Wernisaż wystawy dzieł, które demaskują społeczne tabu, piętnują systemy kontroli i odnoszą się do polityki rządów odbędzie się 17 października.
Wolność to temat często podejmowany przez współczesną sztukę. Doświadczenia II wojny światowej i totalitaryzmu do dziś budzą szczególne zainteresowanie twórców. Refleksja nad zniewoleniem obecna jest w pracach najwybitniejszych artystów. Pokazując ich dzieła, kuratorzy 30. wystawy Rady Europy Potrzeba wolności. Sztuka europejska po 1945 roku stawiają widzom pytanie, w jaki sposób jednostka pragnie żyć i próbuje rozliczyć się z historią. Chcą również ukazać różnorodność postaw wobec autorytarnych rządów. Intencją kuratorów ekspozycji jest wywołanie refleksji wokół problemów praw człowieka, równości, demokracji i autonomii jednostki.
Na wystawie zostaną zaprezentowane prace 37 artystów z 19 krajów europejskich. Wśród niech zobaczymy m.in. film dokumentujący akcję Yves'a Klein'a z cyklu Anthropométries de l'Époque bleue, która odbyła się 9 marca 1960 roku w Paryżu. Cykl składa się z prawie 180 obrazów, ukazujących żywe stemple z nagich ciał, pokrytych niebieską farbą. Aspekty granic cielesności i psychiki dokumentuje z kolei wideo Thomas Lips (The Star) Mariny Abramović. Serbska artystka w akcji performatywnej świadomie poddała swoje ciało i umysł torturom, badając możliwości kontroli i władzy nad sobą. Równie silny przekaz ma prezentowana w ekspozycji wideoinstalacja Mirosława Bałki BlueGasEyes, należąca do Kolekcji MOCAK-u. Krążki ognia na palnikach kuchenki gazowej tworzą wibrujące, estetyczne wzory. Postrzeganie tego obrazu zmienia się, kiedy syk gazu przywołuje skojarzenie z tragicznymi wydarzeniami Holocaustu.
Wystawie towarzyszyć będzie polsko-angielski katalog. Autorami publikowanych w nim tekstów są: Zygmunt Bauman – socjolog i filozof, Monika Flacke – historyk i historyk sztuki, Thorbjørn Jagland – norweski polityk oraz Maria Anna Potocka – krytyk i kurator sztuki, dyrektor MOCAK-u.
Inicjatorem i koordynatorem projektu jest Deutsches Historisches Museum w Berlinie, w którym jesienią 2012 roku zaprezentowano pierwszą odsłonę wystawy. Kolejne odbyły się w Mediolanie (Palazzo Reale) i Tallinnie (Eesti Kunstimuuseum – Kumu Kunstimuuseum). W Krakowie zainaugurowana zostanie jego nowa wersja. Współfinansowany przez Komisję Europejską projekt jest 30. jubileuszową wystawą organizowaną pod patronatem Rady Europy.
