Strefa Gazy: Daleko do pokoju. Pat służy i Hamasowi, i rządowi Izraela

Buldożery starają się zepchnąć sterty gruzu i poskręcanych metalowych prętów z tętniących kiedyś życiem ulic  Gazy. Praca idzie powoli, bo sprzętu jak na lekarstwo. W nielicznych miejscach, które dają jakie takie schronienie, zorganizowano klasy szkolne , w jednym z meczetów w mieście Gaza wznowił nawet działalność uniwersytet. Dzieje się to wśród milionów ton gruzu, pozostałości po ponad 80 proc. całej zabudowy. Takie obrazy idą w świat z obszarów, które jeszcze dwa miesiące temu były piekłem na ziemi.

Czytaj więcej

Dyplomacja

Pokój w Strefie Gazy na warunkach Donalda Trumpa. Kto będzie go pilnował?

Po poparciu planu Donalda Trumpa przez Radę Bezpieczeństwa ONZ niezadowolony jest Hamas. Izrael o...

– Otwierają się powoli sklepy i restauracje – mówi BBC Jahja as-Sarradż, burmistrz miasta Gaza mianowany przez Hamas, która to organizacja sprawuje nadal kontrolę nad połową całej strefy przylegającej do Morza Śródziemnego. Kontrolę nad pozostałym terenem sprawuje armia izraelska. Zdecydowana większość z dwóch milionów Palestyńczyków  koczuje w namiotach w nadmorskiej enklawie. Na tzw. żółtej linii, oddzielającej enklawę od izraelskich oddziałów dochodzi niemal codziennie do wymiany ognia. Nierzadkie są ataki izraelskiego lotnictwa. Po stronie palestyńskiej są już setki ofiar śmiertelnych 

Zrealizowano jedynie pierwszy etap planu pokojowego. Ale Donald Trump jest zadowolony   

Tymczasem formalne zawieszenie broni trwa już prawie dwa miesiące od podpisania przez obie strony 20-punktowego planu pokojowego Donalda Trumpa. Został on już zaakceptowany ogromną większością głosów przez ONZ i właściwie nie powinno być przeszkód w jego wcielaniu w życie. Zrealizowany został jednak jedynie pierwszy jego etap. Uwolnieni zostali wszyscy żywi zakładnicy, stronie izraelskiej zwrócono też ciała, z wyjątkiem jednego, zakładników, którzy zginęli w enklawie. Do Gazy napływa pomoc humanitarna. W zamian izraelskie więzienia opuściły setki Palestyńczyków. Równocześnie armia państwa żydowskiego wycofała się z połowy terytorium całej strefy. Natomiast drugi etap realizacji planu jeszcze się nie rozpoczął. 

Czytaj więcej

Konflikty zbrojne

Izrael zbombardował Strefę Gazy i ogłosił wznowienie zawieszenia broni

Izraelska armia poinformowała o wznowieniu zawieszenia broni w Strefie Gazy, po tym jak jej lotni...

– Wszystko idzie dobrze. Druga faza planu rozpocznie się wkrótce – zapewniał kilka dni temu Donald Trump. Drugi etap zakłada powołanie Rady Pokoju, z prezydentem Trumpem na czele oraz 10 przywódcami z krajów arabskich i zachodnich. Utworzony ma być także międzynarodowy zarząd, w skład którego wejdą były premier Wielkiej Brytanii Tony Blair, doradcy Trumpa – Jared Kushner i Steve Witkoff oraz kilku członków Rady Pokoju. Zdaniem dobrze poinformowanego portalu Axios decyzje mają zapaść jeszcze przed świętami. 

Kolejna sprawa to utworzenie Międzynarodowych Sił Stabilizacyjnych (ISF). Nie jest to zadanie łatwe. W skład ISF wejść mają siły kilku państw arabskich a także innych krajów, w tym z Francji, Niemiec czy Wielkiej Brytanii. Jest problem z Turcją, która chce być obecna w Gazie, lecz Izrael jest przeciw. Jak na razie działa jedynie  Cywilno-Wojskowe Centrum Koordynacyjne (CMCC) niedaleko Beer Szewy, gdzie 200 amerykańskich żołnierzy przygotowuje platformę oddziałania misji pokojowej.

Kto rozbroi Hamas? Palestyńczycy nie chcą o tym słyszeć

Wszystkie przygotowania idą swoim torem, ale nawet ich zakończenie nie oznacza  automatycznie zmiany sytuacji w Strefie Gazy. Zawieszenie broni nie jest przestrzegane. Hamas kontroluje cały obszar pomiędzy tzw. żółtą linią i stanowiskami izraelskiej armii, a brzegiem Morza Śródziemnego. Przywódcy Hamasu nie chcą słyszeć o złożeniu broni, do czego się zobowiązali. Głoszą obecnie, że oddadzą broń jedynie w chwili gdy zagwarantowana zostanie ścieżka do powstania państwowości palestyńskiej.

– Żaden plan nie może działać, dopóki Hamas jest u władzy w Gazie – mówi „Rzeczpospolitej”  Avi Scharf, z krytycznego wobec Netanjahu dziennika „Haarec”. Izrael nie zamierza nic z tym zrobić. Premier Netanjahu nie ma powodów, aby nie odczuwać satysfakcji z obecnego stanu rzeczy. Wprawdzie nie udało się zrealizować zasadniczego celu dwuletniej barbarzyńskiej wojny w Gazie, ale do domu powrócili zakładnicy.  W dodatku Hamas został zdruzgotany na tyle, że nie jest w stanie zagrozić państwu żydowskiemu. Także przy pomocy rakiet, gdyż wyczerpał ich cały, 40-tysięczny zapas.  Z punktu widzenia Jerozolimy stan taki może więc trwać jakiś czas i nie ma powodów do szybkich działań. Tym bardziej, że skrajnie prawicowy rząd Netanjahu nie przyjął formalnie planu Trumpa, przeciwko któremu są  ultranacjonalistyczni ministrowie. A bez nich rząd musiałby upaść. Żydowscy szowiniści liczą na utrwalenie podziału Strefy Gazy i w perspektywie aneksję okupowanej obecnie jej  części. Plan zaakceptował jedynie premier, podobnie jak rezolucję ONZ. 

Kiedy ruszy odbudowa Strefy Gazy?

– Trudno być prorokiem w obecnej sytuacji. Nowej wojny nie można wykluczyć tak, jak utrzymywania się przez długi czas obecnego stanu zawieszenia konfliktu – mówi „Rzeczpospolitej” z Bejrutu Nadim Shehadi, były ekspert Chatham House. W jego opinii strategia Hamasu polega na prowokowaniu sił Izraela na tzw. żółtej linii w nadziei, że doprowadzi to do nowej ofensywy armii państwa żydowskiego, kolejnych zmasowanych bombardowań i licznych ofiar cywilnych. Miałoby to wywołać  nową falę protestów antyizraelskich na świecie, a w konsekwencji do wzmocnienia pozycji politycznej Hamasu.Taka gra opiera się na założeniu, że Hamas jest niezniszczalny. Powstała więc sytuacja politycznego pata. Służy Hamasowi, jak i władzom Izraela.