Co z umową dożywocia po licytacji mieszkania przez komornika?

Publikacja: 27.08.2009 17:06

[b][i]Co stanie się z umową dożywocia po skutecznej licytacji mieszkania przez komornika sądowego? Egzekucja prowadzona jest przeciwko małżonkom, którzy w zamian za mieszkanie złożyli oświadczenie woli (akt notarialny), że będą się opiekować matką żony.

Czy po skutecznej licytacji i nabyciu lokalu przez nowego właściciela w mieszkaniu może w dalszym ciągu mieszkać syn małżonków, a jeżeli tak, to na jakich warunkach? [/i][/b]

(nazwisko do wiadomości redakcji)

Generalna zasada jest taka: w razie zbycia nieruchomości obciążonej prawem dożywocia nabywca ponosi osobistą odpowiedzialność za świadczenia tym prawem objęte, chyba że termin ich spełnienia (wymagalność) przypadł na czas, kiedy nieruchomość nie była jego własnością. Wynika to z art. 910 § 1 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=70928]kodeksu cywilnego[/link]. Nabywca mieszkania przejmuje zatem wraz z mieszkaniem dożywotnika i ma obowiązek wypełnić wobec niego umowę dożywocia. Nie ma przy tym znaczenia fakt, czy dożywocie było ujawnione w księdze wieczystej lub zbiorze dokumentów czy nie (bo np. nieruchomość nie miała księgi ani zbioru).

Nieco inne reguły obowiązują w przypadku sprzedaży nieruchomości obciążonej prawem dożywocia w drodze licytacji komorniczej. Potencjalny nabywca przed przystąpieniem do licytacji powinien otrzymać pełne dane m.in. na temat stanu prawnego nieruchomości. Informacja o obciążającej nieruchomość umowie dożywocia oraz wartości tego prawa musi więc znaleźć się w protokole opisu i oszacowania nieruchomości, z którym zainteresowani mogą zapoznać się przed licytacją. Opis i oszacowanie sporządzane są zaś na podstawie m.in. informacji ujawnionych w księgach wieczystych czy – przy ich braku – tzw. zbiorach dokumentów.

Prawa dożywotnika nieujawnione w księdze wieczystej lub przez złożenie dokumentu do zbioru i niezgłoszone najpóźniej na trzy dni przed rozpoczęciem licytacji, wygasną z chwilą uprawomocnienia się postanowienia o przysądzeniu własności nieruchomości na rzecz nabywcy (art. 1000 § 3 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=70930]kodeksu postępowania cywilnego[/link]). Jeśli jednak dożywocie zostało ujawnione przed licytacją, a jednocześnie wartość praw dożywotnika nie przewyższa ceny nabycia, to nabywca lokalu zostaje obciążony tymi prawami. Oczywiście ich wartość będzie zaliczona do ceny nabycia, tzn. cena nieruchomości nabytej na licytacji zostanie pomniejszona o wartość dożywocia.

Nabycie mieszkania z dożywotnikiem oznacza, że nowy właściciel będzie zobowiązany zapewnić tej osobie utrzymanie do końca życia. Jeśli umowa dożywocia nie precyzowała, jakie świadczenia wchodzą w jej zakres, właściciel mieszkania będzie musiał przyjąć dożywotnika jako domownika, dostarczać mu wyżywienie, ubranie, mieszkanie, światło, opał, zapewnić mu odpowiednią pomoc i pielęgnowanie w chorobie oraz sprawić mu własnym kosztem pogrzeb odpowiadający miejscowym zwyczajom (art. 908 § 1 kodeksu cywilnego).

Warto dodać, że jeżeli zobowiązany z tytułu umowy o dożywocie zbył otrzymaną nieruchomość (nieistotne, w jaki sposób), dożywotnik może żądać zamiany prawa dożywocia na dożywotnią rentę odpowiadającą wartości tego prawa.

Jeśli prawa dożywotnika pozostają w mocy po przeprowadzonej licytacji, to tylko on będzie miał prawo nadal mieszkać w lokalu. Jednak odpowiedź na drugie pytanie czytelnika należy poprzedzić wyjaśnieniem, że sama sprzedaż mieszkania w drodze licytacji nie jest tytułem do przeprowadzenia eksmisji jakiejkolwiek osoby zajmującej wylicytowany lokal. Oznacza to, że żadnej z osób w nim zamieszkałych nie można z dnia na dzień pozbawić dachu nad głową. Dotyczy to zarówno dłużnika i jego rodziny, jak i dożywotnika, którego prawa wygasły wskutek ich nieujawnienia przed licytacją.

Nabywca lokalu zajmowanego przez dłużnika i jego rodzinę nie pozbędzie się tych osób bez wyroku eksmisyjnego z klauzulą wykonalności. Komornik, który będzie wykonywał eksmisję, wstrzyma ją, jeśli stwierdzi, że wśród eksmitowanych jest osoba małoletnia lub ubezwłasnowolniona. Musi zawiadomić o tym fakcie sąd opiekuńczy. Dalsze czynności komornik podejmie stosownie do orzeczenia sądu opiekuńczego, określającego miejsce pobytu osób małoletnich lub ubezwłasnowolnionych. Jeśli w rodzinie dłużnika nie ma małoletnich ani ubezwłasnowolnionych przysługuje im jedynie pomieszczenie tymczasowe. Może je zapewnić gmina, dłużnik albo wierzyciel (nowy właściciel lokalu).

[b][i]Co stanie się z umową dożywocia po skutecznej licytacji mieszkania przez komornika sądowego? Egzekucja prowadzona jest przeciwko małżonkom, którzy w zamian za mieszkanie złożyli oświadczenie woli (akt notarialny), że będą się opiekować matką żony.

Czy po skutecznej licytacji i nabyciu lokalu przez nowego właściciela w mieszkaniu może w dalszym ciągu mieszkać syn małżonków, a jeżeli tak, to na jakich warunkach? [/i][/b]

Pozostało 89% artykułu
Konsumenci
Pozew grupowy oszukanych na pompy ciepła. Sąd wydał zabezpieczenie
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Sądy i trybunały
Dr Tomasz Zalasiński: W Trybunale Konstytucyjnym gorzej już nie będzie
Konsumenci
TSUE wydał ważny wyrok dla frankowiczów. To pokłosie sprawy Getin Banku
Nieruchomości
Właściciele starych budynków mogą mieć problem. Wygasają ważne przepisy
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Prawo rodzinne
Przy rozwodzie z żoną trzeba się też rozstać z częścią krów