Służba cywilna: dla kogo umowa na czas określony

Obsadzanie wyższych stanowisk w służbie cywilnej odbywa się na nieco innych zasadach niż pozostałych etatów. Przede wszystkim ubiegające się o nie osoby muszą spełniać dodatkowe kryteria selekcyjne oraz przejść bardziej skomplikowaną procedurę naboru, chyba że trafiają na te stanowiska w ramach tzw. awansu wewnętrznego, czyli na skutek przeniesienia albo w drodze oddelegowania. Nie mogą być też zatrudniane na umowy terminowe.

Nie muszą się jednak legitymować statusem urzędnika mianowanego, jak było np. pod rządami ustawy o służbie cywilnej z 1998 roku. Zgodnie z obecnymi przepisami dostęp do wyższych stanowisk w tej służbie jest otwarty zarówno dla wszystkich członków korpusu (urzędników i pracowników sc), jak i dla osób spoza niego.

Wyższe wymogi

Osoby ubiegające się o wyższe stanowiska w służbie cywilnej muszą więc, oprócz wymagań określonych w art. 4 ustawy z 21 listopada 2008 r. o służbie cywilnej (dalej usc), dotyczących wszystkich zatrudnionych w tej służbie, dodatkowo:

Te dodatkowe wymogi spełnić musi zarówno osoba będąca już członkiem korpusu służby cywilnej, jak i kandydat spoza tej służby.

Pewnym ułatwieniem dla członków korpusu służby cywilnej jest możliwość zatrudnienia na takim stanowisku bez przeprowadzenia naboru, np. w wyniku przeniesienia. Nie dotyczy to jednak wszystkich stanowisk.

Tylko z konkursu

Dyrektorem generalnym urzędu można bowiem zostać jedynie w wyniku otwartego i konkurencyjnego naboru. Oczywiście w takim konkursie mogą startować nie tylko osoby z zewnątrz, ale także osoby należące już do korpusu służby cywilnej, bez względu na to, w jakim urzędzie są zatrudnione.

Podobne zasady dotyczą innych tzw. stanowisk dyrektorskich. Chodzi tu o stanowiska kierującego departamentem lub komórką równorzędną w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, urzędzie ministra, urzędzie obsługującym przewodniczącego komitetu wchodzącego w skład Rady Ministrów, urzędzie centralnego organu administracji rządowej oraz kierującego wydziałem lub komórką równorzędną w urzędzie wojewódzkim. Z jednym wyjątkiem. Objęcie takiego etatu jest także możliwe na podstawie oddelegowania osoby (spoza korpusu sc) do wykonywania zadań poza jednostką organizacyjną, w której jest ona zatrudniona, pod warunkiem spełniania przez nią wymagań na dane stanowisko. Taką możliwość stwarza art. 54 ust. 4 usc w związku z art. 2 ust 3 usc. Kogo dotyczy ten przepis? Na przykład sędziów, prokuratorów, funkcjonariuszy służb mundurowych czy funkcjonariuszy służby celnej.

Co istotne, w wyniku takiego oddelegowania osoby te nie stają się członkami służby cywilnej. Jak pisze Anna Dubownik („Organizacja i struktura służby cywilnej w świetle ustawy z 2008 r.", PiZS 2009/6), ich sytuacja jest złożona i nie całkiem jasna, bo choć nie stają się członkami korpusu służby cywilnej i zachowują swój dotychczasowy status (np. sędziego, prokuratora), to jednak funkcjonują w strukturach korpusu służby cywilnej. (...) Oznacza to, że nie stosuje się do nich przepisów dotyczących nawiązania, zmiany treści czy rozwiązania stosunku pracy w służbie cywilnej czy też odpowiedzialności dyscyplinarnej. Jednakże przepisy odnoszące się np. do czasu pracy czy obowiązków członków korpusu sc będą miały zastosowanie.

Obsadzenie ?stanowisk wice

Jeszcze więcej możliwości jest przy obsadzaniu wakatów wicedyrektorskich. Chodzi tu o stanowiska zastępcy kierującego departamentem lub komórką równorzędną, o którym mowa w art. 52 pkt 2 usc, stanowiska zastępcy wojewódzkiego lekarza weterynarii, o którym mowa w art. 52 pkt 3 usc, oraz stanowiska zastępcy kierującego komórką organizacyjną, o którym mowa w art. 52 pkt 4 usc. Do ich obsadzenia może dojść w wyniku konkursu i oddelegowania tak jak w przypadku stanowisk dyrektorskich, ale też wskutek przeniesienia członka korpusu służby cywilnej czy to w ramach tego samego urzędu, czy też z innego. Osoba przenoszona musi oczywiście spełniać wszystkie wymagania na to stanowisko. Poza tym jej ostatnia ocena okresowa, sporządzoną w ciągu 24 miesięcy poprzedzających przeniesienie, musi być pozytywna, i to na jednym z dwóch najwyższych poziomów przewidzianych w skali ocen.

Podstawa zatrudnienia

Osoby wytypowane do objęcia jednego z wyższych stanowisk w sc, w zależności od tego, czy są już członkami korpusu służby cywilnej czy nie, są:

Dawni urzędnicy mianowani

W tym ostatnim przypadku, zgodnie z art. 35 ust. 7 usc, ponowne zatrudnienie osoby, która otrzymała wcześniej mianowanie w służbie cywilnej, dokonuje się na podstawie mianowania, z zachowaniem dotychczasowego stopnia służbowego urzędnika służby cywilnej.

Nie wszyscy dawni urzędnicy sc mogą jednak korzystać z tej ścieżki.

Rozwiązanie to nie dotyczy bowiem osób, których stosunek pracy:

Przeniesienie ?też możliwe

Jeżeli przemawiają za tym uzasadnione potrzeby urzędu lub interes służby cywilnej (o tym, jak rozumieć te pojęcia, pisaliśmy w poprzednim numerze), członka korpusu służby cywilnej zajmującego wyższe stanowisko w służbie cywilnej można przenieść w każdym czasie na stanowisko urzędnicze w tej samej miejscowości co najmniej równorzędne pod względem płacowym ze stanowiskiem zajmowanym przed zatrudnieniem na wyższym stanowisku w służbie cywilnej, zgodne z jego kwalifikacjami i przygotowaniem zawodowym.

Natomiast członka korpusu służby cywilnej, który przed zatrudnieniem na tym stanowisku nie był zatrudniony w służbie cywilnej – na inne stanowisko urzędnicze w tej samej miejscowości zgodne z jego kwalifikacjami i przygotowaniem zawodowym. Tak stanowi art. 61 usc. Jak widać, w zależności od tego, czy osoba piastująca wyższe stanowisko w sc była przed jego objęciem członkiem korpusu sc czy nie, inaczej kształtują się jej uprawnienia. Poza tym, jako że do przeniesienia dojść może w każdym czasie, a więc także z dnia na dzień, ustawodawca przyznaje wszystkim przenoszonym w trybie art. 61 usc gwarancję utrzymania dotychczasowego wynagrodzenia przez określony przepisami czas (patrz pytanie obok).

podstawa prawna: Art. 61 ust. 1 i ust. 4 ustawy z 21 listopada 2008 r. o służbie cywilnej (DzU nr 227, poz.1505 ze zm.)