Adam Lipowski: Po co politycy idą do ludzi

Jedną z form aktywności każdej partii są spotkania ich liderów z wyborcami. Spotkania te polegają na rozmowach bądź na przemówieniach. O efektach jednych i drugich dowiadujemy się z badań sondażowych. Wynikałoby z tego, że celem tych spotkań jest poprawa/niepogorszenie notowań danej partii.

Jednakże w przypadku rozmów, w czasie których ma miejsce wymiana zdań między liderami partii a wyborcami, liderzy ci mogą stawiać inne, prawdziwe cele. Wówczas są one ukryte zarówno przed opinią publiczną, jak i samymi wyborcami. Jest to zrozumiałe w odniesieniu do liderów partii ze względu na ich niechęć do ujawniania „kuchni partyjnej”. Ale trudny do zrozumienia jest brak zainteresowania tymi celami analityków sceny politycznej.

Czytaj więcej

Publicystyka

Marek Migalski: Królowie są nadzy

Władcom wybito zęby, ograniczono ich rolę do dekoracyjnej. Wygrali demokraci i republikanie.

Chodzi tu o następujące dwa alternatywne cele:
a) zorientowanie się, jakie są konkretne oczekiwania wyborców (ekonomiczne, np. wzrost siły nabywczej, lub pozaekonomiczne) bądź
b) zorientowanie się, jakich argumentów należy użyć, aby przekonać wyborców, by zagłosowali na przygotowywany program.

Porzucić lub przekonać

Wybór jednego z dwóch wymienionych celów jest uzależniony od jednej z dwóch możliwych alternatywnych strategii wyborczych. Według strategii pierwszej zadaniem partii jest realizacja preferencji programowych wyborców, a według strategii drugiej kształtowanie tych preferencji. Dla ilustracji przykład obu tych strategii z naszej praktyki. Każda partia wie, że jej wyborcy są przeciwko podwyższeniu wieku emerytalnego/likwidacji 500+. Wówczas ma dwa wyjścia: obiecać rezygnację z obu tych rozwiązań (strategia pierwsza) bądź przekonać do nich elektorat (strategia druga).

Jak z tego wynika, oba cele mają charakter strategiczno-programowy, a nie doraźnie sondażowy. Chodzi bowiem o wybór odpowiedniego podejścia do programu, który będzie zaprezentowany w czasie kampanii wyborczej.

Ustalenia dotychczasowe mają charakter ogólny, ale można je odnieść do obecnej kampanii przedwyborczej w Polsce. Z przekazów medialnych wynika, że spotkania liderów partii opozycyjnych przebiegają w formie rozmów z wyborcami, podczas gdy lider partii rządzącej z reguły wygłaszał przemówienia. Chodzi więc teraz o to, aby ustalić, czy w ogóle były stawiane te specjalne cele rozmów przez liderów poszczególnych partii opozycyjnych, czy wyłącznie chodziło im o efekt sondażowy. Nie dotyczy to oczywiście lidera partii rządzącej, gdyż decydując się na formę przemówienia, widocznie nie zależało mu na zorientowaniu się w kwestii oczekiwań wyborców ani argumentów przekonujących ich.

Jeśli okaże się, że liderzy partii opozycyjnych przed rozmowami z wyborcami określili ich prawdziwy cel, to wdzięcznym zadaniem analityków jest ujawnienie tego celu przed opinią publiczną.

Prócz kwestii tych celów w obecnej kampanii przedwyborczej występuje inna jeszcze dyskusyjna kwestia. Chodzi o to, że każda partia opozycyjna prowadzi te rozmowy w pojedynkę, bez współdziałania z innymi partiami. Jest to tym bardziej istotna sprawa, iż odbywają się one w warunkach rywalizacji partii prodemokratycznych z partią antydemokratyczną. A gdy partia uważa się za prodemokratyczną, to w kraju, w którym występuje kryzys konstytucyjny spowodowany destrukcją instytucji demokratycznych, jej pierwszoplanowym obowiązkiem programowym jest przeciwdziałanie tej destrukcji.

W koalicji czy osobno?

Teoretycznie biorąc, przeciwdziałanie to może być przeprowadzone przez każdą z tych partii oddzielnie lub w koalicji. Jeśli jednak obowiązująca ordynacja wyborcza premiuje większe ugrupowania, to dla korzystnego dla demokracji wyniku wyborów utworzony przez koalicję partii prodemokratycznych wspólny program jest bardziej obiecujący niż program odrębny każdej partii. W dodatku w tym ostatnim przypadku oznacza to, że partie te konkurują nie tylko z partiami antydemokratycznymi, lecz także ze sobą.