Cztery wyroki śmierci generała „Szarego”

Antoni Heda, 1916 — 2008

Aktualizacja: 18.02.2008 06:34 Publikacja: 18.02.2008 00:47

Cztery wyroki śmierci generała „Szarego”

Foto: Rzeczpospolita

Generał Antoni Heda „Szary”, żołnierz Armii Krajowej i potem podziemnego ruchu oporu przeciw komunistycznej władzy zmarł w ostatni piątek w wieku 91 lat. Do niepodległościowej legendy przeszedł w nocy z 4 na 5 sierpnia 1945 roku jako dowódca akcji rozbicia więzienia w Kielcach, w którym sowieckie NKWD i komunistyczna bezpieka przetrzymywały ok. 370 akowców.

Operacja w Kielcach należała do najbardziej brawurowych akcji przeciw komunistycznej władzy. Ale Heda jako dowódca oddziału Armii Krajowej miał już wówczas na koncie wiele potyczek z Niemcami. W 1941 roku podjął działalność konspiracyjną w Związku Walki Zbrojnej, a potem AK. Zdobył wtedy więzienie niemieckie w Starachowicach, z którego uwolnił ok. 80 ludzi. Walcząc w składzie zgrupowania AK Jana Piwnika „Ponurego”, uczestniczył w akcjach przejęcia niemieckiego więzienia w Iłży oraz opanowania miasta Końskie.

Po zajęciu terenów Polski przez Sowietów uznał za obowiązek walczyć dalej. Swoją najsłynniejszą akcję – w Kielcach – przypłacił jednak osobistą tragedią. Ścigający „Szarego” ubecy w odwecie aresztowali jego rodzinę i zamordowali dwóch braci.

Wtedy zaprzestał walki i pod zmienionym nazwiskiem – jako Antoni Wiśniewski – wyjechał na Wybrzeże, a następnie do Ostródy. Był poszukiwany przez UB, ale udało się go aresztować dopiero w 1948 roku w Gdyni. Otrzymał cztery wyroki śmierci. Życie uratowała mu interwencja byłych oficerów Armii Ludowej, którzy współdziałali z nim w czasie wojny. Na skutek ich wstawiennictwa karę śmierci Hedzie zamieniono na dożywocie. Siedział w więzieniach na Rakowieckiej, w Rawiczu i we Wronkach.

Ponieważ należał do dowódców AK najbardziej znienawidzonych przez komunistów, na wolność wyszedł po amnestii 1956 roku jako jeden z ostatnich – 16 listopada 1956 roku. Jednak SB nadal nie dawała mu spokoju. Był inwigilowany. Gdy w 1981 roku powstała „Solidarność”, został przewodniczącym Niezależnego Związku Kombatantów przy NSZZ „Solidarność”.

Podczas stanu wojennego internowano go w więzieniu na Białołęce.Antoni Heda jest dwukrotnym kawalerem krzyża Virtuti Militari. W 2006 roku podczas obchodów święta 3 Maja prezydent Lech Kaczyński mianował go generałem brygady.

Nabożeństwo żałobne odbędzie się w najbliższy czwartek w katedrze polowej Wojska Polskiego. „Szary” zostanie pochowany w Podkowie Leśnej.

Generał Antoni Heda „Szary”, żołnierz Armii Krajowej i potem podziemnego ruchu oporu przeciw komunistycznej władzy zmarł w ostatni piątek w wieku 91 lat. Do niepodległościowej legendy przeszedł w nocy z 4 na 5 sierpnia 1945 roku jako dowódca akcji rozbicia więzienia w Kielcach, w którym sowieckie NKWD i komunistyczna bezpieka przetrzymywały ok. 370 akowców.

Operacja w Kielcach należała do najbardziej brawurowych akcji przeciw komunistycznej władzy. Ale Heda jako dowódca oddziału Armii Krajowej miał już wówczas na koncie wiele potyczek z Niemcami. W 1941 roku podjął działalność konspiracyjną w Związku Walki Zbrojnej, a potem AK. Zdobył wtedy więzienie niemieckie w Starachowicach, z którego uwolnił ok. 80 ludzi. Walcząc w składzie zgrupowania AK Jana Piwnika „Ponurego”, uczestniczył w akcjach przejęcia niemieckiego więzienia w Iłży oraz opanowania miasta Końskie.

Publicystyka
Rosja zamyka polski konsulat. Dlaczego akurat w Petersburgu?
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Publicystyka
Marek Kozubal: Dlaczego Polacy nie chcą wracać do Polski
Publicystyka
Jacek Nizinkiewicz: PiS robi Nawrockiemu kampanię na tragedii, żeby uderzyć w Trzaskowskiego
Publicystyka
Estera Flieger: „Francji już nie ma”, ale odbudowała katedrę Notre-Dame
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Publicystyka
Trzaskowski zaczyna z impetem. I chce uniknąć błędów z przeszłości