Uchwalenie Lex Tusk bez wpływu na wypłatę środków z KPO

Bruksela błyskawicznie zareagowała na ustawę o komisji ds. wpływów rosyjskich. Nie ma to jednak wpływu na decyzje w sprawie KPO.

Publikacja: 13.06.2023 03:00

Uchwalenie Lex Tusk bez wpływu na wypłatę środków z KPO

Foto: Fotorzepa/ Jakub Mikulski

Decyzja o rozpoczęciu procedury przeciwnaruszeniowej przeciwko Polsce w sprawie ustawy o powołaniu nadzwyczajnej komisji badającej rosyjskie wpływy warta jest specjalnej uwagi, bo nieczęsto Komisja Europejska reaguje tak szybko. Zaledwie osiem dni po wejściu w życie nowego prawa już przesłała do Warszawy tzw. uzasadnioną opinię, która jest pierwszym etapem procedury przeciwnaruszeniowej. I dała rządowi na odpowiedź zaledwie trzy tygodnie, choć zwyczajowo są to trzy miesiące. Komisja się spieszy, bo wie, że lex Tusk może mieć negatywne konsekwencje dla procesu wyborczego. Chce jak najszybciej uwinąć się z dwoma pierwszymi etapami procedury, żeby w razie potrzeby zaskarżyć to prawo do Trybunału Sprawiedliwości UE, a zarazem wystąpić o tymczasowe zabezpieczenie, czyli nakaz zawieszenia działania ustawy do czasu rozpatrzenia skargi w TSUE.

Ta nadzwyczajnie szybka i zdecydowana reakcja oznacza, że Bruksela jest zaniepokojona kolejnym przejawem łamania praworządności w Polsce. Nie wpłynie to jednak na wypłatę pieniędzy z Krajowego Planu Odbudowy. Przypomnijmy, że polski KPO został wysłany do Brukseli już w maju 2021 r., ale musiał minąć rok, żeby został zaakceptowany – KE żądała bowiem zapisania w nim w formie tzw. kamieni milowych zmian wykonujących postanowienie TSUE o Izbie Dyscyplinarnej Sądu Najwyższego, o niezbywalnym prawie do zadawania pytań prejudycjalnych i o prawie każdego sędziego do badania niezależności innego sędziego.

Czytaj więcej

UE wszczyna postępowanie przeciwko Polsce w związku z lex Tusk

Po kolejnym roku pieniędzy ciągle nie ma, bo co prawda Sejm i Senat ostatecznie zaakceptowały reformę w kształcie oczekiwanym przez KE, ale prezydent skierował ustawę do Trybunału Konstytucyjnego, który wskutek wewnętrznego paraliżu jeszcze się nią nie zajął.

Bruksela niejednokrotnie dawała do zrozumienia, że ustawa w formie skierowanej do TK jest wystarczająca do odmrożenia środków z KPO. Nie jest żadną tajemnicą, że jej zapisy minister Szymon Szynkowski vel Sęk negocjował bezpośrednio z komisarzem Didierem Reyndersem. Ten, po zasięgnięciu opinii ekspertów i innych komisarzy, uznał je za wystarczające. Oficjalnie KE może dać zielone światło dopiero wtedy, gdy ustawa wejdzie w życie. Polska wyśle wtedy pierwszy wniosek o płatność i KE sprawdzi, czy kamienie milowe zostały wypełnione. Na tej podstawie przeleje pierwsze należne nam środki. Bo w myśl unijnego rozporządzenia prawo do zaliczek przysługiwało tylko wtedy, gdy KPO był zaakceptowany do końca 2021 r. Teraz może płacić już tylko po przedstawieniu rachunków.

KPO obejmuje pieniądze przeznaczone na odbudowę gospodarki po pandemii, które teraz też mają być wykorzystywane do walki ze skutkami agresji Rosji na Ukrainę, a więc w dużym stopniu na transformację energetyczną (na źródła odnawialne) oraz na cyfryzację. Polska ma w nim 23,9 mld euro dotacji i 11,5 mld euro kredytów. O tyle oficjalnie poprosiła w KPO, ale już zasygnalizowała, że będzie chciała wykorzystać całą dostępną dla nas pulę pożyczek, czyli w sumie 35 mld euro. KE czeka teraz na uaktualniony KPO. Na ostateczną deklarację Polska ma – według unijnego rozporządzenia – czas do końca sierpnia.

W polskim KPO 42,7 proc. środków ma wspierać zieloną transformację, a 21,3 proc. transformację cyfrową. Według szacunków zawartych w KPO polski PKB ma dzięki tym inwestycjom zwiększyć się do 2026 r. o 1,1–1,8 proc.

Decyzja o rozpoczęciu procedury przeciwnaruszeniowej przeciwko Polsce w sprawie ustawy o powołaniu nadzwyczajnej komisji badającej rosyjskie wpływy warta jest specjalnej uwagi, bo nieczęsto Komisja Europejska reaguje tak szybko. Zaledwie osiem dni po wejściu w życie nowego prawa już przesłała do Warszawy tzw. uzasadnioną opinię, która jest pierwszym etapem procedury przeciwnaruszeniowej. I dała rządowi na odpowiedź zaledwie trzy tygodnie, choć zwyczajowo są to trzy miesiące. Komisja się spieszy, bo wie, że lex Tusk może mieć negatywne konsekwencje dla procesu wyborczego. Chce jak najszybciej uwinąć się z dwoma pierwszymi etapami procedury, żeby w razie potrzeby zaskarżyć to prawo do Trybunału Sprawiedliwości UE, a zarazem wystąpić o tymczasowe zabezpieczenie, czyli nakaz zawieszenia działania ustawy do czasu rozpatrzenia skargi w TSUE.

1 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Konsumenci
Paliwo będzie droższe o 50 groszy na litrze, rachunki za gaz o jedną czwartą
Praca, Emerytury i renty
Krem z filtrem, walizka i autoresponder – co o urlopie powinien wiedzieć pracownik
Podatki
Wykup samochodu z leasingu – skutki w PIT i VAT
Nieruchomości
Jak kwestionować niezgodne z prawem plany inwestycyjne sąsiada? Odpowiadamy
Materiał Promocyjny
Mity i fakty – Samochody elektryczne nie są ekologiczne
Nieruchomości
Wywłaszczenia pod inwestycje infrastrukturalne. Jakie mamy prawa?