Kary za brak przetargów ?na odbiór śmieci komunalnych

Przepisy ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminie nakazują przeprowadzenie przetargów na odbiór odpadów komunalnych. Są jednak gminy, mające własne spółki komunalne, w które zainwestowano duże pieniądze. Wójtowie, burmistrzowie i prezydenci miast obawiają się, że ich spółki mogą nie wygrać walki o zamówienie i zmarnotrawione zostaną zainwestowane pieniądze. Niektórzy chcą nawet pominąć ustawowy obowiązek i z pominięciem procedury przetargowej zlecić odbiór odpadów spółkom komunalnym. Za to już 1 lipca 2013 r. gminy mogą zostać ukarane.

Inspektor sprawdzi

Z danych Ministerstwa Środowiska wynika, że jak na razie przetargi zakończono w 17 proc. gmin, a 66 proc. pozostałych ma szansę zakończyć je przed 1 lipca 2013 r. W niektórych dopiero niedawno zostały ogłoszone. Jeżeli nie zostaną rozstrzygnięte do 1 lipca i po śmieci do mieszkańców nikt nie przyjedzie, to wówczas właściciel nieruchomości ma prawo zlecić firmie zajmującej się odbiorem odpadów taką usługę na koszt samorządu.

Przetargi muszą zostać rozstrzygnięte do 1 lipca 2013 r.

Zlecenie przez wójta (burmistrza, prezydenta) spółce komunalnej zadania z pominięciem procedury przetargowej  oznacza karę od 10 tys. do 50 tys. zł. Nakłada ją wojewódzki inspektor ochrony środowiska.

Kary w zawiasach

Jeżeli kara zostanie nałożona, to i tak nie jest pewne, czy i kiedy samorząd ją zapłaci. Na jej uregulowanie jest 30 dni od dnia jej wymierzenia. Wójt (burmistrz, prezydent) miasta ma prawo złożyć wniosek o zawieszenie zapłaty kary. Wojewódzki  inspektor ochrony środowiska może zawiesić jej zapłatę na okres konieczny do podjęcia działań naprawczych. Maksymalnie na pięć lat. Gmina musi udokumentować, że podejmuje działania naprawcze zmierzające do usunięcia przyczyny nałożenia  kary. Po usunięciu tych przyczyn kara zostanie umorzona. Dopiero, gdy w wyznaczonym terminie sytuacja pozostanie bez zmian, to zostanie ona ściągnięta.

Z pewnością z tej możliwości skorzystają te samorządy, które nie zakończą na czas procedury przetargowej. Być może taką drogą spróbują pójść także gminy, które liczą, że w czasie zawieszenia ich kary Trybunał Konstytucyjny rozpatrzy skargę radnych miasta Inowrocławia na obecną ustawę, która nakazuje przeprowadzanie przetargów nawet tym, którzy mają spółki komunalne. Jeżeli wyrok TK okaże się pomyślny dla samorządów, to wówczas gminy, w których są spółki komunalne, nie musiałyby przeprowadzać przetargów na odbiór odpadów.

W sytuacji, gdy gmina powierzy spółce komunalnej odbiór odpadów z pominięciem przetargu, to samorząd musi się liczyć z tym, że firmy prywatne, które liczyły na konkurs ofert, pójdą do sądu. Może on stwierdzić, że umowa między gminą a spółką komunalną odbierającą odpady od mieszkańców jest nieważna.

Odpowiedzialność władz

Z przepisów ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach nie wynika jednak, czy po zapłaceniu kary przez gminę i ponownym zlekceważeniu obowiązku przeprowadzenia przetargu gmina może być znów ukarana. Jednak wójt, burmistrz lub prezydent miasta może zostać ukarany na podstawie innych przepisów. Na przykład zgodnie z ustawą o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych poważne konsekwencje grożą prezydentowi miasta. Na odpowiedzialność na podstawie tych przepisów naraża się za niezamieszczenie w Biuletynie Zamówień Publicznych ogłoszenia o zamówieniu. Grozi mu także  kara, gdy nie powiadomi w terminie prezesa Urzędu Zamówień Publicznych o wszczęciu postępowania o udzielenie zamówienia publicznego. Naruszeniem dyscypliny finansów publicznych jest także udzielenie zamówienia publicznego wykonawcy, który został wybrany z pominięciem zasad dotyczących udzielania zamówień publicznych. Grozi za to upomnienie, nagana albo kara finansowa, która może wynieść nawet trzy pensje ukaranej osoby. Ponadto wójt, burmistrz lub prezydent może  otrzymać  zakaz  pełnienia funkcji związanych z dysponowaniem środkami publicznymi (od roku do pięciu lat).

Orzecznictwo

Skarga na ustawę śmieciową w Trybunale

Radni Inowrocławia skierowali do Trybunału Konstytucyjnego wniosek o stwierdzenie niezgodności z konstytucją art. 6 d ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach. Przepis ten nakazuje wójtom, burmistrzom i prezydentom miast organizowanie przetargów na odbiór odpadów z gospodarstw domowych. Radni w swojej skardze wskazali, że kwestionowany przepis narusza m.in. art. 166 konstytucji, który określa, że zadania publiczne służące zaspokajaniu potrzeb wspólnoty samorządowej są wykonywane przez jednostkę samorządu terytorialnego jako zadania własne. Ich zdaniem ustawa narusza przepisy ustawy zasadniczej, zgodnie z którymi Rzeczpospolita Polska przestrzega wiążącego ją prawa międzynarodowego. We wniosku podnoszą również, że została naruszona Europejska Karta Samorządu Terytorialnego.Wciąż nie wiadomo, kiedy Trybunał zajmie się ta sprawę. Wielu samorządowców liczy, że tak się stanie przed 1 lipca 2013 r.

Partnerstwo albo koncesje

Instalacje do zagospodarowania odpadów też objęte przetargiem