Zwrotu kosztów leczenia w innym kraju Unii Europejskiej może dochodzić w NFZ każdy ubezpieczony. Takie prawo daje mu art. 25 ust. 1 ustawy o świadczeniach zdrowotnych finansowanych ze środków publicznych.
Aby jednak chory mógł się upomnieć o swoje należności za zagraniczną operację lub badanie diagnostyczne, musi przed wyjazdem dostać na to zgodę NFZ. W tym celu powinien złożyć do właściwego oddziału wojewódzkiego wniosek, uzasadniając, dlaczego musi przejść zabieg za granicą.
Nawet jeśli NFZ zgodzi się na wyjazd, zwróci koszty zagranicznego zabiegu do wysokości jego wartości w Polsce. Różnicę w cenie pacjent będzie musiał pokryć z własnej kieszeni.
Przepisy ustawy zdrowotnej, mimo ograniczeń finansowych, dają chorym możliwość ominięcia długich kolejek w Polsce na zabiegi typu usunięcie zaćmy czy rekonstrukcja stawu biodrowego. Pacjent może pojechać na operację np. do Niemiec, pod warunkiem że tamtejsi lekarze będą w stanie szybciej ją przeprowadzić. Wtedy NFZ może się zgodzić na wyjazd i zwrócić częściowo koszty operacji.
Takie powody zagranicznych operacji popiera także Europejski Trybunał Sprawiedliwości.
