Nie sprzedasz piwa, jeśli przegapiłeś termin rat zezwolenia na sprzedaż alkoholu

Sekretarz gminy, działając z upoważnienia burmistrza, odmówił małżeństwu prowadzącym działalność gospodarczą, wszczęcia postępowania o przywrócenie terminu do dokonania wpłaty drugiej raty, za korzystanie z zezwoleń wydanych na sprzedaż napojów alkoholowych, przeznaczonych do spożycia w punkcie gastronomicznym.

Przedsiębiorcy odwołali się do Samorządowego Kolegium Odwoławczego, jednak organ działając na podstawie ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, utrzymał w mocy postanowienie burmistrza.

Kolegium wskazało, że istotną okolicznością sprawy jest kwestia dotycząca charakteru terminu dla uiszczenia opłaty za korzystanie z zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych, przewidzianego w ustawie. SKO wskazało, że wszystkie terminy określone w powołanych przepisach mają charakter materialnoprawny. Skoro ustawodawca nie przewidział mechanizmów uprawniających do przywrócenia tego terminu, a przywrócenie terminu określone w przepisach postępowania administracyjnego z zasady ma charakter proceduralny, to należało stwierdzić brak podstaw do prowadzenia postępowania w sprawie przywrócenia terminu prawa materialnego.

Małżeństwo postanowiło wnieść skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, zarzucając naruszenie ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, poprzez przyjęcie, że wszystkie terminy ustawy mają charakter materialnoprawny i na da się ich przywrócić oraz naruszenie interesu prawnego z uwagi na nie uwzględnienie wniosku o przywrócenie terminu, co ograniczało swobodę działalności gospodarczej, a co za tym idzie wpływy ze sprzedaży.

WSA oddalił skargę przedsiębiorców. Sąd przypomniał, że zgodnie z przepisami ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi gminy pobierają opłatę, wnoszoną na swój rachunek w każdym roku kalendarzowym objętym zezwoleniem, w trzech równych ratach, w terminach do 31 stycznia, 31 maja i 30 września danego roku kalendarzowego.

Jego zdaniem, tak zakreślone terminy dla wniesienia opłaty, są terminami zawitymi prawa materialnego, ustanawiające w konkretny dzień kalendarzowy bezwzględne granice płatności każdej raty. Natomiast uchybienie terminu prawa materialnego, wywołuje skutek prawny w postaci wygaśnięcia praw lub obowiązków – w tym przypadku zezwolenia na sprzedaż alkoholu.

WSA podkreślił, że nie można uznać, iż opłata za możliwość czerpania zysków jest czynnością ściśle procesową, do której mają zastosowanie przepisy k.p.a., zezwalające na przywrócenie terminu.

Sąd dodał na koniec, że małżeństwo mogłoby wnioskować o kolejny okres do wniesienia opłaty, tylko w sytuacji, gdyby przepisy ustawy o wychowaniu w trzeźwości wyraźnie przewidywały taką możliwość. Zwrócił również uwagę, iż w sprawie nie ma znaczenia znaczenia kwestia braku winy przy dokonywaniu czynności.

Podobnego zdania był Naczelny Sąd Administracyjny, do którego trafiła kasacja. NSA 3 czerwca 2014 roku stwierdził, iż

uchybienie terminu prawa materialnego, którym jest czas na opłatę raty zezwolenia na sprzedaż alkoholu, wywołuje skutek prawny w postaci wygaśnięcia praw lub obowiązków o charakterze materialnym

i nie istnieje możliwość przywrócenia, czy przedłużenia terminu spłaty.

Sąd dodał, iż ustawa o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, określając działania zmierzające do ograniczania spożycia napojów alkoholowych, wprowadziła system sankcji za jej naruszenie. Można wymienić sankcje karne, a także sankcje administracyjne. Zdaniem NSA, rodzajem sankcji administracyjnej jest niewątpliwie stwierdzenie wygaśnięcia zezwolenia na sprzedaż alkoholu, w przypadku braku wpływu określonej kwoty na rachunek gminy (

II GSK 560/13)

.