Przed niemal miesiącem Minister Sprawiedliwość przedstawił na konferencji prasowej plan gruntownych zmian w Trybunale Konstytucyjnym, nazwany „czteropakiem Bodnara”. Przekonywał wtedy, że reforma ma odpolitycznić ten organ i naprawić jego funkcjonowanie, dlatego zmiany należy wprowadzić możliwe szybko.
Julia Przyłębska i inni sędziowie Trybunału Konstytucyjnego
I rzeczywiście pierwszy krok w realizacji planu „naprawy TK” udało się postawić już dwa dni później. Sejm przyjął wówczas przygotowaną przez resort sprawiedliwości uchwałę „w sprawie usunięcia skutków kryzysu konstytucyjnego lat 2015 – 2023 w kontekście działalności Trybunału Konstytucyjnego”. Stwierdzono w niej m.in., że Julia Przyłębska nie ma uprawnień do kierowania Trybunałem, a trzech tzw. sędziów dublerów nie jest sędziami TK.
Czytaj więcej
Trybunał Konstytucyjny na drodze do naprawy. Pakiet Bodnara oceniają prawnicy
Teza 1: Proponowane zmiany przez Ministerstwo Sprawiedliwości dadzą gwarancje niezależności i bezstronności Trybunałowi Konstytucyjnemu teraz i w przyszłości.
Teza 2: Tzw. sędziowie dublerzy nie będą mogli orzekać i powinni ustąpić miejsca poprawnie wybranym sędziom TK.
Teza 3: Wybór przez Sejm sędziów TK większością kwalifikowaną 3/5 głosów zapewni niezależność Trybunału.
Teza 4: Gwarancję pluralizmu przy zgłaszaniu kandydatów na sędziego TK, da możliwość przedstawiania ich przez: Prezydium Sejmu, grupę 50 posłów, Prezydenta RP, grupę co najmniej 30 senatorów, Zgromadzenie Ogólne Sędziów SN, Zgromadzenie Ogólne NSA, Krajową Radę Radców Prawnych, Naczelną Radę Adwokacką oraz Krajową Radę Prokuratorów.
Teza 5: Apolityczność Trybunału zagwarantuje to, że kandydatem na sędziego TK nie będzie mógł być czynny polityk.
Teza 6: Orzeczenie wydawane w składach z udziałem tzw. sędziów dublerów uznane powinny być za nieważne i nie wywoływać skutków prawnych. Nieważność wyroku TK nie powinna dotyczyć rozstrzygnięć w sprawach indywidualnych.
Czas na ustawy w sprawie Trybunału Konstytucyjnego
O ile przyjęta uchwała sejmowa nie jest źródłem prawa i niewiele zmieni w sensie faktycznym, to dalsza część planu Bodnara, jeśli zostanie zrealizowana, doprowadzi do reformy Trybunału. Mowa o dwóch projektach: ustawy o TK i przepisach wprowadzających tę ustawę. Obie propozycje legislacyjne trafiły do Sejmu 6 marca, gdzie skierowała je grupa posłów KO, Lewicy, PSL oraz Polski2050.
Rozwiązania w nich zawarte prowadzą przede wszystkim do resetu kadrowego w TK. Po ich wejściu w życie tzw. sędziowie dublerzy musieliby ustąpić ze swoich funkcji. Stanowisko prezesa TK straciłaby też Julia Przyłębska. Proponowane zmiany reformują też zasady wyboru sędziów TK, którymi nie mogłyby zostać osoby, które w okresie czterech lat przed wyborem pełniły określone funkcje polityczne. Wybierałby ich Sejm większością 3/5 głosów.
