Kiedy sąd jest lekarzem

Sądy nie są przygotowane do podejmowania nagłych decyzji o zabiegach medycznych ratujących życie.

– Działamy pod presją czasu, pozostawieni sami sobie, o kuriozalne decyzje nietrudno – mówią sędziowie.

Głośno jest o przypadku 65-letniego Jana G., który na podstawie decyzji sądu opiekuńczego w Lubartowie trafił na przymusowe leczenie do szpitala z odmrożonymi stopami. Lekarze chcieli mu je amputować, pacjent nie zgodził się. Wystąpili o zgodę do sądu, argumentując, że sprawa jest pilna. Sędzia wezwana z urlopu zawierzyła lekarzom, że od tego zależy życie pacjenta, i wydała zgodę, a później ją uchyliła.

Okazało się, że – po pierwsze – nie sprawdziła, czy mogła formalnie wydać postanowienie. Po drugie – okazało się, że sprawa nie była aż tak pilna, bo lekarze odmówili wykonania amputacji i leczą Jana G. innymi sposobami. On sam tłumaczy, że decyzję podejmie dopiero po świętach.

[srodtytul]Na wniosek szpitala[/srodtytul]

– Nie wnikałam, czy pacjent jest świadomy, bo od tego jest lekarz, który powinien znać art. 34 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=C772ABE236FAD234ED1BAB2BE2ECE1B0?id=278085]ustawy o zawodzie lekarza[/link] i wiedzieć, kiedy ma prawo wystąpić do sądu o zgodę na zabieg przymusowy. Uznałam, że lekarze wiedzą, co jest dla pacjenta najważniejsze, bo po to występowali do sądu – mówi sędzia Ewa Świderska, przewodnicząca Wydziału Rodzinnego w SR w Lubartowie.

Z przepisów wynika, że szpital może wystąpić do sądu o zgodę na przymusowy zabieg, tylko gdy pacjent jest ubezwłasnowolniony, niepełnoletni lub w przypadku niedających się usunąć przeszkód, np. gdy pacjent jest nieprzytomny.

[srodtytul]Pod presją czasu[/srodtytul]

Ani szpitale, ani sądy nie są przygotowane do takich zdarzeń, gdy np. świadkowie Jehowy nie godzą się na transfuzję krwi. Kilka miesięcy temu sąd w Hrubieszowie musiał zadecydować o przerwaniu porodu lotosowego (odbywa się bez przecinania pępowiny). Miejscowi lekarze z takim przypadkiem spotkali się po raz pierwszy i obawiali się o życie dziecka. Sąd przychylił się do wniosku. Późniejsza opinia biegłych wykazała, że nie było zagrożenia dla dziecka (pisaliśmy o tym w artykule [link=http://www.rp.pl/artykul/402331.html]"Poród lotosowy to nie przestępstwo"[/link].

– W takich sytuacjach nie ma czasu na uzyskanie opinii biegłych – mówi sędzia Robert Kowalczuk z SR w Hrubieszowie, który wydawał postanowienie. Uważa, że choć [b]przepisy pozwalają lekarzom w nagłych zdarzeniach na podjęcie leczenia, to często wolą się oni asekurować i przerzucają odpowiedzialność za to, co się stanie, na sąd.[/b]

– Kiedy wydałem zgodę, okazało się, że zabieg nie jest już pilny – mówi sędzia Kowalczuk.

Podobnie było z wnioskiem, który wpłynął do jednego z sądów w północnej Polsce. Kiedy sąd nie zgodził się na wykonanie wnioskowanych zabiegów u ciężarnej ze względu na zagrożenie dla płodu, lekarze zastosowali z sukcesem inne metody lecznicze.

[srodtytul]Cicha eutanazja?[/srodtytul]

Problem jednak jest. [b]Część sędziów uważa, że warto wprowadzić rozwiązania legislacyjne w postaci pogotowia biegłych[/b], od których można by wyegzekwować opinię w kilka godzin, a nie tygodni i miesięcy, jak to się dzieje teraz.

– Sąd może przecież skorzystać z pomocy biegłego, kwestią techniczną jest jednak uzgodnienie terminu wydania opinii – zauważa sędzia Leszek Pietraszko, wicedyrektor Krajowej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury. Ale i on widzi potrzebę dyskusji o tym problemie.

Dr Janusz Hołysz, rzecznik odpowiedzialności zawodowej Lubelskiej Okręgowej Izby Lekarskiej, rozumie obawy lekarzy. Przypomina, że z jednej z strony w kilku ustawach jest zapisane, że bez zgody pacjenta nie można wykonywać mu żadnych zabiegów medycznych, z drugiej art. 30 ustawy o zawodzie lekarza nakłada obowiązek ratowania życia w każdym przypadku.

– Jeśli uszanuje wolę pacjenta, a on umrze, będą kłopoty z prokuratorem. I zostanie napiętnowany przez media. Jeśli podejmie leczenie, to narazi się na odpowiedzialność z art. 192 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=C960AFBD85AC150241F9539228ABDCA6?id=74999]kodeksu karnego[/link], a także na odpowiedzialność cywilną – mówi dr Hołysz i przypomina liczne procesy przeciwko szpitalom i lekarzom.