Wcześniej, komisarz UE ds. budżetu, Johannes Hahn zapowiedział, że wobec Węgier zostanie uruchomiony mechanizm warunkowości. W przypadku Polski nie widzi takiej możliwości.
Przypomnijmy, iż 16 lutego 2022 r. Trybunał Sprawiedliwości UE stwierdził, że rozporządzenie wprowadzające mechanizm warunkowości jest zgodne z prawem UE i jej uprawnieniami w zakresie praworządności.
TSUE oddalił skargi Polski i Węgier na "pieniądze za praworządność"
Mechanizm warunkowości, pozwalający Komisji Europejskiej blokować wypłaty unijne za naruszenie praworządności, nie narusza unijnych traktatów - orzekł w środę pełny skład Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej i oddalił w całości skargi Polski i Węgier. Otwiera to drogę do odebrania funduszy Polsce za łamanie praworządności.
Rozporządzenie 2020/2092, potocznie nazywane „pieniądze za praworządność" zostało przyjęte 6 grudnia 2000 r. po tym, gdy Rada Europejska, w której zasiadają premierzy lub prezydenci państw UE (także polski premier Mateusz Morawiecki), porozumieli się w sprawie wieloletniego budżetu, funduszu odbudowy oraz mechanizmu warunkowości. Zgodnie z tym porozumieniem Komisja Europejska, po ustaleniu, że doszło do naruszenia, może zaproponować rozpoczęcie procedury warunkowości wobec rządu UE, a następnie obniżyć lub zawiesić płatności na rzecz tego państwa członkowskiego z budżetu UE. Rozporządzenie w sprawie mechanizmu warunkowości w budżecie UE weszło w życie 1 stycznia 2021 roku.
Rządy Polski i Węgier w marcu 2021 r. wystąpiły do TSUE o orzeczenie nieważności rozporządzenia. Domagały się, by wypłata unijnych pieniędzy była uzależniona jedynie od obiektywnych i konkretnych warunków, jednoznacznie wynikających z przepisów prawa. Zarzuciły procedurze warunkowości, że tego rodzaju rozwiązania nie mają podstawy prawnej w Traktatach, ingerują w kompetencje państw członkowskich i naruszają prawo Unii Europejskiej.