Gminy główkują, jak wydawać mniej

Większość gmin z powodu kryzysu, coraz większych wydatków i rosnącego zadłużenia wprowadza rygorystyczne plany oszczędnościowe. Na czym oszczędzają?

Edukacja i administracja

Najkosztowniejsza jest oświata, która pochłania połowę budżetu gmin. Tylko pensje 665 tys. nauczycieli to wydatek ponad 30 mld 224 mln zł. Na przykład Konin rocznie dopłaca do edukacji 23 mln zł. Mysłowice, które muszą dokładać 35 mln zł, zlikwidują niektóre placówki (chodzi głównie o koszty utrzymania dużych budynków z niewielką ilością uczniów). Podobnie zrobi m.in. Kraków.

Drugim największym kosztem samorządów jest administracja. Większość gmin w budżetach na przyszły rok zaplanowała redukcje etatów lub wstrzymanie przyjęć nowych pracowników. Gminy w najtrudniejszej sytuacji (np. Ruda Śląska) przeprowadzają zwolnienia grupowe 88 urzędników z ponad 120. W Słupsku pracę straciło 20 osób, w planach są kolejne zwolnienia.

Wydatki na administrację zmniejsza w przyszłym roku Gdynia o ponad 5 proc. (6 mln zł), Poznań o 3 proc. (2,5 mln zł). Radom wyda na administrację o 1 mln zł mniej.

Kupują razem, tną u siebie

Hitem ostatnich miesięcy, który może przynieść milionowe oszczędności, stały się w samorządach zakupy grupowe, np. usług telefonicznych, ubezpieczenia majątku, energii. Dzięki temu w jednym przetargu można wynegocjować niższe ceny.

Takie zakupy planuje wiele gmin, m.in. Mysłowice, Poznań, Zamość, Kraków, Słupsk. – Przyniesie nam to oszczędności rzędu 1,2 mln zł – wylicza Robert Grabowski, rzecznik miasta Koszalin.

Największym grupowym zakupem energii w przyszłym roku będzie mogło się pochwalić 12 gmin Górnośląskiego Związku Metropolitalnego zwanego metropolią Silesia. Oszczędności? Ok. 5,7 mln zł.

Mocno zadłużony Kraków poza energią chce wspólnymi zakupami objąć także usługi telefonii stacjonarnej, a w przyszłości też komórkowej oraz ubezpieczenia.

Miasto zapowiedziało również ograniczenia w wyjazdach na delegacje i zawieszenie na określony czas finansowania szkoleń. – Wyjątkiem są te finansowane ze środków UE – podkreśla Joanna Trzos z krakowskiego magistratu.

Wyznaczono także miejskie placówki, które zostaną przeniesione do budynków gminnych, aby uniknąć płacenia za czynsz. Domy kultury mają zostać przejęte przez fundacje i stowarzyszenia. Zatrudnione tam osoby stracą przywileje z Karty nauczyciela. Kraków ma na wszystkim zyskać 25 mln zł rocznie.

Na podobny pomysł wpadł urząd w Mysłowicach, którego pracownicy zajmują m.in. trzy wynajmowane budynki. Dzięki zwolnieniom kilkudziesięciu osób gmina mogła zrezygnować z dzierżawy jednego z nich. – W pozostałych dwóch przeprowadzono renegocjację umów. Do tej pory w jednym z budynków miesięczna opłata za wynajem wynosiła blisko 54,5 tys. zł, od stycznia będzie to 38, 7 tys. zł – mówi Kamila Szal, rzeczniczka Mysłowic.

Samorząd zdecydował się także na sprzedaż udziałów w szpitalu miejskim (spółka prawa handlowego), który przynosił straty. Z kolei Ruda Śląska sprzedała Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej za ponad 40 mln zł.

W tej gminie obniżono również m.in. koszty utrzymania służbowych samochodów, szkoleń, opłaty za telefony komórkowe. – Szukamy oszczędności wszędzie, np. na kosztach korespondencji. Kilka lat temu poprzedni prezydent zrezygnował z poczty i zatrudnił gońców. Okazało się, że są oni drożsi i zerwaliśmy umowę – tłumaczy prezydent Rudy Śląskiej Grażyna Dziedzic. Pani prezydent ograniczyła urzędnikom pracę po godzinach. – Teraz każdy wychodzi z chwilą zakończenia dnia pracy. Zamykamy budynek, gasimy światło. Nie ma przesiadywania do nocy. Oszczędzamy na nadgodzinach i mediach – mówi.

Mniej światła, koszy i zieleni

Świętokrzyskie gminy oszczędzają na oświetleniu ulic. Lampy są wyłączane na kilka godzin, np. od północy do 5 rano, z wyjątkiem okolic dróg krajowych i szkół. Tamtejsza gmina Masłów idzie dalej – planuje w przyszłym roku zakup 60 zegarów astronomicznych, które automatycznie włączają i wyłączają oświetlenie.

W Rudzie Śląskiej na oświetleniu ulic oszczędzono już milion złotych.

We Włocławku 100 tys. zł mniej przeznaczono na utrzymanie czystości (samorząd zabrał nieużywane kosze na śmieci z peryferyjnych miejsc), kolejne 100 tys. zł na utrzymaniu zieleni miejskiej. Gmina zamierza także przeznaczyć mniej pieniędzy na kluby sportowe i organizacje pozarządowe. W sumie chce zaoszczędzić w przyszłym roku aż 8 mln zł. – Wydziały ratusza dostały mniejsze budżety i w ramach tych budżetów muszą zaplanować wydatki – mówi Monika Budzeniusz, rzeczniczka prezydenta Włocławka.

Nie tak strasznie?

Są samorządy, które twierdzą, że dziś mniej boją się kryzysu, bo procentują wcześniejsze inwestycje. Tak jest np. w Toruniu, najtańszym urzędzie gminnym w Polsce (ale, jak podaliśmy na rp.pl, w 2014 r. zobowiązania Torunia mają wzrosnąć aż do 114 proc. wpływów budżetowych).

– Wprowadziliśmy elektroniczny obieg dokumentów i oszczędzamy na papierze. Mamy też własny światłowód. Ociepliliśmy miejskie budynki. I mamy gońców, którzy roznoszą list za 1,5 zł, a nie 5 zł. U nas to się sprawdza – zapewnia Aleksandra Iżycka, rzeczniczka magistratu.

Kosztowna termomodernizacja zwraca się Zamościowi. – Wymieniliśmy okna we wszystkich placówkach należących do miasta, więc spadły nam koszty zużycia ciepła – wylicza Jadwiga Kijek, skarbnik Zamościa.

Czytaj taże w serwisie:

Samorząd

»