Nie wiadomo, kiedy zabrać firmie pieniądze

Do redakcji „Rz” napływają liczne pytania urzędników samorządowych dotyczące tej kwestii. Niestety, nie możemy dać jednoznacznej, uniwersalnej odpowiedzi. Powód jest prosty: zarówno w orzecznictwie, jak i doktrynie można się spotkać z różnymi opiniami.

Całe zamieszanie wynika z art. 46 ust. 4a [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=1C347FC704ABDFDA39589E3524250D41?id=247401]prawa zamówień publicznych[/link]. [b]Nakazuje on zatrzymywać wadium, jeśli wykonawca nie uzupełni na wezwanie brakujących lub wadliwych dokumentów, chyba że nastąpi to z przyczyn nieleżących po jego stronie[/b]. Przepis ten nie daje jednoznacznej odpowiedzi, co powinien zrobić urząd, gdy wykonawca zareaguje na wezwanie i złoży nowy dokument, ale nadal zawierający błędy.

„Jedno z zadań w wykazie dołączonym do oferty nie odpowiada swą wartością przedmiotowi zamówienia. Wezwaliśmy firmę do uzupełnienia. Złożyła ona nowy wykaz, w którym podała inne zadania, ale również na niższe niż wymagane kwoty. Czy powinniśmy zatrzymać jej wadium?” – pyta jeden z czytelników.

[srodtytul]Część wyroków: oddać wadium[/srodtytul]

Część prawników dochodzi do wniosku, że w takiej sytuacji wadium nie powinno być zatrzymywane. Dlaczego? Chodzi o to, że przepis mówi o sytuacji, w której wykonawca „nie złożył” dokumentów. A z inną sytuacją mamy do czynienia, jeśli je złożył (czyli zareagował na wezwanie do uzupełniania), ale nadal nie potwierdzają one spełnienia warunków.

Potwierdzenie takiego stanowiska można znaleźć w niektórych wyrokach Krajowej Izby Odwoławczej. „Zatrzymanie wadium jest dotkliwą sankcją dla wykonawców, pozbawiającą ich konkretnych środków finansowych (…). Z tego też względu wszelkie przesłanki nakazujące zamawiającemu zatrzymywanie wadium muszą być wykładane ściśle wedle reguł wykładni gramatycznej i językowej i nie mogą być podstawą do zastosowania wykładni rozszerzającej” – wynika z uzasadnienia[b] wyroku z 27 kwietnia 2009 r. (sygn. KIO 488/09)[/b]. Skład orzekający uznał, że art. 46 ust. 4a ustawy dotyczy wyłącznie niezłożenia dokumentów, a nie dokumentów, które zawierają błędy. Jego zdaniem należy odróżnić sytuację, gdy firma w ogóle nie reaguje na wezwanie, od tej, gdy składa dokumenty, mimo że nadal nie spełniają one oczekiwań zamawiającego. W tym drugim wypadku wystarczającą karą dla przedsiębiorcy jest wykluczenie z przetargu.

W podobnym tonie wypowiedziała się izba w[b] wyroku z 21 maja 2009 r. (sygn. KIO/UZP 590 /09)[/b]. „Literalna wykładnia tego restrykcyjnego przepisu zezwala na zatrzymanie wadium tylko w przypadku niezłożenia dokumentu na wezwanie zamawiającego” – wynika z uzasadnienia tego wyroku.

[srodtytul]Odmienne stanowisko[/srodtytul]

Sytuacja byłaby jasna, gdyby nie to, że w sprawach dotyczących wadium zapadają diametralnie odmienne wyroki. Przyjmowane jest w nich stanowisko, że uzupełnione dokumenty, które nie potwierdzają spełnienia warunków, należy traktować tak, jakby nie zostały złożone. „Nieuprawnione jest twierdzenie, że przesłanką zastosowania omawianej normy jest jedynie okoliczność, w której wykonawca w jakikolwiek sposób nie zareagował na wezwanie. Ustawodawca nie posługuje się bowiem zwrotem „nie odpowiedział” na wezwanie, ale określa katalog dokumentów, które należy przedstawić, aby nie narazić się na utratę wadium” – uzasadniła izba [b]wyrok z 22 maja 2009 r. (sygn. KIO/UZP 599/09)[/b].

Takie same wnioski zaprezentowali prawnicy Urzędu Zamówień Publicznych w opinii publikowanej na stronach internetowych ([link=http://www.uzp.gov.pl/]www. uzp.gov.pl[/link]). „Przez niezłożenie dokumentów (…) należy rozumieć nie tylko przypadek bierności wezwanego wykonawcy (…), ale także sytuację, w której wykonawca składa dokument lub oświadczenie, z którego nie wynika potwierdzenie spełniania przez wykonawcę warunków udziału w postępowaniu lub spełniania przez oferowane dostawy, usługi lub roboty budowlane wymagań określonych przez zamawiającego”– twierdzą autorzy opinii.

[ramka] [b]Jeśli nie są spełnione warunki [/b]