Reforma oświaty: nowa sieć szkół już sprawia problemy

Do 31 marca samorządy mają obowiązek podjąć uchwały o nowej sieci szkół w związku z likwidacją gimnazjów. Przyznają, że reorganizacja kosztuje, ale nie mogą kosztów reformy oświaty ująć w budżetach, nad którymi obecnie pracują.

– Nowe prawo oświatowe jeszcze nie zostało uchwalone, a projekty uchwał budżetowych musimy przesłać do regionalnych izb obrachunkowych do połowy listopada – mówi Marek Olszewski, przewodniczący Związku Gmin Wiejskich RP, i dodaje, że samorządy swoje uchwały będą zmieniać w przyszłym roku, kiedy nowe przepisy oświatowe wejdą w życie i będzie wiadomo, jak ma wyglądać sieć szkół.

– Oczywiście są samorządy, które przejdą przez reformę niemal bezboleśnie. W części gmin zmiany w budżetach będą jednak ogromne – zaznacza Grzegorz Kubalski ze Związku Powiatów Polskich. Dodaje, że na niektóre inwestycje pieniędzy może zabraknąć.

Jeśli nawet samorząd zaplanuje sieć szkół w ramach posiadanych środków, może spotkać się ze sprzeciwem kuratora oświaty. Przed przyjęciem uchwały o nowej sieci jej projekt trzeba będzie przesłać do kuratorium do zaopiniowania. Opinia będzie wiążąca, ale będzie na nią przysługiwać skarga do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego.

W kalendarzu wdrażania reformy nie przewidziano, że ktoś się nie zgodzi.

– Co się stanie, gdy opinia zostanie zaskarżona, a sąd przyzna rację samorządowi? – pyta Marek Olszewski.

Zanim sprawa przejdzie przez obie instancje w sądzie, uczniowie dawno będą już chodzić do szkół, o które toczył się spór. Teoretycznie samorząd w takiej sytuacji będzie mógł dochodzić odszkodowania od Skarbu Państwa.

– Trudno jednak będzie wykazać, że koszty były bezpośrednio związane z negatywną opinią kuratora. Samorządy nie będą przecież mogły czekać na rozstrzygnięcia sądów, bo sparaliżowałoby to system oświaty na ich terenie. Podejmą uchwały zgodne ze wskazaniami kuratora. Trudno będzie udowodnić, na ile to kurator przekonał je do zmiany uchwały, a na ile zostały przymuszone – mówi Kubalski.

Część samorządów już przygotowała wstępne plany sieci szkół. Na przykład w Krakowie zaplanowano, że z mapy znikną cztery gimnazja i sześć liceów. Rodzice nie do końca są zadowoleni z tej sieci. Ślą do ratusza i kuratorium listy protestacyjne. Plan trzeba będzie więc zmodyfikować.

Plan przygotowało też Opole, w którym cztery gimnazja zostaną wygaszone bez przekształcenia ich w żadną inną szkołę. Uczniowie części klas siódmych i ósmych będą musieli zmienić lokalizację szkoły. Część samorządów z pracami wstrzymuje się do uchwalenia ustawy.

– Ze względu na brak uregulowań prawnych nie możemy przystąpić do przygotowywania projektów zmian w sieci placówek – mówi Patryk Pulikowski z olsztyńskiego magistratu.