Pracowity styczeń Trybunału. Szybka ścieżka dla wniosków PiS

Zamrożone i odmrożone pensje prokuratorów

Najpierw, 9 stycznia, TK zajmie się jednak wnioskiem Związku Zawodowego Prokuratorów i Pracowników Prokuratury RP w sprawie zbadania  „zamrożenia” pensji prokuratorskich tj. zgodności z konstytucją przepisów ustawy okołobudżetowej w sprawie sposobu ustalenia podstawy wynagrodzenia zasadniczego prokuratorów na rok 2023 (sygn. akt K 26/23).

Nie, to nie pomyłka. TK chciał badać przepisy, które wygasły z końcem starego roku, choć wniosek o ich zbadanie trafił do TK już w sierpniu 2023 r. Związkowcy mieli nadzieję, że zostanie rozpatrzony razem z analogicznym wnioskiem dotyczącym „zamrożenia” wynagrodzeń  sędziów.  Jednak wbrew postulatom środowiska wniosek prokuratorski nie został rozpoznany wraz z sędziowskim.

Problem w tym, że zgodnie z prawem kontroli Trybunału Konstytucyjnego podlegają tylko akty (normy) obowiązujące. Utrata mocy obowiązującej przez kontrolowany akt przed wydaniem orzeczenia Trybunału powoduje umorzenie postępowania (art. 77 ust. 3 pkt 5 ustawy o TK). Nie wiadomo zatem jak TK potraktuje wniosek prokuratorów.

Poza tym sprawa zamrożonych wynagrodzeń prokuratorów jest nieaktualna. 21 grudnia 2023 r. Sejm uchwalił nowelizację ustawy o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji ustawy budżetowej na rok 2023 (Dz. U. 2023 poz. 2777), w której sprawa prokuratorskich pensji została uregulowana zgodnie z oczekiwaniami związkowców. Nowy przepis  stanowi, że w roku 2023 wynagrodzenie zasadnicze prokuratora podlega zwiększeniu o różnicę pomiędzy kwotą należnego wynagrodzenia zasadniczego prokuratora ustalonego zgodnie z art. 123 § 1 ustawy z dnia 28 stycznia 2016 r. – Prawo o prokuraturze a kwotą należnego wynagrodzenia zasadniczego prokuratora wypłaconego zgodnie z art. 10 ustawy okołobudżetowej.

Przy tym kwota zwiększonego wynagrodzenia zasadniczego prokuratora miała być wypłacona do dnia 31 grudnia 2023 r., z wyrównaniem od dnia 1 stycznia 2023 r.

Czytaj więcej

Zawody prawnicze

Prokuratorzy chcą wyrównania wynagrodzeń. Barski wysłał pismo do MF

Niedawny wyrok Trybunału Konstytucyjnego zapewnił sędziom wyrównanie wynagrodzeń za ubiegłe miesiące. Teraz o to samo zawalczyć postanowili prokuratorzy. Domagają się uruchomienia rezerwy celowej sięgającej 200 mln zł.

Trybunał Stanu dla Prezesa NBP

Już dwa dni później, 11 stycznia, TK zajmie się procedurą  pociągnięcia do odpowiedzialności konstytucyjnej Prezesa NBP. Pięcioosobowy skład Trybunału pod przewodnictwem Julii Przyłębskiej oceni m.in. przepisy ustawy o Trybunale Stanu  określające większość wymaganą do postawienia przed TS prezesa NBP (K 23/23). 

Wniosek do TK w tej sprawie złożyła 29 listopada 2023 r. grupa posłów PiS reprezentowana przez Krzysztofa Szczuckiego. Chcą zbadania zgodności z konstytucją przepisu stanowiącego, że "uchwała Sejmu o pociągnięciu do odpowiedzialności przed Trybunałem Stanu powoduje zawieszenie w czynnościach osoby, której dotyczy", w zakresie, w jakim odnosi się do prezesa NBP.

Posłowie PiS wnioskują także, aby TK zbadał konstytucyjność art. 13 ust. 1a ustawy o Trybunale Stanu w zakresie, w jakim nie przewiduje większości kwalifikowanej w odniesieniu do postawienia w stan oskarżenia Prezesa NBP. Wystarczy uchwała  Sejmu podjęta bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów.  Wniosek w sprawie postawienia przed TS może złożyć w Sejmie prezydent lub co najmniej 115 posłów.

Swoje stanowisko w sprawie wniosku wyraził były już minister sprawiedliwości prokurator generalny Marcin Warchoł. Domaga się uznania zakwestionowanych przepisów za niezgodne z Konstytucją RP.

Czytaj więcej

Samorząd i administracja

Nieoficjalnie: tak PiS chce zablokować postawienie Glapińskiego przed TS

Prawo i Sprawiedliwość znalazło sposób na zablokowanie postawienia prezesa Narodowego Banku Polskiego Adama Glapińskiego przed Trybunałem Stanu - donosi RMF FM.

Tydzień później, 18 stycznia, Trybunał znów pochyli się nad przepisami o pociągnięciu do odpowiedzialności konstytucyjnej Prezesa NBP (K 28/23). Tym razem postępowanie inicjuje wniosek grupy senatorów reprezentowanych przez Marka Pęka (PiS) z 11 grudnia ub.r. Oni także kwestionują przepis art. 13 ust. 1a ustawy o Trybunale Stanu ustawy o Trybunale Stanu. Wniosek rozpatrzy identyczny pięcioosobowy skład orzekający.

"Możliwość postawienia Prezesa NPB przed Trybunałem Stanu bezwzględną większością głosów może prowadzić do nacisków politycznych na osobę zajmującą to stanowisko, podczas gdy Prezes banku centralnego powinien być w stanie podejmować decyzje finansowe niezależnie od wpływów politycznych, aby zapewnić stabilność gospodarczą kraju." - zaznaczyli senatorowie w swoim wniosku.

Przypomnijmy, że premier koalicyjnego rządu Donald Tusk nie wykluczył postawienia przed Trybunałem Stanu prezesa NBP Adama Glapińskiego.

- Nikt nie będzie stawiał prezesa NBP przed Trybunałem w związku z jego polityką antyinflacyjną czy działaniami merytorycznymi. Niezależność banku centralnego polega na tym, że nie wyciąga się konsekwencji za taką czy inną politykę. Ale były też inne niż polityka działania, które w mojej ocenie naruszały neutralność polityczną instytucji, jak i osoby prezesa - podkreślił Tusk.

Likwidacja TVP

Kolejna „tryb przyśpieszony” został przez TK zastosowany w przypadku wniosku posłów PiS w sprawie przepisów umożliwiających likwidację i rozwiązanie spółek mediów publicznych. Wniosek z 11 grudnia 2023 r. ma szansę na rozpoznanie już 16 stycznia 2024 r. (K 29/23). I zrobi to znów skład pod przewodnictwem Przyłębskiej

TK wydał już postanowienie zabezpieczające, które zabrania ministrowi kultury stosowania zakwestionowanych przepisów do czasu wydana rozstrzygnięcia. Są jednak wątpliwości prawne, czy mógł to zrobić, gdyż minister kultury nie jest stroną tego postępowania, są nimi Prokurator Generalny i Sejm.  Poza tym, jak wskazują prawnicy, postanowienie zabezpieczające "polega na wstrzymaniu wykonywania konkretnego rozstrzygnięcia wydanego w indywidualnej sprawie, a nie na zawieszeniu stosowania przepisów prawa objętych badaniem konstytucyjności".