Tranzyt przez Polskę nie działa, tańsze zboże niepokoi

Spełnia się pesymistyczny scenariusz: Polska i Unia Europejska deklarowały pomoc w eksporcie zboża z Ukrainy, tymczasem ono bez kontroli rozlewa się po nadgranicznych województwach i zaniża tam ceny. Rząd powołał zespół, Bruksela zorganizowała korytarze solidarnościowe, ale trudno mówić o spektakularnej poprawie sytuacji.

Zboże błądzi po Polsce

Problem wywozu zboża narasta – i w samej Ukrainie, i na granicach, i w Polsce, gdzie są trudności z przetransportowaniem go do portów. – Po stronie ukraińskiej w wagonach i silosach czekają ogromne ilości zboża. Wiemy, że na odprawę czeka aż 16,7 tys. wagonów. Co piąty wagon to wagon ze zbożem. Czeka też ok. 450 wagonów z olejem roślinnym i ok. 700 ze śrutami. Gdyby je ustawić jeden po drugim, to oznaczałoby kolejkę na 240 km – mówi Monika Piątkowska, prezes Izby Zbożowo-Paszowej.

Zboże z Ukrainy wjeżdża do Polski, ale zamiast do portów, trafia do nadgranicznych skupów – po cenach poniżej polskich kosztów produkcji, co ogromnie niepokoi rolników.

Czytaj więcej

Konflikty zbrojne

W środę w Stambule rozmowy Ukrainy, Turcji, Rosji i ONZ w sprawie eksportu zboża

Delegacje wojskowe z Turcji, Rosji i Ukrainy oraz delegacja ONZ będą jutro prowadzić w Stambule rozmowy w sprawie bezpiecznego transferu zboża zablokowanego w ukraińskich portach na rynki międzynarodowe drogą morską.

– Skupy są pozamykane, a zboże ukraińskie przyjeżdża i trafia od razu do silosów – mówi Stanisław Bartman, prezes Podkarpackiej Izby Rolniczej. W efekcie magazyny są już pełne, a polscy rolnicy nie będą mieli gdzie złożyć swoich plonów po ruszających właśnie żniwach. Podobną sytuację obserwuje Gustaw Jędrejek, prezes Lubelskiej Izby Rolniczej.

– Zboże z Ukrainy jest dziś skupowane poniżej 1000 zł, a nasi rolnicy dwa tygodnie wcześniej sprzedawali po 2 tys. zł – mówi Bartman. To już niebezpieczna sytuacja, bo mogą się nie zwrócić nakłady na produkcję. – Jeśli mówmy o cenie poniżej 1000 zł, to jest tragedia – mówi Stanisław Kacperczyk, prezes Polskiego Związku Producentów Roślin Zbożowych. – Polscy rolnicy kupowali nawozy na wiosnę po astronomicznych cenach. Cena w granicach 1500–1700 zł dawała szansę na zwrot kosztów, a teraz nie jest osiągalna – mówi Kacperczyk.

Gustaw Jędrejek jednak informuje, że przedstawiciele Elewarru zadeklarowali, że spółka będzie utrzymywała ceny skupu pszenicy po ok. 1500 zł za tonę. – Za dwa tygodnie żniwa to zweryfikują – zauważa.

Czytaj więcej

Biznes

Żywność na świecie tanieje, ale to może być przejściowe

Choć na giełdach światowych tanieją zboża, oleje roślinne i cukier, a indeks światowych cen żywności od trzech miesięcy spada, to zdaniem ekspertów nie musi to oznaczać końca kłopotów.

Zespół jest. I tyle

Transport zboża spod granicy do portów miał usprawnić Międzyresortowy Zespół ds. Transportu Produktów Rolnych i Spożywczych z Ukrainy. Zespół powstał 23 czerwca, pierwszy raz spotkał się dwa tygodnie później, 6 lipca. Henryk Kowalczyk, minister rolnictwa, zadeklarował wtedy, że kluczowe jest udrożnienie transportu kolejowego dla 15 składów pociągów na bazie wózków, by można było zboże przewozić z granicy do portu w Gdańsku. Padł też pomysł budowy tymczasowych magazynów na granicy z Ukrainą. Tyle że taka budowa, zdaniem ekspertów, potrwa nawet rok–dwa. Na tym jednak koniec aktywności zespołu.

– Dziś nie ma kontroli nad importem zbóż z Ukrainy – zauważa Mirosław Marciniak, analityk rynków rolnych z firmy InfoGrain. Wąskie gardła w transporcie zboża to przejścia graniczne. Choć powstało już wiele punktów przeładunkowych, wciąż brakuje wagonów i samochodów, problem jest też z portami, bo – choć zdaniem resortu rolnictwa Polska jest w stanie przewieźć nawet 1,5 mln ton ukraińskich zbóż miesięcznie – polskie porty mają zdolność przeładunkową 600–700 tys. ton miesięcznie i brakuje im magazynów.

– Pilna jest potrzeba wdrożenia specustawy, która umożliwiłaby szybką realizację budowy tymczasowej infrastruktury zwiększającej przepustowość na granicy – mówi Piątkowska.