Państwowa Komisja Wyborcza o możliwości oddania głosu w kopercie

Obowiązujące przepisy prawa wyborczego nie przewidują możliwości korzystania przez wyborców z kopert w trakcie oddawania głosu w lokalu wyborczym. Stanowiłoby to naruszenie procedury głosowania, określonej w Kodeksie wyborczym - odpowiedział przewodniczący Państwowej Komisji Wyborczej na wniosek Rzecznika Praw Obywatelskich o stanowisko w tej sprawie.

Publikacja: 31.08.2023 15:14

Państwowa Komisja Wyborcza o możliwości oddania głosu w kopercie

Foto: Adobe Stock

Zdaniem RPO Marcina Wiącka, umożliwienie obywatelom wrzucania do urny wyborczej karty do głosowania w kopercie mogłoby pozytywnie  wpłynąć na realizację prawa obywateli do udziału w tajnym głosowaniu bez rezygnacji z przezroczystych urn wyborczych.  I choć tematem tym RPO zajął się po sygnałach od obywateli, szybko ustalił, że świadomość zagrożeń dla zasady tajności głosowania związanych z  wprowadzeniem w 2016 r. przezroczystych urn miał sam ustawodawca.  Dlatego w Kodeksie wyborczym dopuścił  możliwość wrzucenia przez wyborcę karty (lub kart) do głosowania do urny wyborczej w kopercie. Potem jednak przepisy te  zmienione i obecnie nie wskazują na możliwość oddania głosu w kopercie.

Z kopertą do urny: czyja wola  

RPO wskazał jednak projekt ustawy sugerujący, że wolą projektodawcy było, aby obywatele nadal mieli prawo wrzucać głosy do urny wyborczej z wykorzystaniem koperty. Z powodu kolejnych nowelizacji  Kodeksu nie ma jednak pewności co do aktualnego stanu prawnego w tym zakresie.

Czytaj więcej

Wybory 2023: czy karty do głosowania będzie można wrzucić do urny w kopercie?

Dlatego Rzecznik zapytał PKW m.in., czy planowane jest zapewnienie kopert w lokalach.  Jest już odpowiedź Sylwestra Marciniaka, przewodniczącego Państwowej Komisji Wyborczej na pytanie RPO.  Jak wskazał, wola projektodawcy nie ma znaczenia dla wykonywania zadań wyborczych przez poszczególne organy, a podstawą działania jest ostateczna decyzja ustawodawcy.

"Państwowa Komisja Wyborcza stwierdza, że obecnie obowiązujące przepisy prawa wyborczego nie przewidują możliwości korzystania przez wyborców z kopert w trakcie oddawania głosu w lokalu wyborczym. Stanowiłoby to naruszenie procedury głosowania, określonej w Kodeksie wyborczym, a w szczególności w art. 52 § 5 i 6. Tym bardziej Państwowa Komisja Wyborcza nie może zapewnić kopert na karty do głosowania w lokalach wyborczych, ani zobowiązać innych organów lub podmiotów do realizacji tego niewynikającego z przepisów prawa zadania. " - napisał szef PKW. 

Koperta naruszyłaby prawo wyborcze

Marciniak dodał, że w ocenie PKW tego rodzaju działanie stanowiłoby naruszenie zasady legalizmu z uwagi na przekroczenie granic obowiązującego prawa. Z kolei wydatkowanie środków publicznych bez podstawy prawnej oraz na inne cele i w innych wysokościach, niż ustalone w ustawie budżetowej lub planie finansowym jednostki sektora finansów publicznych, stanowiłoby naruszenie dyscypliny finansów publicznych.

Sylwester Marciniak wyjaśnił, że zgodnie z obowiązującym Kodeksem wyborczym tajność głosowania zapewnia się  przez przygotowanie w lokalu wyborczym odpowiedniej liczby łatwo dostępnych miejsc umożliwiających każdemu wyborcy nieskrępowane zapoznanie się z kartą do głosowania oraz jej wypełnienie w sposób niewidoczny dla innych osób (z art. 52 § 5a), a także poprzez zobowiązanie wyborców do wrzucania karty do urny wyborczej w taki sposób, aby strona zadrukowana była niewidoczna (art. 52 § 6).

Zdaniem RPO Marcina Wiącka, umożliwienie obywatelom wrzucania do urny wyborczej karty do głosowania w kopercie mogłoby pozytywnie  wpłynąć na realizację prawa obywateli do udziału w tajnym głosowaniu bez rezygnacji z przezroczystych urn wyborczych.  I choć tematem tym RPO zajął się po sygnałach od obywateli, szybko ustalił, że świadomość zagrożeń dla zasady tajności głosowania związanych z  wprowadzeniem w 2016 r. przezroczystych urn miał sam ustawodawca.  Dlatego w Kodeksie wyborczym dopuścił  możliwość wrzucenia przez wyborcę karty (lub kart) do głosowania do urny wyborczej w kopercie. Potem jednak przepisy te  zmienione i obecnie nie wskazują na możliwość oddania głosu w kopercie.

2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Konsumenci
Paliwo będzie droższe o 50 groszy na litrze, rachunki za gaz o jedną czwartą
Praca, Emerytury i renty
Krem z filtrem, walizka i autoresponder – co o urlopie powinien wiedzieć pracownik
Podatki
Wykup samochodu z leasingu – skutki w PIT i VAT
Nieruchomości
Jak kwestionować niezgodne z prawem plany inwestycyjne sąsiada? Odpowiadamy
Materiał Promocyjny
Mity i fakty – Samochody elektryczne nie są ekologiczne
Nieruchomości
Wywłaszczenia pod inwestycje infrastrukturalne. Jakie mamy prawa?