W transporcie drogowym za korzystanie przez operatora i przewoźnika z przystanków komunikacyjnych lub dworców mogą być pobierane opłaty. W przypadku przystanków i dworców, których właścicielem lub zarządzającym jest gmina czy powiat, stawka opłaty jest ustalana w uchwale właściwej rady bądź sejmiku – stanowi art. 16 ust. 4 ustawy z 16 grudnia 2010 r. o publicznym transporcie zbiorowym (dalej uotd). Dodatkowo przepis ten wskazuje, że stawki opłat muszą być ustalone z uwzględnieniem niedyskryminujących zasad.
Ustawa wprowadza maksymalną stawkę tej opłaty, wskazując, że nie może ona przekraczać 0,05 zł za jedno zatrzymanie środka transportu na przystanku komunikacyjnym (art. 16 ust. 5 pkt 1uotd).
Pojęcie niezdefiniowane
W przepisach ustawy o publicznym transporcie zbiorowym nie wyjaśniono, co należy rozumieć przez pojęcie „niedyskryminujące zasady". W orzecznictwie wskazuje się, że dyskryminacja to nierówne traktowanie prawnie nieusprawiedliwione i nieuzasadnione obiektywnymi przyczynami. Trybunał Konstytucyjny przyjmuje, że konstytucyjna zasada równości wobec prawa w ujęciu najszerszym polega na tym, że wszystkie podmioty prawa (adresaci norm prawnych), charakteryzujące się daną cechą istotną w równym stopniu, mają być traktowane równo (orzeczenie TK z 13 września 1990 r., sygn. U. 4/90). Natomiast w wyroku TK z 26 kwietnia 1995 r., sygn. K. 11/94, stwierdzono, że zakazane jest nierówne traktowanie podmiotów podobnych, co jednak nie wyklucza nierównego traktowania podmiotów, które podobne nie są.
Również z orzecznictwa sądów administracyjnych wynika, że przy ustalaniu wysokości opłaty za korzystanie z przystanków komunikacyjnych należy uwzględnić między innymi takie kwestie jak standard poszczególnych przystanków oraz wielkość taboru, jakim jest wykonywany przejazd (wyrok NSA z 17 lutego 2015 r. sygn. II GSK 2489/13).
Wiata, ławka, kiosk
W orzecznictwie sądów administracyjnych prezentowane jest również stanowisko, że jednym z kryteriów ustalania opłaty za korzystanie z przystanków powinien być standard poszczególnych przystanków. Te bowiem mogą w istotny sposób różnić się między sobą istniejącą infrastrukturą. W konsekwencji sądy administracyjne wskazują, że przy ustalaniu opłaty należy brać pod uwagę to, czy dany przystanek wyposażony jest w wiatę, ławki, kiosk, utwardzony podjazd dla autobusów i innych pojazdów komunikacji, a także jego wielkość.
