Vorarlberg w Austrii: Antony Gromley ustawił 100 rzeźb

Pierwszy raz w życiu wspięłam się na granie wyższe od Kasprowego Wierchu nie po to, żeby podziwiać pejzaż, lecz aby kontemplować dzieło Antony’ego Gormleya. Angielski gwiazdor sztuki wkomponował w alpejski plener Vorarlbergu w zachodniej Austrii (niedaleko Bregencji) dzieło zatytułowane „Horizon Field”.

[srodtytul]Nagus na skale[/srodtytul]

Dookoła surowy, wysokogórski pejzaż. Zimne, zachmurzone niebo, głazy, mchy, porosty, pięknie żółknące i czerwieniejące przed zimą. Poniżej – wciąż jaskrawa zieleń okolicznych łąk. W takich okolicznościach przyrody stoi 100 identycznych męskich postaci, ustawionych – bagatela! – na wysokości 2039 m n.p.m., na przestrzeni 150 km kwadratowych. To one wyznaczają umowną linię horyzontu pól.

Żaden piechur nie obejrzy wszystkich figur za jednym podejściem. Większe szanse będą mieli narciarze, jako że realizacja Gormleya tkwi pomiędzy trasami zjazdowymi.

Mnie udało się zobaczyć jedną rzeźbę z bliska i dwie z większej odległości. Ale nawet przy niepełnym oglądzie instalacja wywiera niesamowite wrażenie.

Wygląda to tak: na skale stoi nagi mężczyzna. Niewzruszony, jak ta skała. Ramiona opuszczone, nogi w rozkroku, głowa w pionie. Poza eksponująca symetrię ludzkiego ciała, a także, podkreślająca wewnętrzny spokój postaci, świadomość siły, poczucie bezpieczeństwa.

Osobnik wydaje się zjednoczony z naturą, choć nad nią góruje.

Co znaczy 100 figur rozstawionych na tej samej wysokości? Moim zdaniem to zespół uczestniczący we wspólnej akcji. Wrażenie jedności celów i ideowego braterstwa sugeruje wygląd posągów. Każdy mierzy 1,89 cm; waży 650 kg; wykonany jest z surowego żelaza (efektownie rdzewiejącego w naturze).

Gormley skomplikował przesłanie „Horizon Field” prostym zabiegiem: rozproszył obiekty. Te same rzeźby zbite w kupę, w stado, przywodziłyby na myśl terakotową armię chińską. Tymczasem figury są samotne, nie wchodzą ze sobą w związki. W efekcie postrzegamy je jako symbol człowieczej dumy.

[srodtytul]On i inni[/srodtytul]

Jednocześnie figury Gormleya nie upajają się swą potęgą. To zadumane Robinsony Cruzoe, zagubione w świecie, bez komunikacji między sobą. Czy aby właśnie tacy nie jesteśmy? Czy nie łączymy w sobie sprzeczności: zachwytu dla naszych (pozornie) nieskończonych możliwości i zmęczenia tempem życia?