Urzędnik - sposób rekompensaty nadgodzin

– Jak obliczyć wynagrodzenie za godziny nadliczbowe pracownika samorządowego wynagradzanego stałą stawką miesięczną i dodatkiem stażowym? Czy oprócz normalnego wynagrodzenia przysługuje mu też dodatek za te nadgodziny? – pyta czytelnik.

Nie. Wynagrodzenie za takie godziny liczymy od całego otrzymywanego przez pracownika samorządowego wynagrodzenia (wraz z dodatkami, w tym stażowym). Nie doliczamy mu jednak do wynagrodzenia dodatku za te nadgodziny, o którym mowa w kodeksie pracy.

Własny wybór

Z art. 42 ust. 4 ustawy z 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych wynika, że pracownikowi samorządowemu za pracę wykonywaną na polecenie przełożonego w godzinach nadliczbowych przysługuje, według jego wyboru, wynagrodzenie albo czas wolny w tym samym wymiarze. Z tym że wolny czas, na wniosek pracownika, może być udzielony w okresie bezpośrednio poprzedzającym urlop wypoczynkowy lub po jego zakończeniu.

Należy również dodać, że to wynagrodzenie obejmuje zarówno pensję zasadniczą, jak i inne składniki, które pracownik otrzymuje regularnie, i to bez względu na ich nazwę. To powszechne stanowisko orzecznictwa (por. wyrok Sądu Najwyższego z 30 grudnia 1986 r., III PZP 42/86). W konsekwencji przy obliczeniu wynagrodzenia trzeba uwzględnić m.in. dodatek stażowy czy funkcyjny.

Wyczerpująca regulacja

Co jednak istotne, art. 42 ust. 4 ustawy o pracownikach samorządowych reguluje w sposób wyczerpujący świadczenia, które może dostać pracownik samorządowy za pracę w nadgodzinach. Nie przewiduje on wypłaty dodatków do wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, o których stanowi art. 1511 kodeksu pracy.

Warto tu przywołać stanowisko Głównego Inspektoratu Pracy z 25 czerwca 2009 r. (GPP-433-4560-42/09/PE/RP). Czytamy  w nim, że „art. 42 ust. 4 ustawy o pracownikach samorządowych stanowi lex specialis w stosunku do przepisów kodeksu pracy i nie przewiduje dodatków ani 50 proc., ani 100 proc. za godziny nadliczbowe. Za pracę wykonywaną w sobotę pracownikowi przysługuje zatem wynagrodzenie (bez dodatków) lub czas wolny w tym samym wymiarze". Pismo to podkreśla, że nie można tu też użyć art. 43 ustawy o pracownikach samorządowych przewidującego odpowiednie stosowanie kodeksu pracy, gdyż uregulowanie art. 42 ust. 4 jest wyczerpujące.

Trafność tej tezy potwierdza wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 21 stycznia 2014 r. (P 26/12), dotyczący prawa  pracownika samorządowego do dodatku za godziny nadliczbowe. Nie dość, że Trybunał uznał, iż art. 42 ust. 4 ustawy jest zgodny z konstytucją w zakresie prawa tych pracowników jedynie do wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych, a nie do dodatku z kodeksu pracy, to jeszcze m.in. wskazał, że „większa dyspozycyjność pracowników samorządowych i ich ograniczone prawo do wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych jest ponadto zrekompensowane wieloma rozwiązaniami korzystniejszymi dla tych pracowników od regulacji kodeksowych, w szczególności silniejszą stabilizacją stosunku pracy, gwarancją regularnej wypłaty wynagrodzenia, a także korzystniejszą regulacją niektórych świadczeń, np. dodatku za wieloletnią prace, nagrody jubileuszowej, odpraw".

Jak obliczyć

Wyliczając wynagrodzenie za godziny nadliczbowe, należy:

– zsumować wszystkie składniki wynagrodzenia, które pracownik otrzymuje regularnie i stale,

– podzielić uzyskaną kwotę przez liczbę godzin do przepracowania w miesiącu, w którym wystąpiły nadgodziny, aby uzyskać stawkę za godzinę pracy,

– pomnożyć uzyskaną kwotę przez liczbę przepracowanych godzin nadliczbowych.

Przykład

Pracownik ma 2000 zł wynagrodzenia zasadniczego (stała stawka) i 100 zł dodatku stażowego przy założeniu ośmiogodzinnej normy dobowej i przeciętnej 40-godzinnej tygodniowo. We wrześniu, w którym było 176 godzin pracy (8 × 22 dni), przepracował sześć godzin nadliczbowych.

Normalne wynagrodzenie za te godziny wyniesie:

– suma składników wynagrodzenia: 2000 zł + 100 zł = 2100 zł

– wynagrodzenie za jedną godzinę: 2100 zł : 176 godzin = 11,93 zł

– wynagrodzenie za godziny nadliczbowe: 11,93 zł × 6 godzin = 71,58 zł.