Opinia urzędnika – dokument tajny czy publiczny?

[b]Będzie to pierwszy wyrok NSA w tego rodzaju sprawie.[/b]

– [b]Ma on rozwikłać ostatecznie dylemat, czy takie opinie, sporządzane przez urzędników jako wewnętrzne dokumenty tzw. prawa okólnikowego, są informacją publiczną [/b]– mówi radca prawny Adam Starczewski.

[srodtytul]Zakwestionowane transakcje[/srodtytul]

O udostępnienie opinii prawnych zwróciła się do ministra Skarbu Państwa Wspólnota Mieszkańców Budynku Jazgarzewska 17 w Warszawie. Sprawa tzw. Rezydencji Maltańskiej na Jazgarzewskiej była już wtedy bardzo głośna, a minister wniósł ponad 50 pozwów o unieważnienie umów sprzedaży udziałów w prawie użytkowania wieczystego tej nieruchomości. Mieszkańcy odkupili je od Polskiej Akademii Nauk, która bez zgody MSP sprzedała bez przetargu po zaniżonej, według MSP, cenie działkę pod ten budynek. W tym celu podzieliła ją na części, co minister uznał za obejście prawa. Ale ani NIK, ani prokuratura nie dopatrzyły się przestępstwa.

W 2008 r. sądy oddaliły pierwsze dwa powództwa przeciwko PAN i sześciu mieszkańcom Jazgarzewskiej 17.

– Dotychczas nie ma ani jednego wyroku uznającego pozwy. Jesteśmy zaś przekonani, że zgodnie z opiniami, które są w posiadaniu MSP, nie było konieczności wytaczania powództw – mówi radca prawny Maciej Kozłowski, pełnomocnik Wspólnoty.

W odpowiedzi na wniosek Wspólnoty o udostępnienie kserokopii opinii prawnej w sprawie zasadności wystąpienia z pozwami o unieważnienie umów sprzedaży udziałów MSP przytoczyło tylko konkluzję Departamentu Zastępstwa Procesowego. A mianowicie, że w razie wniesienia wspomnianych powództw przez Skarb Państwa istnieją podstawy do ustalenia przez sąd nieważności umów. W odpowiedzi na dalsze wnioski MSP stwierdziło, że żądana informacja została „w zasadzie” udzielona. Udostępnienie treści opinii prawnej nie jest bowiem równoznaczne z koniecznością przekazania dokumentów.

[srodtytul]Minister nie czuje się bezczynny [/srodtytul]

Uwzględniając skargę Wspólnoty na bezczynność i zobowiązując ministra Skarbu Państwa do udzielenia informacji publicznej, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie stwierdził, że opinia prawna sporządzona przez pracownika organu jako dokument wewnętrzny stanowi informację o sprawach publicznych i ma być udostępniana na zasadach określonych w ustawie o dostępie do informacji publicznej. W tej sprawie minister Skarbu Państwa nie udzielił informacji zgodnie z wnioskiem, nie wydał też odmownej decyzji.

W skardze kasacyjnej do NSA minister uznał za błędny wyrok WSA. Stwierdził, że kilkakrotnie udzielał Wspólnocie informacji publicznej o treści i ostatecznych wnioskach opinii prawnej. WSA pominął też kwestię konfliktu interesu publicznego z interesem wnioskodawców w toczących się procesach cywilnych i administracyjnych. W drodze ustawy o dostępie do informacji publicznej chcą oni uzyskać informacje istotne nie dla ogółu obywateli, lecz dla nich samych.

Tymczasem właśnie wyniki tych procesów powodują, że wyrok NSA, który ma zapaść w połowie czerwca, straci na znaczeniu w tej konkretnej sprawie. Zyska natomiast na znaczeniu ogólnym. I to właśnie będzie najważniejsze.