Co kusi, a co zniechęca do pracy projektowej?

Zatrudnienie na kontrakcie czy w roli podwykonawcy jest często świadomym wyborem zawodowym. Bardziej opłacalnym, choć mniej stabilnym niż etat.

Publikacja: 02.06.2025 04:51

Praca w biurze

Praca w biurze

Foto: Adobe Stock

Są wśród nich programiści, specjaliści ds. cyberbezpieczeństwa, sztucznej inteligencji czy SAP, menedżerowie, specjaliści ds. marketingu, PR-owcy, dziennikarze, a także stolarze, cieśle i hydraulicy. Jak wynika z danych GUS, w I kwartale tego roku ponad 3,1 mln aktywnych zawodowo Polaków pracowało na własny rachunek, czyli niemal co piąty (18 proc.).

Foto: Paweł Krupecki

Z kolei badania prowadzone wśród zewnętrznych pracowników dowodzą, że w większości przypadków sami wybrali ten model pracy. A jeśli nawet ten wybór nie był do końca dobrowolny (lecz na przykład był efektem zwolnienia i problemów ze znalezieniem zatrudnienia na etacie), to dzisiaj na ogół go chwalą. Tak jak Jakub, który po utracie posady menedżera IT korporacji odnalazł się w cybersecurity i dzisiaj, po zdobyciu odpowiednich certyfikatów, ma jako niezależny ekspert nie tylko wyższe zarobki, ale też większą swobodę niż kiedyś.

Więcej zdalnej pracy

Podobne opinie o pracy projektowej ma większość uczestników niedawnego badania firmy rekrutacyjnej Hays Poland, które w I kw. tego roku objęło ponad 300 specjalistów i menedżerów współpracujących z firmami na podstawie innych umów niż umowa o pracę.

Ponad połowa z nich (w tym zwłaszcza osoby z dłuższym, co najmniej czteroletnim doświadczeniem zawodowym) uważa, że system pracy projektowej przyspieszył rozwój ich kariery zawodowej, a także pozytywnie wpłynął na dynamikę wynagrodzenia. Atrakcyjniejsze wynagrodzenie jest zresztą od lat najczęściej wskazywanym powodem decyzji o podejmowaniu pracy projektowej, podkreślanym przez 53 proc. badanych.

Kolejne miejsca na liście czynników motywujących do zatrudnienia na umowie cywilnoprawnej zajęły: większa elastyczność, w tym możliwość pracy w pełni zdalnej, a także możliwość zdobycia doświadczenia zawodowego, z czym związany jest też udział w ciekawych projektach, podkreślany przez 35 proc. niezależnych współpracowników.

Czytaj więcej

Rośnie znaczenie freelancerów. Pracują już regularnie dla ponad połowy firm

Jak zaznaczają eksperci Hays Poland, aż 80 proc. ankietowanych deklaruje zadowolenie z umowy, na podstawie której świadczą obecnie pracę lub realizują usługi. Zdaniem Bartosza Dąbkowskiego, dyrektora wykonawczego CEE i External Workforce Solutions w Hays, kolejne pokolenia profesjonalistów zmieniają podejście do budowania kariery zawodowej; nie akceptują nudy w pracy, oczekują ciągłego rozwoju, chcą szybko widzieć efekty swoich działań. Istotnym argumentem są też bardziej atrakcyjne zarobki, co widać choćby po ofertach pracy. Te dotyczące zatrudnienia na kontrakcie B2B są średnio o ok. 20–25 proc. wyższe niż na etacie.

Nie bez znaczenia jest też (podkreślana przez prawie dwie piąte badanych) szybkość rekrutacji do pracy projektowej. Jest ważna szczególnie teraz, gdy zarówno rynkowe statystyki, jak i łowcy głów mówią o wydłużeniu procesów rekrutacyjnych w firmach, co m.in. wynika z większej liczby kandydatów.

I większe pieniądze

Z kolei znaczenie finansowego motywatora do elastycznej pracy podkreślają również przedstawiciele firm w tegorocznej edycji badania GIGbarometr, zrealizowanego przez platformę GIGLIKE we współpracy z EY Polska. Wśród najważniejszych czynników, które przekonują specjalistów do współpracy w elastycznych modelach, aż 64 proc. firm wskazuje atrakcyjne warunki finansowe. Na drugim miejscu (56 proc. wskazań) znalazła się elastyczność miejsca, czasu i warunków pracy, która z roku na rok zyskuje na znaczeniu. Jak ocenia Tomasz Miłosz, założyciel i prezes GIGLIKE, może być to także efektem upowszechnienia się pracy zdalnej oraz hybrydowej, o którą elastycznym GIGpracownikom jest łatwiej niż osobom zatrudnionym na etacie.

Chociaż w wykazie motywatorów skłaniających do elastycznej pracy przeważają te pozytywne, to badanie Hays Poland potwierdza, że zatrudnienie na umowie B2B niekiedy jest wyborem z przymusu. W tym roku do 21 proc., (czyli o 4 pkt proc. od 2024 r.) wzrósł odsetek zewnętrznych pracowników, których do pracy projektowej zmusiły trudności ze znalezieniem pracy na etacie.

Czytaj więcej

Czterodniowy tydzień pracy: Ruszył eksperyment z udziałem ponad 1000 pracowników

Takie opinie, choć są w mniejszości, częściej mogą dotyczyć osób 50+, które jako kandydaci do pracy są zwykle na słabszej pozycji niż 30–40-latkowie. – Samozatrudnienie może stać się kluczowym narzędziem aktywizacji zawodowej osób 50+, które często posiadają unikalne kompetencje, ale mają trudności z odnalezieniem się w tradycyjnych strukturach zatrudnienia – podkreśla Eliza Skotnicka, senior manager EY People Advisory Services.

Potrzeba stabilności

Jak pokazał raport GIGLIKE, w ostatnich latach elastyczni pracownicy coraz częściej zwracają uwagę na jakość i warunki pracy. W tym roku na trzecie miejsce na liście najważniejszych potrzeb GIGerów awansowała stabilność finansowa rozumiana jako przewidywalność zleceń i płatności, która jeszcze przed rokiem była dla nich mniej istotna niż niezależność i możliwość samodzielnego organizowania swojej pracy.

Teraz znaczenie stabilności finansowej dostrzega już prawie co druga z firm (48 proc.) współpracujących z zewnętrznymi specjalistami. To o ponad połowę więcej niż przed rokiem (31 proc.). – Ten skok może być reakcją na zawirowania gospodarcze, w tym opóźnienia płatności od klientów oraz trudności w pozyskiwaniu nowych zleceń, z którymi niezależni profesjonaliści mierzyli się w ostatnim czasie – przyznają autorzy GIGbarometru.

Czytaj więcej

Pokolenie Z i silversów więcej łączy niż dzieli na rynku pracy

Obok opóźnień w płatnościach wadą pracy projektowej – wskazywaną zresztą najczęściej przez uczestników niedawnej ankiety Hays Poland – jest jej mniejsza stabilność. O ile nie jest ona problemem w czasach dobrej koniunktury, gdy łatwo o nowe projekty, o tyle w gorszych czasach brak stabilności znacząco zmniejsza atrakcyjność elastycznej pracy. Bartosz Dąbkowski potwierdza, że kontaktorów można nie tylko szybko pozyskać, ale też stosunkowo łatwo jest zakończyć z nimi współpracę.

Wśród dostrzeganych przez specjalistów wad pracy projektowej są też świadczenia pozapłacowe, a raczej ich ograniczony zakres lub brak. Według GIGbarometru prawie dwie trzecie kontraktorów chciałoby mieć zapewniony sprzęt do pracy, w tym komputer i telefon, a ponad połowa – opiekę zdrowotną. Wzrosło też znaczenie ubezpieczeń, cenionych przez prawie połowę GIGpracowników, a także zapewnionych przez firmę szkoleń, które są ważne dla 45 proc. niezależnych specjalistów.

samozatrudnienie najczęściej z wyboru

Około 28 mln osób samozatrudnionych pracowało w krajach Unii Europejskiej w 2023 roku, jak podaje portal Statista. Liczba mieszkańców Unii pracujących na własny rachunek zmniejszyła się o mniej więcej milion w czasie pandemii. Również niedawny raport Europejskiej Fundacji na rzecz Poprawy Warunków Życia i Pracy, Eurofound, zwraca uwagę na spadek udziału samozatrudnionych w krajach Unii (do niespełna 14 proc.), co jest m.in. efektem malejącej liczby pracujących na własny rachunek mężczyzn. Badania Eurofound potwierdzają, że większość samozatrudnionych z własnej woli wybrała tę formę pracy, choć ok. 20 proc. zrobiła to z braku innych alternatyw.

Są wśród nich programiści, specjaliści ds. cyberbezpieczeństwa, sztucznej inteligencji czy SAP, menedżerowie, specjaliści ds. marketingu, PR-owcy, dziennikarze, a także stolarze, cieśle i hydraulicy. Jak wynika z danych GUS, w I kwartale tego roku ponad 3,1 mln aktywnych zawodowo Polaków pracowało na własny rachunek, czyli niemal co piąty (18 proc.).

Z kolei badania prowadzone wśród zewnętrznych pracowników dowodzą, że w większości przypadków sami wybrali ten model pracy. A jeśli nawet ten wybór nie był do końca dobrowolny (lecz na przykład był efektem zwolnienia i problemów ze znalezieniem zatrudnienia na etacie), to dzisiaj na ogół go chwalą. Tak jak Jakub, który po utracie posady menedżera IT korporacji odnalazł się w cybersecurity i dzisiaj, po zdobyciu odpowiednich certyfikatów, ma jako niezależny ekspert nie tylko wyższe zarobki, ale też większą swobodę niż kiedyś.

Pozostało jeszcze 87% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Rynek pracy
Mężczyźni mogą pomóc obniżyć wymiar kary za macierzyństwo
Rynek pracy
Powstaną listy zawodów, w których nie zatrudnisz obcokrajowca. Na wypadek kryzysów
Rynek pracy
Co się dzieje z polskim rynkiem pracy? Najnowszy raport PARP o trendach
Rynek pracy
Giełdowi prezesi ambitni i coraz lepiej wykształceni
Materiał Promocyjny
Obiekt z apartamentami inwestycyjnymi dla tych, którzy szukają solidnych fundamentów
Rynek pracy
Firmowy prezent dla pracowników: dwie godziny na poprawę relacji