Sanatorium: jak załatwić pobyt w uzdrowisku

Chciałabym wyjechać na urlop do sanatorium z NFZ. Jak dostać skierowanie? Czy długo czeka się na wyjazd i czy można wybrać uzdrowisko oraz termin turnusu? Jakie są koszty pobytu?  Czy można wziąć ze sobą dziecko?

– pyta czytelniczka

Każdy, kto posiada ubezpieczenie zdrowotne, może starać się o skierowanie na leczenie uzdrowiskowe. Nie ma znaczenia, czy składka zdrowotna opłacana jest z tytułu zatrudnienia na etacie czy w ramach  prowadzenia własnej działalności gospodarczej. Jednak nie każdy ubezpieczony, nawet jeśli ma problemy ze zdrowiem, może liczyć na wyjazd  do sanatorium. Jeśli zaś zostanie zakwalifikowany do leczenia uzdrowiskowego, to musi się pogodzić z tym, że termin i miejsce leczenia mogą być dalekie od jego oczekiwań.

Nie każdy pojedzie do wód za półdarmo

Leczenie uzdrowiskowe jest kontynuacją leczenia szpitalnego lub ambulatoryjnego przy wykorzystaniu m.in.  naturalnych zasobów leczniczych: wód mineralnych, borowin, klimatu itp.  Jego celem jest rehabilitacja, leczenie chorób przewlekłych, a także profilaktyka.

Skierowanie na leczenie uzdrowiskowe wystawia lekarz rodzinny lub specjalista zatrudniony w placówce,  która ma podpisany kontrakt z NFZ. Najpierw przeprowadza wywiad dotyczący stanu zdrowia, opisuje rodzaj schorzenia głównego i choroby współistniejące.  Wpisuje też aktualne wyniki badań pacjenta: OB, morfologia, badanie ogólne moczu, EKG, rentgen klatki piersiowej oraz wyniki innych badań specjalistycznych, które były przeprowadzane.  Następnie proponuje przybliżone miejsce leczenia (uzdrowisko nadmorskie, nizinne, górskie, podgórskie)  i jego rodzaj (sanatoryjne, szpitalne, rehabilitacja, ambulatoryjne).

Na leczenie uzdrowiskowe mogą być kierowani jedynie pacjenci wystarczająco sprawni, by odbyć podróż do uzdrowiska, samodzielni, zdolni do samoobsługi i korzystania z zabiegów leczniczych. Dlatego podczas wywiadu lekarz bierze pod uwagę:

Lekarz kierujący przesyła skierowanie do oddziału wojewódzkiego NFZ, na terenie którego mieszka pacjent. Tam skierowanie jest oceniane przez lekarza lub zespół  lekarzy - specjalistów w dziedzinie balneoklimatologii i medycyny fizykalnej lub rehabilitacji medycznej. To wtedy tak naprawdę  zapada decyzja, czy dana osoba wyjedzie do sanatorium, a jeśli tak, to gdzie konkretnie.

Trzeba czekać w kolejce

Skierowanie do uzdrowiska nie zostanie potwierdzone, jeśli specjalista NFZ uzna, że są przeciwwskazania lub nie ma wskazań do takiego leczenia. Wtedy skierowanie trafi z powrotem do lekarza, który je wystawił. Nie oznacza to, że w przypadku odmowy nie można ponownie starać się o skierowanie, np. z tytułu innego schorzenia.

Tak czy inaczej, tzn. zarówno  przypadku decyzji pozytywnej jak i negatywnej, pacjent otrzymuje listem poleconym stosowne powiadomienie, najpóźniej w ciągu 30 dni od daty złożenia wniosku. Jeśli decyzja jest pozytywna, już z listu pacjent dowie się, kiedy i gdzie pojedzie.

Od decyzji lekarzy NFZ nie można się odwołać, jest ona ostateczna.

Potwierdzone skierowanie, czyli decyzja pozytywna, jest ważne 18 miesięcy od daty wystawienia. Pacjentowi pozostaje czekać na listowne zaproszenie z uzdrowiska. Ile czasu? To zależy od województwa, ale zwykle przed upływem 18 miesięcy można pakować walizki. Swoje aktualne miejsce na liście można sprawdzić na stronie internetowej https://skierowania.nfz.gov.pl. Wystarczy podać numer skierowania.

Niestety, pacjent, który nie wyjedzie do uzdrowiska w ciągu 18 miesięcy od potwierdzenia skierowania, musi być przygotowany na jego konieczność jego weryfikacji. Czyli powtórną wizytę u lekarza z aktualnymi wynikami badań oraz ponowną weryfikację skierowania przez specjalistów w NFZ.

Ile kosztuje sanatorium

Ile czasu można być w uzdrowisku w ramach skierowania? Najpopularniejsze, sanatoryjne turnusy trwają  21 dni, zarówno dla dzieci jak i dorosłych.  Tyle samo czasu spędza dorosły pacjent w szpitalu uzdrowiskowym chyba, że leczenie wydłuży - za zgodą oddziału NFZ - tamtejszy lekarz. W przypadku dzieci pobyt w szpitalu uzdrowiskowym trwa 27 dni, z możliwością wydłużenia.

Jeszcze dłuższa, bo 28-dniowa, jest rehabilitacja w szpitalu lub sanatorium uzdrowiskowym. Najkrótsze zaś jest leczenie ambulatoryjne w uzdrowisku – trwa od 6 do 18 dni zabiegowych.

Za pobyt w szpitalu uzdrowiskowym na leczeniu lub rehabilitacji płacić nie trzeba. Dorosły, pracujący kuracjusz lub opiekun skierowanego tam dziecka dostaje na czas pobytu zwolnienie lekarskie.

Częściowo odpłatny jest natomiast pobyt kuracjusza w sanatorium. Dopłaca on do kosztów wyżywienia i zakwaterowania. Ile? To zależy od sezonu oraz standardu zakwaterowania:

Pokój 2-osobowy w studio

Pobyt przypadający w dwóch sezonach rozliczeniowych, przelicza się proporcjonalnie.

Kuracjusz musi sam pokryć koszty dojazdu do uzdrowiska i powrotu do domu, a także ewentualne opłaty lokalne (uzdrowiskowe, klimatyczne czy miejscowe), z zastrzeżeniem, że pacjenci szpitali uzdrowiskowych powinni być z nich zwolnieni (wskazuje na to orzecznictwo sądów administracyjnych).

Dziecko za darmo w uzdrowisku

Skierowanie do sanatorium osoby dorosłej nie przewiduje możliwości wyjazdu z osobą towarzyszącą, np. z dzieckiem czy małżonkiem. Czasami, jeśli jest miejsce, osoby takie mogą być zakwaterowane w uzdrowisku, ale wyłącznie na komercyjnych zasadach (pełna odpłatność). W tej sprawie należy kontaktować się bezpośrednio z uzdrowiskiem, do którego pacjent został skierowany.

NFZ nie gwarantuje też wspólnego zakwaterowania małżonkom, którzy zostaną zakwalifikowani na pobyt w tym samym uzdrowisku i w tym samym czasie. Wspólny pokój można zwykle załatwić kontaktując się bezpośrednio z sanatorium czy szpitalem uzdrowiskowym.

Fundusz zapewnia natomiast kierowanie na leczenie uzdrowiskowe obojga małżonków cierpiących na te same schorzenia, jeśli jedno z nich ma orzeczony znaczny stopień niepełnosprawności lub ukończyło 65 lat. Trzeba jednak pilnować, by wnioski o skierowanie zostały złożone w tym samym terminie.

Możliwy jest natomiast wyjazd rodzica jako opiekuna małego dziecka, które dostało skierowanie do sanatorium lub szpitala uzdrowiskowego. Dzieci zwykle krócej czekają na takie leczenie . Najmłodsi od 3. do 7. roku życia mogą wyjechać z opiekunem. O ile jednak pobyt dziecka jest bezpłatny, to opiekun ponosi pełną odpłatność za pobyt, czyli - w zależności od uzdrowiska -  1700 – 2500 zł.

Warto wiedzieć, że dzieci uczęszczające do przedszkola, szkoły podstawowej lub gimnazjum kierowane są na leczenie uzdrowiskowe przez cały rok, natomiast młodzież ponadgimnazjalna korzysta z leczenia uzdrowiskowego w czasie wakacji lub ferii.

Nie dostaniesz urlopu - kuracja przepadnie

Czy można wybrać termin i miejsce pobytu uzdrowiskowego? Nie. Decyzja należy do NFZ. Jak dowiedzieliśmy się w Funduszu, termin turnusu zwykle przypada  przed upływem ważności skierowania i jest uzależniony wyłącznie od liczby oczekujących w kolejce pacjentów. Nie są brane pod uwagę losowe okoliczności (np. choroba) czy zawód pacjenta (nauczyciele preferują pobyty w czasie wakacji). Niekiedy jest możliwość wyjazdu w terminie wcześniejszym niż wynikający ze skierowania. Tak się dzieje wtedy, gdy w danym oddziale NFZ zwolnią się miejsca zarezerwowane dla innych pacjentów.

Osoba, która dostanie zaproszenie z uzdrowiska powinna mieć co najmniej  14 dni na załatwienie formalności urlopowych. Jeśli jednak nie dostanie urlopu – wyjazd do wód przepada.

Sprawdź, czy możesz ubiegać o pobyt w sanatorium:

Schorzenia, które są wskazaniem do ubiegania się o skierowanie do leczenia uzdrowiskowego zostały szczegółowo wymienione w załącznikach do rozporządzeniu Ministra Zdrowia z 5 stycznia 2012 r. w sprawie sposobu kierowania i kwalifikowania pacjentów do zakładów lecznictwa uzdrowiskowego (Dz.U. z 2012 r., poz. 14). Ogólnie chodzi o:

- choroby ortopedyczno-urazowe,

- choroby układu nerwowego,

- choroby reumatologiczne,

- choroby kardiologiczne i nadciśnienie,