Zbigniew Preisner w Londynie w kasku jak stoczniowiec. „Bądź wierny, idź"

– W czasie takiego koncertu warto umrzeć! – powiedział polski kompozytor, wzruszony gorącym przyjęciem, już po występie, podczas kameralnego koktajlu z lampką szampana w ręku, ponieważ wyjątkowy wieczór muzyczny w Barbican zbiegł się w czasie z 70. urodzinami Zbigniewa Preisnera.

Koncert Zbigniewa Preisnera w Barbican Center w Londynie

To były wystawne urodziny. Artysta zaproponował program złożony z aż 26 kompozycji, których wybór idealnie wyrażał tytuł koncertu „My Life – Preisner’s Music”. Ale i dorobek Polaka od czasu, gdy zdecydował się rzucić studia na wydziale historii, by zrealizować muzyczne marzenia. Niedługo potem stał się ważną postacią Piwnicy Pod Baranami – wspomniał w Londynie ciepło Piotra Skrzyneckiego, a zaraz potem rozpoczął współpracę z Krzysztofem Kieślowskim.

Z tego rozdziału dokonań londyńscy słuchacze usłyszeli m. in. „Dekalog V”, „Pokaz mody” z „Czerwonego”, „Van den Budenmayer concerto en mi mineur”, „Marionetki” z „Podwójnego życia Weroniki”, „Tango” z „Białego” i główny temat z „Krótkiego filmu o miłości”. Szczególnie wspaniale wybrzmiała – zwłaszcza w Londynie, po brexicie – „Pieśń na zjednoczenie Europy”.

Czytaj więcej

Kultura

Kultura przełamuje stereotypy i buduje trwałe relacje

Staramy się trzymać rękę na pulsie, widzieć, co rezonuje i starać się być wszędzie tam, gdzie moż...

– W Barbican to już moja kolejna wizyta – powiedział „Rzeczpospolitej” Zbigniew Preisner, laureat Nagrody 100-lecia naszej gazety. – Tak się złożyło, że możemy zrobić mój urodzinowy koncert w takim fajnym miejscu, a organizatorzy podeszli do tego z entuzjazmem, jak zwykle. I tym razem trzymałem się zasady, że nigdy nie gram dwóch takich samych koncertów, zawsze próbuję robić nową setlistę, dodaję często kompozycje, które rzadko są wykonywane. Zarówno ten koncert, jak każdy z moich koncertów muzyki filmowej to jest takie małe misterium. Nigdy nie gram muzyki pod obraz, to nie ma dla mnie kompletnie sensu. Jak ktoś chce – niech sobie zobaczy film, po co ja mam się wygłupiać? Chodzi o przygotowany precyzyjnie, samodzielny spektakl. W Londynie wystąpi ze mną m. in. Lisa Gerrard. Znamy się lata, gramy wiele koncertów od Szanghaju przez Turcję, po Anglię właśnie. Lisa ufa mi, a ja ufam Lisie. Tyle – dodał. 

Zbigniew Preisner, Lisa Gerrard i Edyta Krzemień na scenie w Londynie

Lisa Gerrard była wielką gwiazdą wieczoru. Londyńczycy przyjęli wokalistkę Dead Can Dance frenetycznymi brawami jak muzyczną wróżkę niczym z Narni – tak była wystylizowana, i krainy mistycznych doznań. Jednak show skradła Gerrard Edyta Krzemień, polska sopranistka. To był wieczór Zbigniewa Preisnera, ale też Edyty Krzemień, która potrafi śpiewać tak przejmująco, że niemal rozrywa serca – ze wzruszenia.

Wielkie brawa otrzymał skrzypek Radosław Pujanek, który również podnosił temperaturę emocji swoimi partiami solowymi. Ważną rolę odegrał Konrad Mastyło, pianista, grający też na organach Hammonda, co w Londynie, gdzie instrument ten zaczął karierę – nie było bez znaczenia.

Fani zgromadzeni w Barbican, słuchając motywów, aranżacji i orkiestracji wykonywanych przez Guildhall Session Orchestra and Choir – mogli się też przekonać, jak duży jest wkład Zbigniewa Preisnera w kształt solowych albumów Davida Gilmoura, wokalisty i gitarzysty Pink Floyd. To było słychać i czuć.

Czytaj więcej

Plus Minus

Zbigniew Preisner: Nakrętki do butelek ważniejsze od artystów?

Sztuczna inteligencja to złe określenie. Dla mnie to są algorytmy. To żadna sztuczna inteligencja...

W programie wieczoru znalazły się, oczywiście, kompozycje z filmów Thomasa Vinterberga, Johna Irvina i Agnieszki Holland, zaś finał Preisner mocno stematyzował wokół marzeń o Europie wartości. Wspominał, jak ważne było dla niego, młodego Polaka, marzenie o Polsce w zjednoczonej Europie.

Obecna sytuacja nie nastraja optymistycznie, więc „Pieśni na zjednoczenie Europy” towarzyszyła kompozycja „Lamento per Europa” z filmu „Europa Centrale” (reżyseria Gianluca Minucci).

Główną część koncertu zamknęły dwa utwory z albumu „Requiem dla mojego przyjaciela”, dedykowanego Krzysztofowi Kieślowskiemu. Biorąc pod uwagę marzenia reżysera związane z dziedzictwem Europy wyrażone m. in. w „Trzech kolorach” – w Londynie „Dies Irae” i „Lacrimosa. Czas płaczu” miały wydźwięk ostrzeżenia.

Jak brzmi credo Zbigniewa Presinera?

- Muzyka jest ważna, ale jako człowiek i artysta muszę reagować na to, co się dzieje w świecie, dlatego ten koncert posiadał klarowne przesłanie – powiedział „Rzeczpospolitej” Zbigniew Preisner. – Opowiadałem historię swojego życia, ale mówiłem też o współczesności, w jakiej żyjemy. To dość mocny polityczny przekaz. Niepokoi mnie wszystko – od wojny w Ukrainie, poprzez nieszczęścia w Gazie oraz to, co dzieje się w Polsce.

Jednak podczas bisu Preisner nie odbierał nikomu nadziei. Z wydanego w 2007 r. albumu „Silence, Night and Dreams” już w czasie programu głównego zaproponował „To Know”. Na sam koniec zabrzmiało „Be Faithful, Go”, zainspirowane, oczywiście, m. in. kanoniczną frazą Zbigniewa Herberta „Bądź wierny, idź”. Na płycie partię wokalną śpiewała Teresa Salgueiro, znana m. in. z portugalskiej formacji Madredeus – w Barbican przesłanie nadziei wyśpiewała Edyta Krzemień z siłą, którą nie można się nie zasugerować.

Czytaj więcej

Kultura

Polsko-brytyjski sezon kulturalny. Szereg wydarzeń w obu krajach

Ponad sto wydarzeń złoży się na program Sezonu Kulturalnego Polska-Wielka Brytania 2025, który bę...