System monitorowania karier absolwentów zasilą dane z ZUS

Zakład Ubezpieczeń Społecznych ma przekazywać ministrowi nauki i szkolnictwa wyższego zanonimizowane, czyli pozbawione danych osobowych, informacje o ubezpieczonych i płatnikach składek. Na ich podstawie resort stworzy ogólnopolski system monitorowania karier absolwentów.

Taką możliwość przewiduje najnowsza wersja założeń nowelizacji prawa o szkolnictwie wyższym (psw). System pozwoli m.in. na obiektywną analizę zawodowych losów absolwentów określonych kierunków i na konkretnych uczelniach. Pomoże też uczelniom dostosować ofertę kształcenia do potrzeb rynku pracy. Z kolei kandydaci na studia otrzymają informację, gdzie warto studiować.

Uczelnie już od 2011 r. muszą monitorować losy byłych studentów, w szczególności po trzech i pięciu latach od ukończenia studiów. Obecnie mogą opierać się tylko na ankietach przeprowadzanych wśród absolwentów, a ci nie mają obowiązku ich wypełniać.

Sceptyczny wobec propozycji resortu nauki jest Wojciech Wiewiórowski, generalny inspektor ochrony danych osobowych.

GIODO sceptyczny

– Dotychczas nie wyjaśniono, dlaczego gromadzenie takich informacji jest niezbędne – wyjaśnia. A zgodnie z art. 51 konstytucji władze nie mogą pozyskiwać i udostępniać innych informacji o obywatelach niż niezbędne w państwie prawa.

Resort nauki podkreśla, że to nie będą dane indywidualne, ale statystyczne.

– Zależy nam na systemie rzetelnym, wiarygodnym i bezpiecznym, jeśli chodzi o ochronę danych – mówi Kamil Melcer, rzecznik resortu nauki.

GIODO domaga się, aby  dokładnie określić, dlaczego dane mają być gromadzone, a potem doprecyzować zakres i sposób ich przekazywania, w tym czas przechowywania. W założeniach na ten temat nie ma ani słowa. Według GIODO absolwenci wciąż powinni wyrażać zgodę na przetwarzanie danych o nich.

– Z mojego punktu widzenia marnotrawstwem byłoby niewykorzystanie rejestrów ZUS. Inne przedsięwzięcia są droższe i mniej efektywne – mówi  Mikołaj Jasiński, kierownik Pracowni Ewaluacji Jakości Kształcenia (PEJK) Uniwersytetu Warszawskiego. Dodaje, że jako rodzic chciałby wiedzieć, ile się zarabia po różnych kierunkach i jak długo szuka się pracy.

Jasiński wyjaśnia, że uczelnie nie zdołają za pomocą samych ankiet stworzyć porównywalnych i rzetelnych wskaźników. Dane z ZUS pozwoliłyby ustalić ścieżkę edukacyjną i zawodową grup absolwentów, uzyskać informacje o średnim czasie poszukiwania pracy, pozostawania bezrobotnym czy o przeciętnych zarobkach.

PEJK we współpracy z Instytutem Badań Edukacyjnych prowadzi od 2010 r. projekt pn. „Monitorowanie losów absolwentów uczelni z wykorzystaniem danych ZUS". Obok zdiagnozowania karier zawodowych absolwentów ma on wypracować uniwersalne narzędzie badań w skali kraju. Dotychczas jednak nie udało się pozyskać danych z ZUS. Zgodnie z prawem żadna uczelnia nie może wystąpić do ZUS o udostępnienie danych absolwentów.