Agroturystyka: rolnik z kasą fiskalną

Jestem rolnikiem ryczałtowym. W najbliższym czasie zamierzam dodatkowo rozpocząć działalność w zakresie agroturystyki. Moimi klientami będą przede wszystkim osoby indywidualne, tzn. nieprowadzące działalności gospodarczej. Innej działalności gospodarczej nie prowadzę i nie zamierzam prowadzić. Przewiduję, że zapłatę za świadczone usługi agroturystyki klienci będą mi przekazywać zarówno na rachunek bankowy, jak i gotówką. Czy powinienem zainstalować kasę fiskalną? Czy dla obowiązku jej zainstalowania ma znaczenie, czy z tytułu świadczenia usług agroturystycznych zarejestruję się jako podatnik VAT czynny, czy będę korzystać ze zwolnienia podmiotowego? – pyta czytelnik.

Zgodnie z art. 111 ust. 1 ustawy o VAT, podatnicy dokonujący sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych są obowiązani prowadzić ewidencję obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących. W świetle tego przepisu fakt świadczenia usług (np. agroturystycznych) na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej obliguje więc podatnika do ewidencjonowania sprzedaży za pomocą kasy fiskalnej. Do obrotu wykazywanego w ewidencji prowadzonej za pomocą kasy rejestrującej nie wlicza się kwoty podatku należnego (zob. art. 111 ust. 1a ustawy o VAT).

Minister finansów w rozporządzeniu z 4 listopada 2014 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących (dalej: rozporządzenie) zwolnił jednak niektóre grupy podatników oraz niektóre czynności z obowiązku stosowania kasy fiskalnej.

Stosownie do § 3 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia, zwalnia się z obowiązku ewidencjonowania w danym roku podatkowym, nie dłużej jednak niż do 31 grudnia 2016 r. podatników rozpoczynających po 31 grudnia 2014 r. dostawę towarów lub świadczenie usług na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych, jeżeli przewidywany przez podatnika obrót z tego tytułu nie przekroczy, w proporcji do okresu wykonywania tych czynności w danym roku podatkowym, kwoty 20 000 zł. Do limitu tego nie wlicza się wartości sprzedaży na rzecz innych podmiotów, w szczególności na rzecz firm.

Uwaga! Na potrzeby stosowania zwolnienia, o którym mowa w § 3 ust. 1 rozporządzenia, nie uwzględnia się zrealizowanego lub przewidywanego obrotu z tytułu czynności, o których mowa w poz. 36 i 49 załącznika do rozporządzenia, tj. dostawy nieruchomości oraz dostawy towarów i świadczenie usług, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane przez podatnika do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji (zob. § 3 ust. 4 rozporządzenia).

Limit obrotu z tytułu dostawy towarów lub świadczenia usług na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych liczymy proporcjonalnie w dniach.

PRZYKŁAD

Rok 2016 ma 366 dni. Jeżeli zatem podatnik rozpocząłby świadczenie usług agroturystycznych 1 lipca 2016 r. i miałby je prowadzić do końca roku, to limit wynosiłby 10 000 zł.

Jeszcze przez dwa miesiące

W przypadku podatników korzystających ze zwolnienia, o którym mowa w § 3 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia, zwolnienie to traci moc po upływie dwóch miesięcy następujących po miesiącu, w którym podatnik przekroczył obrót z tytułu dostawy towarów lub świadczenia usług na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych, w proporcji do okresu wykonywania tych czynności, w kwocie 20 000 zł (§ 5 ust. 2 rozporządzenia).

PRZYKŁAD

Załóżmy, że podatnik przekroczy limit 10 000 zł 20 września 2016 r. Zwolnienie z obowiązku stosowania kasy fiskalnej utraci moc z końcem listopada 2016 r.

Zapłata wyłącznie przelewami

Podatnik świadczący usługi agroturystyki (bez wyżywienia) może uniknąć kasy fiskalnej bez względu na wartość sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych. Warunkiem jest, aby nabywcy tych usług w całości regulowani należności za te usługi na jego rachunek bankowy.

Stosownie bowiem do § 2 ust. 1 w zw. z poz. 38 załącznika do rozporządzenia, zwalnia się z obowiązku ewidencjonowania w danym roku podatkowym, nie dłużej jednak niż do 31 grudnia 2016 r., świadczenie usług na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych, jeżeli świadczący usługę otrzyma w całości zapłatę za wykonaną czynność za pośrednictwem poczty, banku lub spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej (odpowiednio na rachunek bankowy podatnika lub na rachunek podatnika w spółdzielczej kasie oszczędnościowo- kredytowej, której jest członkiem), a z ewidencji i dowodów dokumentujących zapłatę jednoznacznie wynika, jakiej konkretnie czynności dotyczyła.

Gdy jednak zapłatę za świadczone usługi agroturystyki podatnik będzie pobierać zarówno na rachunek bankowy, jak i gotówką, to nie będzie mógł skorzystać ze zwolnienia.

Wyżywienie zawsze z paragonem

Agroturystyka w znaczeniu językowym oznacza prowadzenie działalności turystycznej przez gospodarstwa rolne zapewniające noclegi, często wraz z usługami gastronomicznymi.

Gdyby w ramach usługi agroturystycznej podatnik świadczył także usługi związane z wyżywieniem, to bez względu na wielkość sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej i rolników ryczałtowych oraz bez względu na sposób zapłaty (przelew, gotówka) powinien ewidencjonować obrót za pomocą kasy fiskalnej. Wynika to z § 4 pkt 2 lit. i rozporządzenia, zgodnie z którym zwolnień z obowiązku ewidencjonowania nie stosuje się w przypadku świadczenia usług związanych z wyżywieniem (PKWiU 56), wyłącznie:

- świadczonych przez stacjonarne placówki gastronomiczne, w tym również sezonowo, oraz

- usług przygotowywania żywności dla odbiorców zewnętrznych (katering).

Wyjątkiem jest świadczenie usług na warunkach określonych w poz. 35 załącznika do rozporządzenia (tj. świadczenia usług przez podatnika na rzecz jego pracowników oraz przez spółdzielnie mieszkaniowe na rzecz członków lub innych osób, którym przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu lub które są właścicielami lokali położonych w budynkach administrowanych przez spółdzielnie mieszkaniowe, jak również przez wspólnoty mieszkaniowe na rzecz właścicieli lokali) przez podatnika, o którym mowa w art. 8 ust. 2a ustawy o VAT (tj. w sytuacji, gdy podatnik, działając we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej, bierze udział w świadczeniu usług, kiedy to przyjmuje się, że ten podatnik sam otrzymał i wyświadczył te usługi), oraz świadczenia usług, o których mowa w lit. i (tj. związanych z wyżywieniem - PKWiU 56), na pokładach samolotów lub w sposób określony w poz. 45 załącznika do rozporządzenia (tj. usług stołówek w placówkach oświatowych prowadzonych przez te placówki, udostępnianych wyłącznie dla uczniów, studentów i innych podopiecznych oraz nauczycieli i personelu).