Z wnioskiem o zbadanie konstytucyjności art. 4 pkt 1 ustawy z 19 grudnia 2008 r. o zmianie ustawy – Prawo o ustroju sądów powszechnych oraz niektórych innych ustaw wystąpił prezydent, który uznał, iż odstąpienie od instytucji awansu poziomego osłabia prestiż sędziów poprzez pozbawienie ich z mocy prawa stanowisk sędziowskich uzyskanych w wyniku powołania przez prezydenta do pełnienia urzędu. Zdaniem prezydenta taki stan rzeczy doprowadził do całkowitej utraty znaczenia aktu powołania sędziów, co narusza konstytucję.
Instytucja awansu poziomego sędziów została wprowadzona do polskiego porządku prawnego w nowelizacji Prawa o ustroju sądów powszechnych z 29 czerwca 2007 r. Polegała ona na możliwość awansowana sędziów sądów rejonowych i sędziów sądów okręgowych odpowiednio na stanowiska sędziów sądów okręgowych w sądach rejonowych i sędziów sądów apelacyjnych w sądach okręgowych.
Nowelizacja z 2008 r. odstąpiła od tej instytucji. Zgodnie z kwestionowanym art. 4 pkt 1 sędziowie powołani na stanowisko sędziego sądu okręgowego w sądzie rejonowym i sędziego sądu apelacyjnego w sądzie okręgowym stają się odpowiednio sędziami sądów rejonowych i sędziami sądów okręgowych, które stanowią ich miejsce służbowe (sędziowie zachowują prawo do nabytego wynagrodzenia).
