Po raz pierwszy Matejko zagości w słynnej londyńskiej galerii. Pokaz „Conversations with God: Jan Matejko’s Copernicus” łączy dwie wybitne postacie: astronoma i artystę.
Wielkoformatowy obraz, rzadko opuszczający aulę Collegium Novum Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, Matejko namalował w 1873 roku na 400. rocznicę urodzin Mikołaja Kopernika. Pokazał astronoma jako twórcę rewolucyjnej teorii heliocentrycznej, która dała początek współczesnym poglądom na budowę świata. Obok Kopernika widoczna jest tablica ze schematem Układu Słonecznego. Wyraźnie zaznaczono na nim Słońce w centrum wykresu i krążącą po orbicie wokół niego Ziemię. Wśród rekwizytów są otwarte księgi i arkusz papieru z wykresem
Na obrazie widać też różne przyrządy astronomiczne: na tle nieba odcina się przyrząd astronomiczny trikwetrum - trójkąt paralaktyczny służący do wyznaczania paralaksy Księżyca i obliczania jego odległości od Ziemi. Jest też luneta i cyrkiel Galileusza, choć te przyrządy wynaleziono już po śmierci Kopernika. Nie jest to jednak błąd artysty, lecz świadoma aluzja Matejki do Galileusza, jako zwolennika i propagatora nauk Kopernika.
Kopernik z dzieła Matejki prowadzi obserwację nieba z dachu domu we Fromborku, a zarazem rozmawia z Bogiem. W tle widać gotycką katedrą we Fromborku, gdzie Kopernik sprawował posługę. Jan Matejko nigdy nie był we Fromborku, lecz korzystał ze zdjęć fotografa Karola Beyera, by wiarygodnie przedstawić architekturę miasta.
Mimo że jest noc, postać i twarz Kopernika została wyraźnie oświetlona. Być może światłem gwiazd, a może światłem metafizycznym
Na wystawie w National Gallery zaprezentowane zostaną także wstępne szkice Matejki do obrazu, kopia dzieła Mikołaja Kopernika „De revolutionibus orbium coelestium” („O obrotach sfer niebieskich”) z 1543 roku oraz XV-wieczne instrumenty astronomiczne: astrolabium i torquetum.
