Puszczali internowanych „ścieżką zdrowia”. Rusza proces strażników więziennych z PRL

Osoby internowane w Ośrodku Odosobnienia w Kwidzynie były bite, zmuszane do niszczenia symboli religijnych i do całowania butów funkcjonariuszy. Ci ostatni staną przed sądem w rozpoczynającym się dziś procesie.

Publikacja: 16.06.2025 13:15

Puszczali internowanych „ścieżką zdrowia”. Rusza proces strażników więziennych z PRL

Foto: o.s.

Proces, w którym oskarżonych jest 27 byłych funkcjonariuszy Służby Więziennej, rusza dziś przed Sądem Rejonowym w Kwidzynie. Są oni oskarżeni o brutalne pobicia i znęcanie się nad internowanymi w Ośrodku Odosobnienia w sierpniu 1982 roku. Mowa o fizycznych i psychicznych represjach, w tym o przepuszczaniu więźniów przez tzw. „ścieżkę zdrowia”, za co funkcjonariuszom grozi kara do 8 lat pozbawienia wolności.

Kwidzyn: rusza proces strażników więziennych z PRL

Funkcjonariusze PRL-owskiej Służby Więziennej mieli dopuścić się pobicia, a także znęcania fizycznego i psychicznego wobec ponad stu osób internowanych w kwidzyńskim Ośrodku Odosobnienia. Akt oskarżenia trafił do sądu w lipcu 2024 roku – był on efektem śledztwa prowadzonego przez prokuratora IPN z Oddziałowej Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w Gdańsku. W jego toku prokurator zgromadził bogaty materiał dowodowy, który pozwolił na odtworzenie przebiegu wydarzeń mających miejsce w Ośrodku w dniu 14 sierpnia 1982 roku. Ustalono także rolę, jaką w wydarzeniach tych odegrali poszczególni funkcjonariusze.

Czytaj więcej

Salomonowy wyrok w sprawie byłego funkcjonariusza SB

Internowani protestowali przeciwko wprowadzonym znacznym ograniczeniom w kontaktach z rodzinami – po stłumieniu protestów, 14 sierpnia ok. godziny 13:00 funkcjonariusze umieścili ich w zamkniętych celach w trzech pawilonach mieszkalnych. Następnie osadzeni w pawilonie II byli kolejno wyprowadzani z cel na korytarz i zmuszani do przejścia przez środek szpaleru funkcjonariuszy, tzw. „ścieżki zdrowia”. Funkcjonariusze zadawali im dziesiątki uderzeń pałkami i pięściami po całym ciele, a także kopali w podbrzusza i okolice nerek. Niektórych zmuszono do przejścia przez szpaler kilkakrotnie. Trwało to co najmniej półtorej godziny. Podobnie potraktowani zostali osadzeni w pozostałych dwóch pawilonach mieszkalnych, wyprowadzani na korytarz lub bici w celach.

Według danych IPN, tego dnia do lekarza przyjmującego w ambulatorium kwidzyńskiego zakładu karnego z obrażeniami ciała doznanymi od pobicia zgłosiło się 44 internowanych, a w następnych dniach – blisko 20. Stwierdzone urazy wymusiły przewiezienie 12 z nich na leczenie do miejscowego szpitala. Według ustaleń śledztwa, co najmniej 60 osób doznało obrażeń ciała w następstwie bezprawnych działań funkcjonariuszy. Mowa tu o rozstroju zdrowia, zaś w niektórych przypadkach – o ciężkich uszkodzeniach ciała w postaci krwiaka i obrzęku mózgu, złamania kręgów kręgosłupa, stłuczenia nerek, wstrząśnienia siatkówki oka i rozległych, kilkudziesięciocentymetrowych krwiaków. Doszło także do przypadków utraty przytomności przez pobitych. 

Proces strażników więziennych z Kwidzyna. Znęcali się psychicznie i fizycznie

Zgodnie z informacjami IPN, internowani byli także dręczeni psychicznie, wymyślnymi metodami mającymi ich poniżyć i upokorzyć. Zmuszano ich m.in. do zdrapywania paznokciami i zlizywania ze ścian sporządzonych wcześniej napisów, niszczenia symboli religijnych, wąchania pałek szturmowych, a także klękania i całowania butów funkcjonariuszy. Szczuto ich także psem, spluwano na nich, niszczono zgromadzoną w celach żywność i zmuszano internowanych do sprzątania zabrudzonych tak celowo pomieszczeń.

Czytaj więcej

Lech Wałęsa przegrał w sądzie. Chodzi o teczki TW „Bolka”

– Charakterystycznym jest, że te brutalne działania Służby Więziennej nastąpiły w sytuacji, gdy protest internowanych został już przełamany przez funkcjonariuszy i umieszczono osadzonych w celach mieszkalnych. Pokazuje to jednoznacznie, że nie miały one nic wspólnego z przywracaniem regulaminowego funkcjonowania Ośrodka Odosobnienia, były natomiast aktem bezprawia, stanowiły represję i polegały na zastosowaniu brutalnego odwetu oraz swoistego "ostrzeżenia" na przyszłość w przypadku zgłaszania – choćby uprawnionych - żądań przez internowanych – wyjaśnił prokurator Robert Janicki, rzecznik prasowy Głównej Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu.

Proces, w którym oskarżonych jest 27 byłych funkcjonariuszy Służby Więziennej, rusza dziś przed Sądem Rejonowym w Kwidzynie. Są oni oskarżeni o brutalne pobicia i znęcanie się nad internowanymi w Ośrodku Odosobnienia w sierpniu 1982 roku. Mowa o fizycznych i psychicznych represjach, w tym o przepuszczaniu więźniów przez tzw. „ścieżkę zdrowia”, za co funkcjonariuszom grozi kara do 8 lat pozbawienia wolności.

Kwidzyn: rusza proces strażników więziennych z PRL

Pozostało jeszcze 88% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Prawo rodzinne
Nie trzeba mieć zgody drugiego małżonka na swoje wydatki
Prawo drogowe
Nowy znak drogowy i zmiany w oznakowaniu przejść dla pieszych. Co muszą wiedzieć kierowcy?
Prawo rodzinne
Postępowiec czy „pantoflarz”? Mąż z nazwiskiem żony poza statystyką
Praca, Emerytury i renty
Duże zmiany w wypłatach 800 plus w czerwcu. Od lipca nowy termin
Materiał Promocyjny
Bank Pekao nagrodzony w konkursie The Drum Awards for Marketing EMEA za działania w Fortnite
Praca, Emerytury i renty
Ranking najbardziej poważanych zawodów. Adwokat i sędzia zaliczyli spadek