Zmiana przeznaczenia może obniżyć wielkość należnej daniny

Pan Stanisław jest właścicielem domku, za który uiszczał podatek według stawek właściwych dla budynków mieszkalnych. Tak było aż do 2009 r., kiedy to otrzymał od wójta decyzję wydaną na podstawie art. 230 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=582ECDA0581859658EA2BD1E83B507D8?id=176376]ordynacji podatkowej[/link], w której gminny organ orzekł o dokonaniu wymiaru uzupełniającego podatku od nieruchomości poprzez zmianę w decyzji zapisu „budynki mieszkalne” zapisem „budynki letniskowe”.

Skutkowało to tym, że domek letniskowy p. Stanisława został opodatkowany według stawki wyższej, właściwej dla budynków „pozostałych”, a nie jak dotychczas „mieszkalnych” (art. 5 ust. 1 pkt 2 lit a i e ustawy o podatkach i opłatach lokalnych). Spowodowało to wzrost stawki podatkowej z 0,72 zł do 6,64 zł za 1 mkw. powierzchni użytkowej.

Decyzję tę p. Stanisław zaskarżył do samorządowego kolegium odwoławczego, a następnie do sądu administracyjnego. Twierdził, że domek, którego decyzja dotyczy, nie powinien być opodatkowany według stawki właściwej dla budynków „pozostałych”, tylko według tej właściwej dla budynków „mieszkaniowych”. Uzasadniał to tym, że domek ten tak samo jak w latach poprzednich służy zaspokajaniu jego podstawowych potrzeb mieszkaniowych. Obie instancje skargę pana Stanisława oddaliły.

[srodtytul]SKO: decyduje ewidencja[/srodtytul]

Samorządowe kolegium odwoławcze stanęło na stanowisku, że miarodajnym dokumentem decydującym o wymiarze opodatkowania danego budynku jest wypis z ewidencji gruntów i budynków. Dopiero w sytuacji, gdy dany budynek nie został do takiej ewidencji wciągnięty, to organy podatkowe są zobowiązane do ustalenia charakteru budynku do celów podatkowych.

Organ odwoławczy zwrócił uwagę, że § 65 ust. 1 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=2CA3B9B76042A00EF183C3B9EDE730DB?id=161517]rozporządzenia ministra rozwoju regionalnego i budownictwa z 29 marca 2001 r. w sprawie ewidencji gruntów i budynków (DzU nr 38, poz. 454)[/link] określa rodzaje budynków ze względu na podstawową funkcję użytkową, wyróżniając: budynki mieszkalne (pkt 1), inne budynki niemieszkalne (pkt 10).

[b]Ponieważ w sprawie ustalono, że domek p. Stanisława jest wpisany do ewidencji gruntów i budynków, i został w niej oznaczony ze względu na podstawową funkcję użytkową jako „inny budynek niemieszkalny”, to wymiar podatku w odniesieniu do tego budynku powinien być dokonany według stawki podstawowej, [/b]obowiązującej dla kategorii budynków pozostałych, a nie preferencyjną, przewidzianą dla mieszkalnych.

SKO stwierdziło ponadto, że konieczność opodatkowania domku pana Stanisława według wyższej stawki wynika z dokumentacji technicznej, w szczególności z pozwolenia na budowę, z którego niezaprzeczalnie wynika, że był on stawiany jako letniskowy.

[srodtytul]Skarżący: tylko sposób użytkowania[/srodtytul]

Pan Stanisław decyzję SKO zaskarżył do sądu administracyjnego. Stwierdził, że organ podatkowy (wójt gminy) w postępowaniu w sprawie zapłaty daniny za sporny budynek nigdy nie kwestionował jego charakteru mieszkalnego. Tak się działo przez lata, aż do 2009 r. We wszystkich wcześniejszych decyzjach gmina twierdziła, że domek jest co prawda letniskowy, ale zamieszkany, i że stanowi centrum bytowe skarżącego i jego rodziny.

Zdaniem pana Stanisława właśnie ta ostatnia okoliczność powinna być traktowana jako kryterium decydujące o zaliczeniu budynku letniskowego do kategorii mieszkalnych i zastosowaniu niższej stawki podatkowej. Pan Stanisław wskazał przy tym na dwie uchwały Naczelnego Sądu Administracyjnego, które potwierdzały jego stanowisko [b](z 22 kwietnia 2001 r., FPK 17/01 i z 1 lipca 2002 r. FPK 3/02).[/b]

[srodtytul]NSA: była zmiana przepisów[/srodtytul]

Sąd nie podzielił tego stanowiska. Stwierdził, że kwestie klasyfikacji budynków dla celów podatku od nieruchomości, zwłaszcza ustalenia, jakie kryteria powinien spełniać budynek, aby mógł być uznany za mieszkalny, były już przedmiotem uchwał Naczelnego Sądu Administracyjnego wskazanych przez powoda, w których NSA stanął na stanowisku, że [b]o zaliczeniu budynku letniskowego do kategorii budynków mieszkalnych decyduje kryterium zaspokojenia podstawowych potrzeb mieszkaniowych właściciela i osób mu bliskich.[/b]

Sąd wskazał jednak, że uchwały te zostały podjęte w poprzednim stanie prawnym, tj. przed 1 stycznia 2003 r., kiedy to wprowadzono do ustawy o podatkach i opłatach – [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=09BFC46E77F52140FFD0C535C3D5749D?id=167525]ustawą z 30 października 2002 r. (DzU nr 200, poz. 1683)[/link] – nowy sposób definiowania budynków. Od 1 stycznia 2003 r. budynkiem jest „obiekt budowlany w rozumieniu przepisów prawa budowlanego”.

Konsekwencją tej zmiany jest to, że [b]przy kwalifikowaniu budynku jako mieszkalnego powinny być uwzględnione warunki określone przez prawo budowlane[/b]. Skoro bowiem w przypadku definiowania przedmiotów opodatkowania podatkiem od nieruchomości (budynków i budowli) ustawodawca uznaje za miarodajne przepisy prawa budowlanego, to tym bardziej przepisy te powinny znaleźć zastosowanie przy kwalifikacji funkcji budynku pod kątem określenia właściwej stawki podatkowej.

Skoro od 1 stycznia 2003 r. ustawa o podatkach i opłatach lokalnych odwołuje się do pojęcia budynku ustalonego na gruncie prawa budowlanego, to odesłanie to ma charakter pełny, a nie wybiórczy. Dotyczy więc zarówno ogólnej definicji budynku, jak i poszczególnych kategorii budynków. Zatem o tym, czy zakwalifikować budynek do kategorii mieszkalnych czy też pozostałych, przesądzają kryteria prawne przyjęte w prawie budowlanym.

Punktem wyjścia będą ustalenia pozwolenia na budowę. Jeśli pozwolenie będzie dotyczyło budynku niemieszkalnego, należy go opodatkować według stawki właściwej dla danego rodzaju budynków [b](wyrok WSA w Gdańsku z 25 marca 2010 r., I SA/Gd 856/09)[/b].

[ramka][b]Maksymalne stawki w 2010 roku[/b]

Obowiązujące w tym roku maksymalne stawki podatku od budynków lub ich części za 1 mkw. powierzchni użytkowej wynoszą w przypadku budynków:

- mieszkalnych – [b]0,65 zł[/b]

- związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej oraz budynków mieszkalnych lub ich części zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej – [b]20,51 zł[/b]

- zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie obrotu kwalifikowanym materiałem siewnym – [b]9,57 zł[/b]

- zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie udzielania świadczeń zdrowotnych – [b]4,16 zł[/b]

- pozostałych, w tym zajętych na prowadzenie odpłatnej statutowej działalności pożytku publicznego – [b]6,88 zł[/b].[/ramka]

[ramka][b]Jak ustalić kategorię budynku[/b]

Obowiązek ustalenia charakteru budynku do celów podatkowych spoczywa na wójcie jedynie w sytuacji, gdy budynek nie został wpisany do ewidencji gruntów i budynków.

W przypadku braku takich informacji podstawą ustalenia kategorii budynku są przepisy prawa budowlanego oraz dokumentacja budowlana, w szczególności pozwolenie na budowę, czy decyzja o dopuszczeniu budynku do użytkowania.