiścić podatek. Preferencyjna stawka podatkowa miała zastosowanie wyłącznie do podmiotów, które na danym obszarze zajętych budynków lub ich części prowadziły działalność gospodarczą w zakresie udzielania świadczeń zdrowotnych.

Nowe brzmienie kwestionowanej regulacji umożliwia stosowanie stawki preferencyjnej podatku do wszystkich pomieszczeń „związanych z udzielaniem świadczeń zdrowotnych", np. spa czy hoteli.

W konsekwencji wprowadzonej do ustawy o podatkach i opłatach lokalnych zmiany gminy uzdrowiskowe tracą możliwość uzyskiwania większych dochodów z podatków. A to z kolei uderza w ich samodzielność finansową, gwarantowaną przepisami konstytucji.

Trybunał Konstytucyjny stanowiska tego nie podzielił.

Zdaniem Trybunału

Trybunał Konstytucyjny wyjaśnił przede wszystkim, jak należy rozumieć przepis art. 5 ust. 1 pkt 2 lit. d o podatkach i opłatach lokalnych. W ocenie Trybunału kluczem do jego interpretacji jest przesłanka podmiotową – przedmiotową. W konsekwencji, aby z preferencyjnych stawek podatkowych skorzystać, to budynki lub ich części zajęte przez podmioty wykonujące działalność leczniczą muszą jednocześnie pozostawać w związku z działalnością leczniczą. Adresatem tego przepisu, w obydwu jego częściach, jest ten sam podmiot. Oznacza to, że jeżeli np. w szpitalnym budynku funkcjonuje restauracja, ale jest ona prowadzona przez inny podmiot niż świadczący usługi lecznicze, to ta część nieruchomości z preferencji podatkowych przewidzianych w art. 5 ust. 1 pkt 2 lit. b ustawy o podatkach i opłatach lokalnych korzystać nie może.

Utracone dochody podatkowe gminy uzdrowiskowe mogą sobie rekompensować innymi dochodami, takimi jak opłata uzdrowiskowa, czy dotacja z budżetu państwa

Ponadto Trybunał podkreślił, że wynikająca z przepisów konstytucji zasada samodzielności finansowej jednostek samorządu terytorialnego nie ma charakteru absolutnego. A ustawodawca, zmieniając zakres stosowania preferencyjnej stawki podatku od nieruchomości dla budynków lub ich części związanych z działalnością leczniczą, kierował się potrzebą ochrony innych konstytucyjnych wartości, takich jak prawo do ochrony zdrowia.

W ocenie Trybunału ustawodawca ma swobodę modyfikacji źródeł dochodów jednostek samorządu terytorialnego. Natomiast wnioskodawca nie wykazał, że ustawodawca, rozszerzając zakres stosowania preferencyjnej stawki podatku od nieruchomości, spowodował drastyczne naruszenie ich samodzielności finansowej lub też doprowadził do oczywistej dysproporcji między zadaniami jednostek samorządu terytorialnego a ich dochodami. Co więcej, utracone dochody podatkowe gminy uzdrowiskowe mogą sobie rekompensować innymi dochodami, takimi jak opłata uzdrowiskowa czy dotacja z budżetu państwa.

Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 26 września 2013 r., sygn. akt K 22/12