Asystenci sędziów krytycznie o zmianach w KRS

Z uwagi na zaburzenie równowagi władz poprzez gruntowną ingerencję w konstytucyjny organ oraz idące za tym ryzyko braku realnego wykonywania zadań KRS, Ogólnopolskie Stowarzyszenie Asystentów Sędziów rekomenduje niepoddawanie projektu procedurze ustawodawczej.

Aktualizacja: 03.02.2017 09:19 Publikacja: 03.02.2017 08:57

Asystenci sędziów krytycznie o zmianach w KRS

Foto: 123RF

W opinii do projektu ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa autorstwa Ministerstwa Sprawiedliwości, Ogólnopolskie Stowarzyszenie Asystentów Sędziów (OSAS) wskazuje, że proponowany model wyboru członków KRS budzi szereg zastrzeżeń pod kątem naruszenia zasady niezależności władzy sądowniczej. Po pierwsze, wobec charakteru KRS będącego organem ściśle związanym z władzą sądowniczą, udział instytucji tej władzy jak i wykonujących ją sędziów w wyborze członków – przedstawicieli sędziów został zmarginalizowany do udziału stowarzyszeń zrzeszających sędziów poprzez przedstawianie rekomendacji na kandydata. - Oczywistym jest, iż rekomendacje mają charakter niewiążący, bowiem proponowane brzmienie art. 11 ust. 2 i 3 oraz art. 12 ust. 1 wyraźnie oddzielają „kandydatów" zgłaszanych przez Prezydium Sejmu lub grupę posłów od rekomendacji stowarzyszeń zrzeszających sędziów - pisze OSAS. Po drugie, nawet zgłaszane kandydatury i rekomendacje podlegają odrębnej ocenie przez Marszałka, przy czym kryteria tej oceny nie zostały w projekcie ustawy wskazane. Po trzecie, procedura wyboru przewiduje, iż kandydatów wybiera Sejm. - Proponowane rozwiązanie przewiduje więc zdominowanie procedury wyboru członków organu państwowego mającego stać na straży niezależności sądów i niezawisłości sędziów przez władzę ustawodawczą – wytykają asystenci.

OSAS ma też zastrzeżenia do zmiany organizacji KRS poprzez podział na Pierwsze Zgromadzenie Rady, składającej się z Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego, Ministra Sprawiedliwości, Prezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego, osoby powołanej przez Prezydenta Rzeczypospolitej oraz czterech członków wybranych przez Sejm spośród posłów oraz dwóch członków wybranych przez Senat spośród senatorów oraz Drugie Zgromadzenie Rady, składające się z piętnastu członków wybranych spośród sędziów Sądu Najwyższego, sądów powszechnych, sądów administracyjnych i sądów wojskowych. Zgromadzenia Rady mają rozpatrywać i oceniać kandydatów do pełnienia urzędu na stanowiskach sędziów Sądu Najwyższego oraz stanowiskach sędziowskich w sądach powszechnych, sądach administracyjnych i sądach wojskowych oraz na stanowiskach asesorów sądowych. Do podjęcia uchwały przez każde ze zgromadzeń wymagana jest większość bezwzględna w obecności co najmniej połowy członków Zgromadzenia. Jednocześnie, do wydania pozytywnej opinii przez KRS wymagana jest pozytywna opinia obu Zgromadzeń Rady.

Zdaniem OSAS przyjęte rozwiązanie może budzić wątpliwości odnośnie zgodności z Konstytucją. Przepis art. 187 Konstytucji stwierdza, iż KRS „składa się z:" wymieniając w tym miejscu członków rady. – Ustrojodawca w żaden sposób nie rozróżnia ważności i wartości głosu poszczególnych członków, co prowadzi do wniosku, iż intencją było zapewnienie większości, w prawdzie nieznacznej, głosów posiadanych przez przedstawicieli sądów – wskazują asystenci.

Ich zdaniem rozwiązanie to w faktyczny sposób zmierzać będzie do obejścia przepisów konstytucji poprzez danie możliwości przedstawicielom niebędących sędziami do zablokowania prac Rady w zakresie opiniowania kandydatur na sędziów i asesorów. Stoi to także w sprzeczności z zasadą trójpodziału władz, bowiem członkowie innych władz mogliby skutecznie wpływać na blokowanie kandydatur na sędziów i asesorów, pomimo bycia mniejszością w składzie KRS.

OSAS zwraca też uwagę na przepis, zgodnie z którym w przypadku zgłoszenia się na stanowisko sędziowskie więcej niż jednego kandydata Rada przestawia Prezydentowi Rzeczypospolitej Polskiej co najmniej dwóch kandydatów z wnioskiem o powołanie do pełnienia urzędu sędziego. Zdaniem Stowarzyszenia przedstawianie Prezydentowi RP dwóch kandydatów, wykracza poza jego konstytucyjną prerogatywę do powoływania sędziów (art. 144 ust. 3 pkt 17 Konstytucji RP). Proponowane rozwiązanie zdaniem Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Asystentów Sędziów wymagałoby zmiany art. 144 Konstytucji RP poprzez rozszerzenie prerogatyw Prezydenta RP do wyboru i powoływania sędziów. Obecnie Prezydent RP ma jedynie prawo do powoływania sędziów na wniosek Krajowej Rady Sądownictwa (art. 144 ust. 3 pkt 17 w zw. z art. 179 Konstytucji RP). – W ten sposób wzajemne uprawnienia i obowiązki tych organów konstytucyjnych pozostaną wymieszane, co nie jest uzasadnione – sygnalizuje OSAS.

W podsumowaniu opinii OSAS stwierdza, iż z uwagi na zaburzenie równowagi władz poprzez gruntowną ingerencję w konstytucyjny organ oraz idące za tym ryzyko braku realnego wykonywania zadań KRS, rekomendujemy niepoddawanie projektu procedurze ustawodawczej.

W opinii do projektu ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa autorstwa Ministerstwa Sprawiedliwości, Ogólnopolskie Stowarzyszenie Asystentów Sędziów (OSAS) wskazuje, że proponowany model wyboru członków KRS budzi szereg zastrzeżeń pod kątem naruszenia zasady niezależności władzy sądowniczej. Po pierwsze, wobec charakteru KRS będącego organem ściśle związanym z władzą sądowniczą, udział instytucji tej władzy jak i wykonujących ją sędziów w wyborze członków – przedstawicieli sędziów został zmarginalizowany do udziału stowarzyszeń zrzeszających sędziów poprzez przedstawianie rekomendacji na kandydata. - Oczywistym jest, iż rekomendacje mają charakter niewiążący, bowiem proponowane brzmienie art. 11 ust. 2 i 3 oraz art. 12 ust. 1 wyraźnie oddzielają „kandydatów" zgłaszanych przez Prezydium Sejmu lub grupę posłów od rekomendacji stowarzyszeń zrzeszających sędziów - pisze OSAS. Po drugie, nawet zgłaszane kandydatury i rekomendacje podlegają odrębnej ocenie przez Marszałka, przy czym kryteria tej oceny nie zostały w projekcie ustawy wskazane. Po trzecie, procedura wyboru przewiduje, iż kandydatów wybiera Sejm. - Proponowane rozwiązanie przewiduje więc zdominowanie procedury wyboru członków organu państwowego mającego stać na straży niezależności sądów i niezawisłości sędziów przez władzę ustawodawczą – wytykają asystenci.

2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Prawo karne
Słynny artykuł o zniesławieniu ma zniknąć z kodeksu karnego
Prawo karne
Pierwszy raz pseudokibice w Polsce popełnili przestępstwo polityczne. W tle Rosjanie
Podatki
Kiedy ruszy KSeF? Ministerstwo Finansów podało odległy termin
Konsumenci
Sąd Najwyższy orzekł w sprawie frankowiczów. Eksperci komentują
Podatki
Ministerstwo Finansów odkryło karty, będzie nowy podatek. Kto go zapłaci?
Materiał Promocyjny
Co czeka zarządców budynków w regulacjach elektromobilności?