Wojny handlowe lądują na talerzu

Na rynek cen żywności globalna polityka wkroczyła w tym roku wyjątkowo mocno. Napięcie w relacjach przywódców dwóch mocarstw, Stanów Zjednoczonych i Chin, przełoży się z pewnością na ceny surowców rolnych. Rosnąca produkcja żywności na Ukrainie winduje tani eksport do Unii Europejskiej. W naszym dziewiątym rankingu surowców rolnych najciekawiej zachowują się ceny mięsa oraz cukru.

Cła a sprawa polska

Na ceny wieprzowiny w Polsce wpływają dwa czynniki. Z jednej strony notowania europejskiej wieprzowiny rosną w obliczu 25-procentowych ceł, nałożonych przez Chiny na amerykańskie mięso. To zwolni dużo miejsca na rynku Państwa Środka dla eksportu z Unii Europejskiej, co oznacza szansę na wzrost cen. Z drugiej strony w Polsce postępuje wirus Afrykańskiego Pomoru Świń (ASF), który już zablokował nam możliwość eksportu wieprzowiny do Azji. W kraju zostaje więcej mięsa, eksporterzy mniej zarabiają, bo sprzedają mięso tylko w UE.

Jak na to zareagują ceny? Analitycy są wyjątkowo rozbieżni w ocenach. Nowy uczestnik naszego rankingu, Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej, przewiduje długie spadki cen. Komisja Europejska prognozuje, że produkcja trzody na terenie Unii wzrośnie o 170 tys. ton, a eksport zaabsorbuje tylko jedną piątą tego przyrostu, mocno wzrośnie więc ilość mięsa na rynku europejskim.

– Spadek cen może być znaczący, prawdopodobnie nadwyżka podaży będzie narastała z każdym miesiącem – ocenia dr Piotr Szajner, kierownik Zakładu Badań Rynkowych. Prognozuje, że cena trzody w skupie w maju wyniesie ok 4,55 zł, czyli 19 proc. mniej niż przed rokiem.

– Ceny wieprzowiny mogą być nawet o 15 proc. niższe niż rok temu – potwierdza Przemysław Okniński, specjalista ds. analiz z Alior Banku. Cenom pomoże trochę rozpoczęcie lata. – Na ceny wpłynie trwający sezon grillowy, od którego zależy krótkoterminowy popyt na wieprzowinę – mówi.

Z kolei Grzegorz Rykaczewski, ekspert rynków rolnych BZ WBK, spodziewa się podwyżki. – Spodziewamy się sezonowego wzrostu cen skupu trzody chlewnej, jednak ich poziom będzie znacznie niższy niż przed rokiem – mówi Rykaczewski.

– W średniej perspektywie spodziewamy się delikatnych zwyżek ceny ze względu na większy popyt na europejską wieprzowinę w Chinach w wyniku wojny handlowej – mówi Łukasz Czech, analityk BGŻ BNP Paribas.

Ceny jaj kończą właśnie spektakularne spadki, które trwają od grudnia 2017 r., i wróciły już niemal do poziomów sprzed afery z fipronilem. – Oczekuję, że ceny pozostaną na poziomie zbliżonym do obecnego w kolejnych miesiącach – ocenia Jakub Olipra, ekonomista z Credit Agricole.

Ale znów pojawia się zdanie odmienne. – Wraz z przewidywanym wzrostem produkcji jaj w Europie, szybszym niż w Polsce, oraz uzależnieniem poziomu cen od eksportu spodziewamy się dalszych spadków cen – mówi Łukasz Czech.

Mimo że ceny mleka spadają (o tej porze roku produkcja jest najwyższa), to ceny masła rosną. Znowu dzięki Chinom. – Chiński import produktów mleczarskich w I kw. 2018 r. wzrósł o 15 proc. – mówi Mariusz Dziwulski, ekspert PKO BP. Zauważa, że drogie masło na świecie wyhamowało spadki cen mleka.

Eksperci zgodnie oczekują stabilizacji na rynku zbóż. – Wysokie zapasy globalne hamują wahania cen – ocenia Rykaczewski.

Rzepak ze wschodu

Według ekspertów naszego rankingu ceny rzepaku do lipca spadną o blisko 9 proc. w stosunku do marca 2018 r. Jednak IERiGŻ prognozuje, że zbiory rzepaku będą nawet o blisko 0,5 mln ton niższe niż w ubiegłym roku. Dlaczego więc nie będzie podwyżek? Ceny rzepaku na giełdzie Matif maleją, a w całej UE może wystąpić nadpodaż rzepaku.

– Na Ukrainie rzepak zasiano na powierzchni o 14 proc. większej niż przed rokiem. Dlatego można spodziewać się znacznie wyższego eksportu do UE. Możemy mieć do czynienia z kolejnym sezonem relatywnie niskich cen skupu – mówi Marta Skrzypczyk, ekspert rynków rolnych BGŻ BNP Paribas. – Coraz większy import biodiesla do UE jest jedną z ważniejszych przyczyn obniżek – ocenia Mariusz Dziwulski z PKO BP. Jego zdaniem spadki długo się utrzymają.

Rekordowo tani jest natomiast cukier. – Ceny cukru spadają do historycznie niskich poziomów. Prognozowana mniejsza produkcja cukru w UE i Brazylii jest szansą na niewielkie odbicie cen, ale w przyszłym roku – mówi Mariusz Dziwulski.

W rankingu cen surowców rolnych uczestniczy już sześciu graczy: do PKO BP, Credit Agricole, BGŻ BNP Paribas, BZ WBK i Alior Banku dołączył Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej.

Opinia

Janusz Rodziewicz, prezes Stowarzyszenia Rzeźników i Wędliniarzy RP