Nowa Krajowa Rada Sądownictwa - sylwetki wybranych sędziów

Kilkanaście minut później Małgorzata Gersdorf, przewodnicząca KRS, złożyła rezygnację z tej funkcji. Jako pierwsza prezes SN jest jednak z urzędu członkiem Rady.

Wielu sędziów uważa wybory i zmiany w KRS za czystą politykę. Zbigniew Ziobro twierdzi, że to kolejny krok w reformie sądownictwa i zmienianiu go na lepsze.

W jego wystąpieniu nie obyło się bez popularnego ostatnio sformułowania „koniec sędziowskiej kasty". Dziewięć kandydatur do KRS wskazał Klub Prawa i Sprawiedliwości, sześć – Klub Kukiz '15. W sumie polityczne poparcie uzyskało 15 sędziów, a więc tylu, ilu miano wybrać.

– W polskim Sejmie udało się przywrócić, w pełni tego słowa znaczeniu, zasadę trójpodziału władzy – mówił po głosowaniach minister.

Dwie godziny po głosowaniu na konferencji prasowej Zbigniew Ziobro powtórzył wielokrotnie wygłaszaną zapowiedź, że dobiegł końca czas nadzwyczajnej kasty.

– To dobra wiadomość dla demokracji. Koniec państwa w państwie – podkreślał.

Mówił też, że zmiany w sądownictwie są niezbędne. Zarzucał środowisku sędziowskiemu brak rozliczenia się z przeszłością. Przypomniał, że wprowadzając zmiany w KRS, rząd zdecydował się skopiować rozwiązania z Hiszpanii.

– Wszystko po to, by nikt nie mógł nam zarzucić, że nasze rozwiązania są nieeuropejskie – uzasadniał Ziobro.

W mocnych słowach minister skomentował przebieg sejmowej debaty nad wyborem sędziów do Krajowej Rady Sądownictwa.

– Padały słowa bardzo niegodne, mówiące wiele o stanie umysłów ludzi tzw. totalnej opozycji – ocenił.

Ziobro przypominał też słowa dzisiejszej opozycji lub jej sprzymierzeńców, którzy przed laty przekonywali do koniecznej reformy KRS. – Niektórzy wręcz nazywali ją sędziowską spółdzielnią.

Tymczasem nowo wybrany organ od 8 marca rozpoczął nową kadencję. Nie wiadomo jednak, kiedy i w jakim trybie faktycznie przystąpi do merytorycznej pracy. O co chodzi? Pierwsze posiedzenie nowej Rady powinna zwołać pierwsza prezes Sądu Najwyższego. Ta zadeklarowała zwołanie posiedzenia, ale nie sprecyzowała, kiedy to zrobi. Po tygodniu do prof. Gersdorf list napisał minister Ziobro. Przypomniał w nim o obowiązku, jaki ciąży na prezes, i dopingował ją do zwołania posiedzenia. Profesor odpisała, że zna swoje obowiązki i wie, co robi. W tym czasie w Sejmie pojawił się projekt PiS, że to nie pierwsza prezes SN zwołuje posiedzenie, tylko prezes TK. Jednak jak szybko się pojawił, tak równie szybko zniknął.

Dariusz Drajewicz, wiceprezes SO w Warszawie

Od 2005 r. sędzia (karny) SR dla Warszawy-Mokotowa; wcześniej prokurator w rejonie. Od 2008 r. członek SSP Iustitia, redaktor naukowy komentarza do kodeksu karnego, autor ponad 70 publikacji naukowych. Dziś wiceprezes SO w Warszawie.

Zadania dla nowej KRS

Rada jest ważną częścią wymiaru sprawiedliwości. Jedna z jej podstawowych funkcji to wybór na stanowiska sędziów. Ważne, aby mieli wysokie kwalifikacje nie tylko etyczne, ale i merytoryczne. Te są często kwestionowane przez opinię publiczną. Czas to zmienić. Niezbędne jest też znoszenie różnic między samymi sędziami. Najcięższą, codzienną pracę wykonują sędziowie sądów rejonowych. Nie tylko załatwiają najwięcej spraw, ale częściej angażują się w pracę naukową, częściej zabiegają o podnoszenie kwalifikacji zawodowych, odbywają staże zagraniczne i częściej władają językiem obcym. Twierdzenie, że sędziowie SR są niegodni stanowisk funkcyjnych w sądach wyższego rzędu, udziału w komisjach egzaminacyjnych czy w KRS, tworzy fałszywy obraz polskiego wymiaru sprawiedliwości.

Jarosław Dudzicz, prezes SO w Gorzowie Wlkp.

Sędzia (karny) od 2008 r., Sąd Rejonowy w Słubicach, członek komisji egzaminacyjnej do przeprowadzenia egzaminu adwokackiego w 2018 r., praca w jury XXI Ogólnopolskiego Konkursu Krasomówczego, od niedawna prezes Sądu Okręgowego w Gorzowie Wielkopolskim.

Chęć kandydowania do KRS była silniejsza od sprzeciwu sporej części środowiska sędziowskiego?

To dla mnie ciekawa propozycja działania w nieco innym obszarze. Po raz pierwszy sędziowie rejonowi mogą być reprezentowani w takiej liczbie w tym gremium. To samo dotyczy funkcji prezesów. Dotychczasowa Krajowa Rada Sądownictwa nie była Radą moich marzeń. Nie zgadzałem się też z wezwaniami niektórych środowisk sędziowskich, aby zbojkotować wybory. Jeśli chodzi o konflikt w środowisku, to uważam, że jest trochę kreowany. Sędziowie z prowincji, z małych sądów są zadowoleni, kiedy mają dobre warunki pracy, nie są przeciążeni pracą, tak że mają czas na własne prywatne życie, na zainteresowania, hobby, na rodzinę etc.

Grzegorz Furmankiewicz, Sąd Rejonowy w Jaśle

Od 2007 r. sędzia SR w Krośnie. Od lipca 2008 r. przeniesiony do SR w Jaśle. Do maja 2017 r. orzekał w wydziale karnym. Dziś w cywilnym.

Od czego Rada ma zacząć?

Konstytucja mówi, jaka jest rola KRS i jej kompetencje, więc każdy członek Rady powinien mieć świadomość odpowiedzialności i obowiązków. Również przepisy ustawy o KRS doskonale wpisują się w sytuację, gdy trzeba wzmocnić kadrę orzeczniczą. Nie sposób zapominać, że zdecydowana większość sędziów bardzo poważnie podchodzi do swoich obowiązków, często kosztem życia prywatnego. To właśnie oni pracują na wizerunek wymiaru sprawiedliwości. Rolą KRS powinno być więc zapewnienie, aby system awansów, był sprawiedliwy, dostępny dla każdego, kto poważnie podchodzi do obowiązków. Rola KRS to też wypracowanie właściwych relacji między wymiarem sprawiedliwości a każdym człowiekiem, który ma z nim styczność. Jestem zwolennikiem kultury sali rozpraw, życzę więc wszystkim członkom KRS, aby jej rozstrzygnięcia zapadały w przyjaznej atmosferze.

Marek Jaskulski, Sąd Rejonowy w Poznaniu

Od 25 lat orzeka w wydziale cywilnym Sądu Rejonowego na poznańskim Starym Mieście. Ukończył Wydział Prawa na Uniwersytecie Adama Mickiewicza w Poznaniu. Brał aktywny udział w pracach samorządu sędziowskiego jako delegat sędziów rejonowych w zgromadzeniach okręgowych. Postulował transparentność procesu wyborów sędziów do KRS.

Skąd pomysł na kandydowanie do KRS?

Od dziesięciu lat interesuję się działalnością Krajowej Rady Sądownictwa. Moją uwagę zwrócił absolutnie niedemokratyczny dobór członków Rady wskazanych w pkt 2 ust. 1 art. 187 konstytucji w ostatnim ćwierćwieczu. Kiedy więc pojawiła się szansa na zmiany, uznałem, że chcę wziąć w nich czynny udział. Nie twierdzę, że nowela KRS jest idealna, ale nie można zmarnować szansy na tak potrzebne zmiany. Rozmawiałem z ok. 50 sędziami w Wielkopolsce, z której pochodzę, i 29 poparło moją kandydaturę. To mnie przekonało, że trzeba przerwać ten marazm. Na tym właśnie, moim zdaniem, polega odpowiedzialność.

Joanna Kołodziej-Michałowicz, Sąd Rejonowy w Słupsku

Sędzia (cywilna) zaangażowana w działalność edukacyjną młodzieży, ukończyła studia podyplomowe z finansów i ekonomii na Uniwersytecie Łódzkim, brała udział w konkursie Sędzia Europejski.

Jaka będzie nowa KRS?

Dopiero zobaczymy. Nie jestem mocno zaangażowana politycznie, a ostatnio Rada skupiała się głównie na kontestowaniu pomysłów władzy wykonawczej. Rozumiem, że ma stać na straży niezawisłości sędziów i niezależności sądów, ale poza ostrą reakcją na wszelkie propozycje zmian w sądach trudno mi wskazać inne konkretne działania. Z racji zgłoszenia swojej kandydatury postanowiłam prześledzić stronę internetową KRS, by przyjrzeć się jej działalności oraz efektom. Dla szeregowego sędziego bowiem Rada jest bytem głównie telewizyjnym. W małych sądach rejonowych mamy z nią niewiele do czynienia. Mam nadzieję, że nowa KRS będzie bardziej otwarta na problemy sędziów liniowych, bo tych – po pierwsze – jest najwięcej. Po drugie, to oni są dla obywatela głównym kreatorem wizerunku sądów.

Jędrzej Kondek, sędzia SR dla m.st. Warszawy

Sędzia od lutego 2017 r., wcześniej radca prawny, absolwent Wydziału Prawa Uniwersytetu Warszawskiego, doktor praw, w latach 2008–2017 wykładowca na Uniwersytecie Warszawskim, a od 2017 r. adiunkt w Instytucie Wymiaru Sprawiedliwości.

Jaka jest pozycja ustrojowa nowej KRS?

Pozycja ustrojowa KRS i jej funkcje nie uległy zmianie. Jej rolą jest niezmiennie stanie na straży niezależności sądów i niezawisłości sędziów. Jedną z najważniejszych funkcji jest udział w procedurze wyboru kandydatów na urząd sędziego na wszystkich szczeblach sądownictwa, a także asesorów sądowych. Najważniejsze jest, żeby wyłaniać kandydatów najlepszych. Celowi temu powinno służyć także uprawnienie do opiniowania programu szkolenia aplikantów i sędziów. Istotne jest też odpowiednie zaangażowanie się w procedurę legislacyjną usprawniającą pracę sądownictwa. Wymagać to będzie inicjatywy ze strony podmiotów posiadających inicjatywę ustawodawczą.

Teresa Kurcyusz-Furmanik, WSA w Gliwicach

Ukończyła studia prawnicze na Uniwersytecie Śląskim w 1973 r., po egzaminie sędziowskim rozpoczęła aplikację adwokacką w ORA w Katowicach. Od 1982 r. broniła w procesach przeciwko członkom Solidarności, jest sędzią w WSA w Gliwicach.

Prace nowej Rady mogą być szeroko krytykowane...

Kandydowanie do Rady to była dla mnie życiowa decyzja. A takich nie podejmuje się z jednej tylko przyczyny. Jest wiele za i przeciw. Przeciw, bo to dodatkowe, odpowiedzialne i czasochłonne zajęcie. W dodatku ze względu na obecną sytuację efekty pracy Krajowej Rady Sądownictwa będą poddawane permanentnej krytyce. Nie przeraża mnie to jednak. Jako argument „za” przemówiło moje doświadczenie. Przez 23 lata byłam adwokatem, teraz już blisko 15 lat jestem sędzią wojewódzkiego sądu administracyjnego. Znam więc sądownictwo z dwóch stron sali sądowej. Pamiętam, co przeszkadzało mi w zachowaniu sędziów, kiedy stawałam przed nimi jako adwokat. Teraz oceniam te zarzuty inaczej.

Ewa Łąpińska ,Sąd Rejonowy w Jaworznie

Od 1997 r. powołana na urząd sędziego (karnego) SR w Jaworznie, absolwentka Wydziału Prawa Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach oraz studiów podyplomowych organizacja i zarządzanie w wymiarze sprawiedliwości.

Czuwanie nad niezależnością sądów i niezawisłością sędziów to ważne zadanie dla nowej Rady?

Do najważniejszych zadań nowo wybranej Krajowej Rady Sądownictwa będzie należało zaopiniowanie i przedstawienie prezydentowi kandydatów do pełnienia urzędu – ze względu na to, że jest kilkaset wakujących etatów sędziowskich. Wzmocnienie kadry orzeczniczej dobrze przygotowanymi sędziami i asesorami jest podstawowym warunkiem przyspieszenia procesów. W obecnej sytuacji bardzo ważne będzie także czuwanie nad niezależnością sądów i niezawisłością sędziów, wbrew obawom wyrażanym przez niektóre środowiska. Każdy z 15 nowo powołanych członków KRS jest sędzią i doskonale rozumie, jak ważne jest przestrzeganie tych zasad.

Zbigniew Łupina, Sąd Rejonowy w Biłgoraju

Urodził się w 1960 r. w Lublinie. W 1984 r. ukończył studia na Wydziale Prawa i Administracji UMCS w Lublinie. Egzamin sędziowski zdał w 1987 r. W 1990 r. został powołany na stanowisko sędziego w SR w Tomaszowie Lubelskim. Orzekał w sprawach karnych i cywilnych. W 1992 r. przeniesiony do w SR w Biłgoraju, gdzie pracuje do dziś.

Jakie zadania widzi pan dla KRS? Czy w sprawach niezawisłości będzie miała co robić?

Pomysł na zadania już jest, w postaci ustawy o KRS. Osobiście nie znam pozostałych sędziów –członków Rady, ale według informacji, jakie do mnie dotarły, sprostają jej zadaniom. Na niezawisłość patrzę w dwóch aspektach: zewnętrznym i wewnętrznym. Ta pierwsza oznacza odwagę i siłę wobec jakichkolwiek wpływów z zewnątrz. Druga tworzy etyczny klimat do bycia sędzią. Obie są nieocenione i nierozerwalnie związane. Mam wieloletnie doświadczenie w byciu sędzią i nigdy nikt mojej niezawisłości nie zagrażał ani na nią nie nastawał.

Leszek Mazur, Sąd Okręgowy w Częstochowie

Urodził się w 1962 r. Studia ukończył na Wydziale Prawa Uniwersytetu Wrocławskiego z wyróżnieniem. Dwukrotny laureat w konkursie „Primus inter pares”, sędzia od 1993 r., od listopada 2004 r. sędzia SO w Częstochowie. Od 14 lat wizytator do spraw ksiąg wieczystych, gospodarczych, cywilnych i rodzinnych.

Zmiany w wymiarze sprawiedliwości są tak konieczne, jak mówi minister?

Są konieczne. Bojkot środowiska groził jednak, że jeśli nowej Rady nie uda się wybrać, to nie zostaną one wprowadzone. Groziło więc, że niezadowolenie 80 proc. społeczeństwa spadnie na sędziów. A przecież my też czekamy na zmiany. Na nowe etaty, zmniejszenie kognicji itd. Decyzja o kandydowaniu nie była pochopna. Zdecydowała może też przekora. Nie zgadzam się, że wszyscy sędziowie są przeciwni zmianom i nowej Radzie. U nas obraz protestów i bojkotów jest zupełnie inny. Sędziowie, głównie sądów rejonowych, zwłaszcza na Śląsku, uważają, że te spory to kwestia drugorzędna. Oni chcą powołania nowej KRS i zmian, choć 18 kandydatów na 10 tys. sędziów to bardzo mało. Dla mnie to smutne i niezrozumiałe.

Maciej Mitera, prezes SR Warszawa-Śródmieście

Sędzia od 2003 r., ostatnio w wydziale karnym SR Warszawa-Wola, od 2016 r. delegowany do Departamentu Legislacyjnego w Ministerstwie Sprawiedliwości, od lutego prezes SR Warszawa-Śródmieście. Wykłada w Krajowej Szkole Sądownictwa i Prokuratury.

Dlaczego dotychczasowa KRS powinna odejść?

Zauważyłem, że obecna skupiła się tylko na jednym z celów, a mianowicie awansach sędziowskich, zapominając o rzeczywistych, przyziemnych problemach sędziów. Postanowiłem więc coś zrobić, by to zmienić. By szeregowi sędziowie mieli się do kogo zwrócić ze swoimi postulatami. A to przecież nic innego jak korzystanie z uprawnienia polegającego na bezpośrednim zwróceniu się do KRS. Bardzo cenię sobie niezawisłość. To dla mnie odpowiadanie swoim sumieniem, działanie na podstawie i w granicach prawa. Niepodleganie naciskom zewnętrznym i nie mniej ważnym – wewnętrznym. Ci, którzy mnie znają, dobrze wiedzą, że im nie ulegam. Nie potrafię sobie nawet wyobrazić sędziego dyspozycyjnego.

Maciej Nawacki, prezes SR w Olsztynie

Sędzia SR w Olsztynie od 2007 r. Wcześniej, do listopada 2005 r., był sędzią SR w Szczytnie. Niedawno został na cztery lata powołany na stanowisko prezesa SR w Olsztynie.

Start w wyborach zbojkotowanych przez dużą część środowiska to wyraz...

...odpowiedzialności. Nie można doprowadzić do paraliżu tej instytucji. Uważam też, że wybór sędziów członków przez Sejm to postęp w stosunku do tego, co było. Nie nadużywałbym też określenia „bojkot”. Jest jeszcze sprawa trzecia – dotychczasowa dysfunkcjonalność KRS. Podam tylko jeden, całkiem niedawny przykład: decyzja Rady w sprawie asesorów. Była absurdalna. Osobiście przepraszałem asesorów za całą sytuację. Ze strony KRS przeprosin do dzisiaj się nie doczekali. Pracowita. Obecnej KRS nie chciało się pochylić nad rozwiązaniem sprawy asesorów, w efekcie kolejna ich grupa nie jest dopuszczona do orzekania. Będzie też bardziej otwarta. No i niezaangażowana w spory natury politycznej.

Dagmara Pawełczyk-Woicka, prezes SO w Krakowie

Specjalizuje się w prawie cywilnym. Orzekała m.in. w SO w Warszawie, a ostatnio w SR dla Krakowa-Podgórza. Urodziła się w 1970 r. w Krynicy Zdroju. Do niedawna w delegacji w Ministerstwie Sprawiedliwości. Obecnie prezes SO w Krakowie.

Nowa Krajowa Rada Sądownictwa ma szansę zmienić sytuację sędziów w Polsce?

Uważam, że sędziowie tacy jak ja, z dużym doświadczeniem, jeszcze energiczni i stosunkowo młodzi (jak na sędziego), powinni kandydować do KRS. Jestem zwolennikiem ograniczania jej władzy. Dla mnie to, co zrobiła w sprawie asesorów, to porażka. Ich nabór jest jednym z najbardziej transparentnych, jakie przewidują polskie przepisy. Jestem dumna, że pracowałam nad projektem ustawy o zmianie ustawy o KSSIP. To przykład odejścia od dyskrecjonalnej władzy KRS w naborze do służby sędziowskiej. Konstytucja nie różnicuje sędziów na lepszych czy gorszych. Mam nadzieję, że nowa KRS wypracuje transparentne reguły awansu sędziowskiego.

Rafał Puchalski, prezes SO w Rzeszowie

Od 2003 r. sędzia (karny) SR w Jarosławiu, od 2008 r. członek Stowarzyszenia Sędziów Polskich Iustitia, pomysłodawca i autor pierwszego w kraju forum internetowego sędziowie.net., od niedawna prezes SO w Rzeszowie.

Z jakim nastawienie rozpocznie pan prace w radzie?

Mogę obiecać jedno: zrobię wszystko, żeby Rada stała na straży niezależności sądów i niezawisłości sędziów w granicach, jakie zakreśliła Konstytucja RP, a nie indywidualne oceny. Będę walczył, by system awansów sędziów i naboru do służby stał się bardziej przejrzysty i sprawiedliwy. Wymiar sprawiedliwości potrzebuje reformy, ale najbardziej spokoju. Zdecydowana większość sędziów ciężko i rzetelnie pracuje. Należy im udzielić wszechstronnej pomocy. Wspominam o tym, bo moja krytyczna ocena pracy dotychczasowej KRS jest powszechnie znana. Cieszę się, że już niedługo rozpoczną się prace parlamentarne nad dużymi nowelizacjami procedury cywilnej, karnej, spraw karnoskarbowych czy wykroczeniowych.

Paweł Styrna, wiceprezes SO w Krakowie

Ukończył Wydział Prawa na Uniwersytecie Jagiellońskim, sędzia (cywilny) od 1999 r. W 2005 r. na dziesięć miesięcy delegowany do Ministerstwa Sprawiedliwości, od niedawna wiceprezes SO w Krakowie.

Jakie jest najpilniejsze zadanie dla nowej Krajowej Rady Sądownictwa?

W pierwszej kolejności powinna się zorganizować, a wiec wybrać przewodniczącego i prezydium, powołać stałe komisje oraz rozważyć, czy nie istnieje potrzeba powołania komisji problemowych. Na przewodniczącym będzie też spoczywał obowiązek ustalenia harmonogramu jej prac. Jeżeli chodzi o prace merytoryczne, uważam, że powinna się na nich skupić i nie angażować w działania polityczne. Na samym początku działalności powinna wystąpić z jasnym sygnałem do społeczeństwa i środowiska sędziowskiego, że skupi się przede wszystkim na rozwiązywaniu narosłych w ostatnich latach problemów sądów oraz sędziów i nie będzie uczestniczyć w grze politycznej.

KRS Sądy i Trybunały