KRUS: Rolnik sfinansuje swoje ubezpieczenie zdrowotne

Nowe zasady finansowania składek na ubezpieczenie zdrowotne rolników i ich domowników wynikają z ustawy z 13 stycznia 2012 r. o składkach na ubezpieczenie zdrowotne rolników za 2012 r. (DzU z 2012 r., poz. 123). Przyjęte w niej rozwiązania są następstwem wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 26 października 2010 r., K 58/07 (DzU nr 205, poz. 1363). W tym wyroku Trybunał uznał, że art. 86 ust. 2 w związku z art. 86 ust. 1 pkt 1 ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jedn. DzU z 2008 r. nr 164, poz. 1027 ze zm.) w zakresie, w jakim określa zobowiązanie budżetu państwa do finansowania składek na ubezpieczenie zdrowotne wszystkich wskazanych w nim rolników i ich domowników, podlegających ubezpieczeniu społecznemu rolników z mocy ustawy, prowadzących działalność rolniczą, bez względu na wysokość osiąganych przez nich przychodów, jest niezgodny z art. 32 ust. 1 w związku z art. 84 i art. 2 konstytucji. Jednocześnie TK odroczył utratę mocy obowiązującej niekonstytucyjnych przepisów na okres 15 miesięcy.

Regulacje prawne zawarte w ustawie z 13 stycznia br. mają charakter przejściowy i dotyczą tylko 2012 r. Wdrożenie docelowego modelu finansowania składek na ubezpieczenie zdrowotne rolników i ich domowników, uwzględniającego wnioski zawarte w wyroku Trybunału Konstytucyjnego, musi być bowiem poprzedzone stworzeniem systemu podatkowego dla rolników nieprowadzących działów specjalnych produkcji rolnej.

Status ma znaczenie

Powyższa ustawa określa wysokość i sposób opłacania składek na ubezpieczenie zdrowotne:

1) rolników podlegających ubezpieczeniu społecznemu rolników, z wyjątkiem osób prowadzących działalność wyłącznie w zakresie działów specjalnych produkcji rolnej oraz tych, którzy prowadzą działalność w zakresie działów specjalnych produkcji rolnej i dodatkowo w gospodarstwie rolnym,

2) domowników rolników, o których mowa w pkt 1, oraz domowników rolników, którzy prowadzą działalność w zakresie działów specjalnych produkcji rolnej i dodatkowo pracują w gospodarstwie rolnym,

3) domowników rolników prowadzących działalność wyłącznie w zakresie działów specjalnych produkcji rolnej.

Od 1 kwietnia do 31 grudnia br. miesięczna składka na ubezpieczenie zdrowotne rolników i domowników, o których mowa w pkt 1 i 2, jest obliczana w wysokości 1 zł za każdy pełny hektar przeliczeniowy użytków rolnych w gospodarstwie rolnym, przyjęty dla celów ustalenia wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne rolników. Co istotne, w ten sposób obliczana jest kwota miesięcznej składki na ubezpieczenie zdrowotne za każdą osobę, która jest objęta tym ubezpieczeniem, a więc odrębnie za rolnika i odrębnie za jego domownika.

Taki sposób ustalania miesięcznych kosztów składki dotyczy jednak tylko tych rolników i domowników, którzy pracują w gospodarstwie rolnym o powierzchni co najmniej 1 hektara przeliczeniowego. Mniejszy areał będzie podstawą do opłacania tej składki w ryczałtowej kwocie 1 zł na miesiąc.

Przykład

Pan Władysław prowadzi gospodarstwo rolne obejmujące obszar użytków rolnych o powierzchni 15 hektarów przeliczeniowych. Z tego tytułu jest objęty ubezpieczeniami w KRUS. Ubezpieczeniu zdrowotnemu jako domownik

podlega również jego żona. Od 1 kwietnia 2012 r. miesięczna składka na ubez-

pieczenie zdrowotne rolnika wyniesie 15 zł. W tej samej wysokości będzie tę składkę opłacał za swoją żonę.

Dział specjalny

Inaczej ustalana jest składka zdrowotna za domownika rolnika, który prowadzi działalność wyłącznie w zakresie działów specjalnych produkcji rolnej. Miesięczna jej wysokość w okresie od 1 kwietnia do końca 2012 r. równa jest ilorazowi stopy procentowej w wysokości 9 proc. oraz podstawy wymiaru w wysokości 33,4 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w czwartym kwartale roku poprzedniego, włącznie z wypłatami z zysku.

Przykład

Pan Grzegorz prowadzi działalność wyłącznie w zakresie działów specjalnych produkcji rolnej. Żonę zgłosił do ubezpieczenia społecznego w KRUS jako jego domownika. Od 1 kwietnia 2012 r. miesięczna składka na ubezpieczenie zdrowotne kobiety wnosi 113,36 zł; tj.

3771,08 zł x 3,4 proc. = 1259,54 zł

1259,54 zł x 9 proc. = 113,36 zł

-

Od 1 kwietnia br. składkę zdrowotną za rolników i domowników, o których mowa w pkt 1 i 2 powyżej, opłaca:

KRUS – gdy chodzi o osoby działające w gospodarstwie rolnym o powierzchni poniżej 6 hektarów przeliczeniowych użytków rolnych, które przyjęto dla celów ustalenia wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne rolników,

- rolnik, który ma większe gospodarstwo rolne.