Henryk Walczewski: sprawiedliwość ustępuje miejsca przepisom proceduralnym

Poszanowanie prawa jest konieczne do funkcjonowania społeczeństwa i nowoczesnej gospodarki. Sprawnie działające państwo domaga się egzekwowania porządku prawnego. Do tego niezbędne są sądy, o których wszyscy mówią, że są w kryzysie. Każdy stan (sytuacja) musi mieć jakieś przyczyny i wyjaśnienie. Poszukując tych przyczyn, dostrzegamy, że ludzie zachowują się logicznie, ale problemem pozostaje prawidłowe ustalenie przyczyn ich zachowania. Bo reakcja nie musi być tego samego rodzaju co bodziec, który ją wywołuje. Na przykład kupujący składają reklamacje z powodu braku pieniędzy na zapłatę. Brak środków, wiedzy lub umiejętności może powodować emocjonalne reakcje zamiast merytorycznych. Sztuka rozwiązywania sporów powinna mieć to na względzie. Jeśli mówimy o kryzysie sądów, podejście emocjonalne na pewno nie jest właściwe. Powinno być racjonalne, czyli jakie? Oparte na sprawdzonych przesłankach, z których można wywieść logiczne wnioski. Reakcje emocjonalne polegają zazwyczaj na tym, że do obranego wcześniej stanowiska szukamy na siłę jakiegoś usprawiedliwienia. Racjonalne rozumowanie może doprowadzić do przykrych wniosków, a emocjonalne do fatalnych skutków. Przykre wnioski dają jednak jakąś nadzieję i wskazują, co robić, by naprawić sytuację. Fatalne skutki żadnej nadziei ani poprawy nie przynoszą.