Odpowiedzialność za zarządzanie publicznym zakładem opieki zdrowotnej ponosi kierownik. Jest on odpowiedzialny za kierowanie zakładem i reprezentowanie go na zewnątrz. Jest także przełożonym wszystkich pracowników. Nawiązanie stosunku pracy z kierownikiem publicznego ZOZ następuje na podstawie umowy o pracę lub powołania. Można z nim również zawrzeć umowę cywilnoprawną. Czynności tych dokonuje podmiot, który utworzył publiczny zakład. Jeśli jest to gmina, czynności tych dokonuje wójt (burmistrz, prezydent miasta).
[srodtytul]Budżetowy lub samodzielny[/srodtytul]
Utworzone przez jednostki samorządu terytorialnego publiczne zakłady opieki zdrowotnej prowadzone są w formie samodzielnego zakładu. Podlegają rejestracji w Krajowym Rejestrze Sądowym. Z chwilą wpisu do rejestru samodzielny publiczny ZOZ uzyskuje osobowość prawną. Jeżeli prowadzenie zakładu opieki zdrowotnej w formie zakładu samodzielnego jest niecelowe lub przedwczesne, gmina, powiat lub województwo mogą prowadzić go w formie zakładu budżetowego lub jednostki budżetowej. Decyzję w tej sprawie podejmuje organ, który zakład utworzył, po dokonaniu analizy zakresu i charakteru jego działalności w odniesieniu do potrzeb zdrowotnych danego obszaru lub określonej grupy ludności oraz oceny możliwości pozyskiwania przez ZOZ dodatkowych środków finansowych bez ograniczania praw ludności do bezpłatnych świadczeń zdrowotnych.
Zasady zatrudniania kierownika publicznego zakładu opieki zdrowotnej zależą od formy, w jakiej jest prowadzony. Reguluje je art. 44a ustawy o zakładach opieki zdrowotnej. W wypadku publicznego ZOZ prowadzonego w formie zakładu budżetowego lub jednostki budżetowej zatrudnienie jego kierownika obligatoryjnie musi być poprzedzone przeprowadzeniem postępowania konkursowego.
Wyjątkiem są zakłady utworzone w celu prowadzenia badań naukowych i prac badawczo-rozwojowych w powiązaniu z udzielaniem świadczeń zdrowotnych i promocją zdrowia oraz żłobki. Konkursów nie przeprowadza się również, jeżeli obsadzane jest stanowisko kierownika zakładu prowadzonego w formie samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej.