Państwowa Komisja Wyborcza o możliwości oddania głosu w kopercie

Obowiązujące przepisy prawa wyborczego nie przewidują możliwości korzystania przez wyborców z kopert w trakcie oddawania głosu w lokalu wyborczym. Stanowiłoby to naruszenie procedury głosowania, określonej w Kodeksie wyborczym - odpowiedział przewodniczący Państwowej Komisji Wyborczej na wniosek Rzecznika Praw Obywatelskich o stanowisko w tej sprawie.

Publikacja: 31.08.2023 15:14

Państwowa Komisja Wyborcza o możliwości oddania głosu w kopercie

Foto: Adobe Stock

Zdaniem RPO Marcina Wiącka, umożliwienie obywatelom wrzucania do urny wyborczej karty do głosowania w kopercie mogłoby pozytywnie  wpłynąć na realizację prawa obywateli do udziału w tajnym głosowaniu bez rezygnacji z przezroczystych urn wyborczych.  I choć tematem tym RPO zajął się po sygnałach od obywateli, szybko ustalił, że świadomość zagrożeń dla zasady tajności głosowania związanych z  wprowadzeniem w 2016 r. przezroczystych urn miał sam ustawodawca.  Dlatego w Kodeksie wyborczym dopuścił  możliwość wrzucenia przez wyborcę karty (lub kart) do głosowania do urny wyborczej w kopercie. Potem jednak przepisy te  zmienione i obecnie nie wskazują na możliwość oddania głosu w kopercie.

Z kopertą do urny: czyja wola  

RPO wskazał jednak projekt ustawy sugerujący, że wolą projektodawcy było, aby obywatele nadal mieli prawo wrzucać głosy do urny wyborczej z wykorzystaniem koperty. Z powodu kolejnych nowelizacji  Kodeksu nie ma jednak pewności co do aktualnego stanu prawnego w tym zakresie.

Czytaj więcej

Wybory 2023: czy karty do głosowania będzie można wrzucić do urny w kopercie?

Dlatego Rzecznik zapytał PKW m.in., czy planowane jest zapewnienie kopert w lokalach.  Jest już odpowiedź Sylwestra Marciniaka, przewodniczącego Państwowej Komisji Wyborczej na pytanie RPO.  Jak wskazał, wola projektodawcy nie ma znaczenia dla wykonywania zadań wyborczych przez poszczególne organy, a podstawą działania jest ostateczna decyzja ustawodawcy.

"Państwowa Komisja Wyborcza stwierdza, że obecnie obowiązujące przepisy prawa wyborczego nie przewidują możliwości korzystania przez wyborców z kopert w trakcie oddawania głosu w lokalu wyborczym. Stanowiłoby to naruszenie procedury głosowania, określonej w Kodeksie wyborczym, a w szczególności w art. 52 § 5 i 6. Tym bardziej Państwowa Komisja Wyborcza nie może zapewnić kopert na karty do głosowania w lokalach wyborczych, ani zobowiązać innych organów lub podmiotów do realizacji tego niewynikającego z przepisów prawa zadania. " - napisał szef PKW. 

Koperta naruszyłaby prawo wyborcze

Marciniak dodał, że w ocenie PKW tego rodzaju działanie stanowiłoby naruszenie zasady legalizmu z uwagi na przekroczenie granic obowiązującego prawa. Z kolei wydatkowanie środków publicznych bez podstawy prawnej oraz na inne cele i w innych wysokościach, niż ustalone w ustawie budżetowej lub planie finansowym jednostki sektora finansów publicznych, stanowiłoby naruszenie dyscypliny finansów publicznych.

Sylwester Marciniak wyjaśnił, że zgodnie z obowiązującym Kodeksem wyborczym tajność głosowania zapewnia się  przez przygotowanie w lokalu wyborczym odpowiedniej liczby łatwo dostępnych miejsc umożliwiających każdemu wyborcy nieskrępowane zapoznanie się z kartą do głosowania oraz jej wypełnienie w sposób niewidoczny dla innych osób (z art. 52 § 5a), a także poprzez zobowiązanie wyborców do wrzucania karty do urny wyborczej w taki sposób, aby strona zadrukowana była niewidoczna (art. 52 § 6).

Zdaniem RPO Marcina Wiącka, umożliwienie obywatelom wrzucania do urny wyborczej karty do głosowania w kopercie mogłoby pozytywnie  wpłynąć na realizację prawa obywateli do udziału w tajnym głosowaniu bez rezygnacji z przezroczystych urn wyborczych.  I choć tematem tym RPO zajął się po sygnałach od obywateli, szybko ustalił, że świadomość zagrożeń dla zasady tajności głosowania związanych z  wprowadzeniem w 2016 r. przezroczystych urn miał sam ustawodawca.  Dlatego w Kodeksie wyborczym dopuścił  możliwość wrzucenia przez wyborcę karty (lub kart) do głosowania do urny wyborczej w kopercie. Potem jednak przepisy te  zmienione i obecnie nie wskazują na możliwość oddania głosu w kopercie.

2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Prawo karne
PiS zaostrza przepisy - dożywocie i kary dla 14-latków. Kontrowersji jest więcej
Materiał Promocyjny
Podróżuj ekologicznie! Program Fundusze Europejskie dla zrównoważonej mobilności
Prawo karne
Porzucił w lesie kota z cewnikiem i wenflonem. Jest wyrok
Prawo drogowe
Nowe fakty ws. wypadku na A1. Będą zarzuty dla kierowcy BMW
Prawo drogowe
Egzaminacyjna turystyka ma się dobrze. Gdzie najłatwiej zdać na prawo jazdy
Materiał Promocyjny
„Skoro wiemy, że damy radę, to zróbmy to”. Oto ludzie, którzy tworzą Izerę
Prawo dla Ciebie
Jak oddać głos w wyborach do Sejmu i Senatu oraz w referendum. Objaśniamy
Konsumenci
Wyłom czy eksces Sądu Najwyższego? Korzystny dla banku wyrok ws. frankowej