Trzeba ustalić wysokość podatków lokalnych na 2017 rok

Uchwały podatkowe na 2017 r. rady gmin powinny podjąć jak najwcześniej. Pamiętając o zachowaniu odpowiedniego – wynoszącego, co najmniej 14 dni - vacatio legis. Szczególną uwagę należy także zwrócić na datę wejścia w życie tych uchwał, tak, aby posiadała ona moc obowiązującą od 1 stycznia 2017 r.

Natomiast, jeżeli radni zdecydują się na podejmowanie uchwał wprowadzających na terenie gminy zwolnienia w podatkach i opłatach lokalnych, to mogą to być tylko zwolnienia odnoszące się do przedmiotu opodatkowania. Władze lokalne nie mają, bowiem kompetencji do wprowadzania zwolnień podmiotowych, czyli określania, kto może ze zwolnienia korzystać. Nie mogą też wprowadzać zwolnień mieszanych, wskazujących, kto w stosunku, do jakich przedmiotów objęty jest zwolnieniem.

Drugi rok obniżki

Zgodnie z przepisami ustawy z 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych górne granice stawek kwotowych podatku od nieruchomości, od środków transportowych oraz opłat lokalnych ulegają corocznej zmianie na następny rok podatkowy. Taka zmiana – od 2007 r. - może polegać zarówno na podwyższeniu stawek maksymalnych danin lokalnych na kolejny rok, jak również na ich obniżeniu.

O ile sytuacja, w której zmiana wysokości stawek maksymalnych podatków lokalnych na kolejny rok polega na ich podwyższeniu nie sprawia kłopotu, o tyle odwrotna – polegająca na ich obniżeniu (poniżej poziomu stawek maksymalnych z roku poprzedniego) może rodzić problemy. Zwłaszcza w sytuacji, w której rada gminy uchwał podatkowych na kolejny rok nie podejmie. Może się, bowiem okazać, że stawki – te wynikające z uchwały obowiązującej w roku poprzednim (np. w 2016 r.) – są wyższe od stawek maksymalnych obowiązujących w kolejnym roku podatkowym (np. w 2017 r.).

- Jeżeli gmina nie uchwali nowych stawek, to nie znaczy, że tych stawek nie będzie. Będą one wynikały z uchwały podatkowej z roku poprzedniego, ale uchwała taka będzie dotknięta wadą i tak długo jak nie zostanie uchylona będzie obowiązywała. Natomiast podatnicy o ewentualny zwrot nadpłaconego podatku będą mogli się ubiegać dopiero po uchyleniu uchwały wadliwej i wprowadzeniu na jej miejsce uchwały z prawidłowo ustalonymi stawkami – wskazuje dr hab. Bogumił Pahl, z Uniwersytetu Warmińsko – Mazurskiego w Olsztynie.

Jego zdaniem, gdy na skutek nieuchwalenia nowych stawek podatkowych w gminie obowiązują „stare" stawki, wyższe od maksymalnych, gmina nie ma możliwości pobierania podatku według stawek wynikających z obwieszczenia ministra finansów aktualizującego wysokość maksymalnych stawek kwotowych na dany rok podatkowy. – Z ustawy jednoznacznie wynika, że o wysokości stawek decyduje rada gminy. Brak jest przepisu, który pozwalałby automatycznie stosować stawki z obwieszczenia ministra finansów – wskazuje dr hab. Bogumił Pahl.

Jednak najlepszym rozwiązaniem jest dokładne przeanalizowanie przez władze gminy obowiązujących na jej terenie stawek podatków i opłat lokalnych (tych obowiązujących w 2016 r.), ich porównanie ze stawkami maksymalnymi wynikającymi z obwieszczenia ministra finansów sprawie górnych granic stawek kwotowych podatków i opłat lokalnych w 2017 r. (Monitor Polski z 5 sierpnia 2016 r., poz. 779) i tam, gdzie to konieczne dokonanie stosownej korekty ich wysokości.

Fakultatywne opłaty

Od 1 stycznia 2016 r. gmina może, (ale już nie musi) pobierać opłaty: targową, miejscową i uzdrowiskową. Rozwiązanie, które ustawodawca zastosował wobec opłat targowej, miejscowej i uzdrowiskowej jest analogiczne do obowiązującego (od 1 stycznia 2008 r.) w art. 18a ustawy o podatkach i opłatach lokalnych regulującego opłatę od posiadania psów.

Oznacza to, że wprowadzenie tych opłat – podobnie jak opłaty od posiadania psów – wymaga podjęcia uchwały (uchwał), których treść będzie kategorycznie przesądzać o tym, że opłaty te będą na terenie gminy i w danym roku pobierane. Oznacza to, że np. samo uchwalenie stawek tych opłat na 2017 r. nie daje gminie prawa do poboru tych opłat.

Stanowisko takie potwierdza orzecznictwo regionalnych izb obrachunkowych, na przykład rozstrzygnięcie nadzorcze Regionalnej Izby Obrachunkowej w Olsztynie podjęte 16 listopada 2015 r., uchylające uchwałę rady gminy Janowo w sprawie stawek opłaty targowej na 2016 r. W uzasadnieniu tego rozstrzygnięcia olsztyńska izba podkreśliła, że od 1 stycznia 2016 r. to czy w danej gminie będzie pobierana opłata targowa zależy od woli organu stanowiącego tej gminy. Oznacza to, że rada gminy zobowiązana jest, więc do jednoznacznego wyrażenia swojej woli w tym zakresie poprzez wprowadzenie opłaty targowej na swoim terenie w drodze uchwały. Nie może czynić tego w sposób dorozumiany jedynie poprzez ustalenie dziennych stawek opłaty targowej – podkreśla olsztyńska RIO. (uchwała RIO w Olsztynie nr 0102-393/15).

Bez podejmowania uchwał

Jednocześnie rezygnacja z poboru opłat: targowej, miejscowej, uzdrowiskowej, czy od posiadania psów w danym roku nie wymaga podejmowania przez radę gminy żadnej uchwały w tym zakresie. Jak bowiem stwierdziła Regionalna Izba Obrachunkowa w Rzeszowie w rozstrzygnięciu nadzorczym z 1 grudnia 2015 r., z przepisu art.18a ust.1 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych wynika, że rada gminy może wprowadzić opłatę od posiadania psów i w drodze uchwały określić zasady ustalania i poboru oraz terminy płatności i wysokość stawek. Jeżeli wolą rady Tarnobrzega jest rezygnacja z poboru tej opłaty w 2016 r., to niepodjęcie uchwały o jej wprowadzeniu na 2016 rok jest potwierdzeniem, że opłata od posiadania psów nie będzie pobierana (uchwała RIO w Rzeszowie nr XXIV/5447/2015).