Gmina może powierzyć swoje zadania

W jaki sposób gmina może realizować zadania publiczne?

Metod możliwych do wykorzystania jest co najmniej kilka. Przede wszystkim zadania publiczne mogą być wykonywane samodzielnie przez tę jednostkę. Mogą też być realizowane za pośrednictwem zakładu budżetowego czy też utworzonej w tym celu spółki komunalnej.

Wreszcie ich realizację można powierzyć do wykonywania osobom fizycznym i prawnym.

Powierzenie zadań publicznych do realizacji może nastąpić w drodze przetargu lub bezpośrednio. To, jaka procedura zostanie zastosowana, zależy głównie od tego, jaki podmiot ma to zadanie realizować.

[srodtytul]Zakłady budżetowe[/srodtytul]

Wyłonienie podmiotu, który będzie wykonywał zadania publiczne, następuje w drodze przetargu. Ta procedura musi być stosowana zawsze wtedy, gdy samorząd chce powierzyć realizację określonych zadań podmiotowi komercyjnemu, np. prywatnej firmie. Z kolei możliwość bezpośredniego przekazania danemu podmiotowi zadań do realizacji jest ograniczona.

Oczywiście jest to możliwe w sytuacji, gdy np. gmina decyduje się sama świadczyć określone usługi, jak również w sytuacji, w której mają być one realizowane przez zakłady budżetowe utworzone przez tę jednostkę.

W tym miejscu przypomnieć należy treść art. 14 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=325303]ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (DzU nr 157, poz. 1240)[/link].

Zgodnie z jego treścią, od 1 stycznia 2010 r. zadania własne gmin, powiatów i województw w zakresie:

- gospodarki mieszkaniowej i gospodarowania lokalami użytkowymi;

- dróg, ulic, mostów, placów oraz organizacji ruchu drogowego;

- wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, zaopatrzenia w energię elektryczną i cieplną oraz gaz,

- lokalnego transportu zbiorowego;

- targowisk i hal targowych;

- zieleni gminnej i zadrzewień;

- kultury fizycznej i sportu, w tym utrzymywania terenów rekreacyjnych i urządzeń sportowych;

- utrzymywania różnych gatunków egzotycznych i krajowych zwierząt, w tym w szczególności prowadzenia hodowli zwierząt zagrożonych wyginięciem, w celu ich ochrony poza miejscem naturalnego występowania;

- cmentarzy;

będą realizowane przez utworzone przez jednostki samorządu terytorialnego zakłady budżetowe.

Oznacza to, że zakłady, które wykonują inne niż wymienione w tym przepisie zadania, będą musiały zostać zlikwidowane. Ma to nastąpić do 31 grudnia 2010 r. (patrz art. 87 ust. 2 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=325301]ustawy z 27 sierpnia 2009 r. – Przepisy wprowadzające ustawę o finansach publicznych (DzU nr 157, poz. 1241)[/link]. Konsekwencją likwidacji takich zakładów jest to, że wykonywane przez nie zadania publiczne będą musiały zostać realizowane w innej formie, np. przez spółki komunalne.

[srodtytul]Spółki komunalne[/srodtytul]

Spółkom komunalnym, również tym utworzonym w wyniku przekształcenia zakładu budżetowego, zadania publiczne mogą być powierzone do wykonywania bezpośrednio, bez konieczności organizowania przetargu. Aby to jednak było możliwe, muszą zostać spełnione określone warunki.

Jakie?

Po pierwsze, utworzona spółka (z ograniczoną odpowiedzialnością lub akcyjna) musi należeć w 100 proc. do samorządu, np. gminy.

Po drugie, podmiot taki musi być kontrolowany przez np. gminę w takim samym stopniu, jak jej jednostki organizacyjne.

Trzecim warunkiem jest to, aby działalność spółki była w przeważającej części prowadzona na rzecz tej jednostki samorządu terytorialnego, który jest jej właścicielem.

[srodtytul]Współdziałanie sektorów[/srodtytul]

Zadania publiczne mogą być również realizowane w sposób szczególny. Rozwiązaniem jest zastosowanie formuły partnerstwa publiczno-prywatnego, przy wykorzystaniu rozwiązań, o których mowa w [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=299853]ustawie z 19 grudnia 2008 r. (DzU z 2009 r. nr 19, poz. 100). [/link]

Formuła ta może być wykorzystana głównie w przypadku realizacji inwestycji infrastrukturalnych (np. budowa dróg). W takiej sytuacji powstająca infrastruktura docelowo staje się własnością publiczną. Partner prywatny otrzymuje natomiast prawo do jej eksploatacji przez określony czas i do czerpania z tego tytułu dochodów.

W przedsięwzięciach, w których nie można oczekiwać określonych dochodów z komercyjnej eksploatacji infrastruktury, obowiązek jej wykorzystania w sposób gwarantujący osiągnięcie zakładanego zysku spoczywa na partnerze publicznym. Tak będzie np. w sytuacji, gdy podmiot prywatny wybudował gminny basem, a jednostka ta finansuje prowadzone na nim lekcje wychowania fizycznego.

Partnerstwo publiczno-prywatne, ze względu na swą elastyczność (umowa) nadaje się również do wykorzystania jako środek realizacji zadań z zakresu użyteczności publicznej związanych np. z organizacją komunikacji miejskiej, zaopatrzeniem w wodę, odbiorem ścieków czy utrzymaniem w gminie czystości i porządku.

[ramka][b]Współpraca z organizacjami pozarządowymi[/b]