Konkurs na rektora

Na wszystkich uczelniach publicznych trwają wybory nowych władz. Żadna nie zdecydowała się na wprowadzenie procedury konkursowej. Połowa obecnych rektorów nie kandyduje, bo to już ich druga kadencja

Publikacja: 10.03.2012 04:00

Konkurs na rektora

Foto: Fotorzepa, Jakub Kamiński

Dziewięć uczelni już wybrało nowego rektora na najbliższe cztery lata. Ich kadencja rozpocznie się 1 września, a skończy 31 sierpnia 2016 r. W pozostałych 124 szkołach wyższych głosowanie odbędzie się w marcu lub kwietniu. Jako ostatnia, w maju, wyboru dokona Szkoła Główna Handlowa w Warszawie. Żaden z nowych rektorów nie będzie pochodził z konkursu.

Taką możliwość wprowadziła obowiązująca od 1 października 2011 r. nowelizacja ustawy z 27 lipca 2005 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym.

Barbara Kudrycka, minister nauki i szkolnictwa wyższego, wskazywała, że dzięki temu osobą zarządzającą uczelnią będzie mógł zostać menedżer spoza uczelni, jeśli wyrazi taką wolę. Sposób powołania rektora, szczegółowe wymagania dla kandydata oraz warunki i tryb konkursu określa bowiem uchwalany przez senat statut uczelni. Żadna jednak nie wpisała do swojej małej konstytucji takiej możliwości. W maju 2011 r. propozycję zgłosił prof. Karol Musiał, rektor Uniwersytetu Jagiellońskiego. Nie została jednak przyjęta.

– Obecny rektor jest orędownikiem konkursu, ale decyzję o tym, czy wpisać taką możliwość do statutu, pozostawił swojemu następcy – wyjaśnia Katarzyna Pilitowska, rzecznik prasowa UJ. Dodaje, że nowelizacja weszła w życie zbyt późno. W efekcie trudno byłoby dobrze opracować tryb konkursowy.

Prof. Jerzy Woźnicki, prezes Fundacji Rektorów Polskich, uważa jednak, że idea ta jest sprzeczna z ukształtowaną kulturą uniwersytetu, a konkursy nie cieszą się na nich renomą.

Na wszystkich uczelniach zatem, tak jak dotychczas, rektorzy zostaną wyłonieni w wyborach spośród dotychczasowych długoletnich pracowników. Zwykle uczelniana ordynacja wyborcza przewiduje najpierw wybory elektorów, czyli osób, które w imieniu pracowników i studentów mają prawo do udziału w ostatecznym głosowaniu. Zdaniem prof. Woźnickiego tak samo będzie za cztery lata, jeżeli nie zmienią się ustawowe zapisy.

Z danych zebranych przez portal Perspektywy.pl wynika jednak, że zanosi się na głęboką wymianę najwyższych władz akademickich.

– W prawie połowie uczelni muszą zostać wybrani nowi rektorzy, ponieważ obecni kończą swoją drugą kadencję, a prawo o szkolnictwie wyższym pozwala pełnić urząd tylko dwie z rzędu – mówi Waldemar Śliwiński z Fundacji Edukacyjnej Perspektywy.

Obecni rektorzy nie mogą kandydować m.in. w uniwersytetach Warszawskim, Jagiellońskim, politechnikach Warszawskiej czy Poznańskiej.

– Nie oznacza to, że zmiany nie dokonają się również w uczelniach, w których rektorzy mają za sobą dopiero pierwszą kadencję, chociaż z dotychczasowych obserwacji wynika, że najczęściej zostają na drugą – dodaje Śliwiński. – Tak stało się we wszystkich dotychczas zakończonych wyborach. Z rektorami na kadencję 2012 – 2016 wybierani będą również prorektorzy, dziekani i prodziekani oraz senaty i rady wydziałów.

masz pytanie, wyślij e-mail do autorki j.ojczyk@rp.pl

Opinia:

Marek Rocki przewodniczący Polskiej Komisji Akredytacyjnej

Uczelnie są tradycyjne, kultywują utrwalone metody wybierania władz, a konkurs jest opcją jeszcze niesprawdzoną. W Polsce rektor jest liderem środowiska, a nie menedżerem. Lidera nie da się wyłonić w drodze konkursu. W Szkole Głównej Handlowej dyskusja na ten temat wykazała, że może on dać nieoczekiwane rezultaty. Pojawiło się też pytanie: Kto ma powoływać komisję? Poprzedni senat lub rektor? To mogłoby prowadzić do zmanipulowania wyników. W kolegium elektorów układ „sił" jest inny niż w senacie. W SGH każda jednostka ma w nim jednakowo liczną reprezentację, a skład kolegium elektorów odpowiada proporcji zatrudnienia. Konkurs jest możliwy, ale w małej lub nowo tworzonej uczelni.

Dziewięć uczelni już wybrało nowego rektora na najbliższe cztery lata. Ich kadencja rozpocznie się 1 września, a skończy 31 sierpnia 2016 r. W pozostałych 124 szkołach wyższych głosowanie odbędzie się w marcu lub kwietniu. Jako ostatnia, w maju, wyboru dokona Szkoła Główna Handlowa w Warszawie. Żaden z nowych rektorów nie będzie pochodził z konkursu.

Taką możliwość wprowadziła obowiązująca od 1 października 2011 r. nowelizacja ustawy z 27 lipca 2005 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym.

Pozostało jeszcze 86% artykułu
Prawo drogowe
Rząd chce zabierać prawo jazdy aż na 5 lat. Eksperci: to dyskryminacja
Prawo karne
Zabójstwa emerytek w Warszawie. Eksperci: działanie sprawców było zaplanowane
Sądy i trybunały
Spór o zamrożone wynagrodzenia sędziów. Jest ważny wyrok TSUE
Sądy i trybunały
Sędzia Krzysztof Wiak: Izbę Kontroli „broni” jej dotychczasowe orzecznictwo
Materiał Promocyjny
Zrównoważony rozwój: biznes między regulacjami i realiami
Oświata i nauczyciele
Nauczyciel jak każdy, powinien mieć płacone za nadgodziny. Przełomowa uchwała SN
Materiał Promocyjny
Zrozumieć elektromobilność, czyli nie „czy” tylko „jak”