Religia w szkołach: pastor będzie mógł pobłogosławić wakacje

Uczniowie nie mogą być narażani na wpływ religii – głosi dewiza szwedzkiego Urzędu Szkoły - pisze Anna Nowacka-Isaksson ze Sztokholmu.

Aktualizacja: 22.02.2015 17:30 Publikacja: 22.02.2015 14:00

Religia w szkołach: pastor będzie mógł pobłogosławić wakacje

Foto: Fotorzepa, Sławomir Mielnik SM Sławomir Mielnik

Zasada ta dotyczy nie tylko programu nauczania, ale również uroczystości zakończenia roku szkolnego organizowanych także w protestanckim kościele. Teraz jednak szykują się zmiany reguł.

Zgodnie z ustawą o oświacie program nauczania w przedszkolach i szkołach musi być wolny od religii. Tak jest od lat. Jak to jednak pogodzić z charakterem ceremonii wieńczących koniec zajęć dydaktycznych, jeżeli zamiast w auli podstawówki odbywają się one w kościele? Debata trwa od lat i budzi ogromne emocje.

Szwecja ma długą tradycję zakończeń roku w ewangelicko-luterańskich wspólnotach. Z roku na rok jest ich jednak  mniej. Wielu dyrektorów placówek nauczania sukcesywnie rezygnowało z aranżowania uroczystości w kościołach, przenosząc je do szkolnych auli. Nie byli w stanie pogodzić litery prawa, dobra uczniów i nacisku rodziców na pielęgnowanie tradycji. Sprawa nabrała tak poważnego wymiaru, że jednemu z dyrektorów po powzięciu decyzji o uroczystości kościelnej grożono śmiercią, a inny odszedł  ze stanowiska, ponieważ nie miał poparcia w kwestii formuły zakończeń.

Jakiś czas temu Inspekcja Szkolna zadeklarowała, że szkoła musi dokładnie rozważyć, czy organizowanie akademii w kościele jest stosowne. Może to bowiem prowadzić do uczucia alienacji uczniów ateistów lub wyznających inną wiarę. Dlatego świątynie – według zaleceń władz – mogą pełnić funkcję jedynie jako miejsce spotkania. Natomiast „cała uwaga ma być skoncentrowana na  tradycji i wspólnym przebywaniu uczniów". Na uroczystość szkolną w kościele nie może wedrzeć się słowo „Bóg", odbyć modlitwa czy błogosławienie pastora.

W ferworze podporządkowania się restrykcjom kierownictwo szkół samo sobie narzuciło okowy cenzury. Zakwestionowało mianowicie śpiewanie popularnego psalmu z XVII wieku autorstwa biskupa z Visby, Israela Kolmodina, nawet na uroczystościach w auli szkolnej. W psalmie bowiem, w drugiej zwrotce wpisane jest słowo „Bóg". W końcu Urząd Szkoły poczuł się zobligowany do wytłumaczenia, że śpiewanie starego psalmu jest dozwolone. Od dawna wiąże się on z uroczystościami zakończenia roku przed wakacjami. Stanowi raczej wyraz tradycji niż religii. Ryzyka kolizji z regułami zatem nie ma.

Urząd wyjaśnił również, że misja kościoła to głoszenie religii, szkoły zaś to przekazywanie wiedzy. Szkoła ponosi odpowiedzialność za organizowanie uroczystości końca zajęć dydaktycznych i ten obowiązek nie może spoczywać na kościele. Jeżeli dyrektor szkoły planuje zakończenie roku w kościele, ważne jest, by prowadził z nim dialog i utwierdził się w przekonaniu, że akademia wolna będzie od religijnych akcentów. Jeżeli kościół uważa, że ustawy o oświacie nie da się pogodzić z jego misją, to szkoła powinna aranżować zakończenie roku w inny sposób.

Tymczasem w kraju zanosi się na zmianę ustawy o oświacie. Koalicja partii centroprawicowych złożyła wniosek w parlamencie o dopuszczenie w akademiach kończących zajęcia w szkole religijnych elementów, „które mogą służyć rozwijaniu tradycji należących do kulturowego dziedzictwa społeczeństwa". Według projektu uczniowie nieżyczący sobie uczestniczenia w uroczystościach w kościele mogą z tego zrezygnować.

Wiceprzewodniczący komisji edukacji partii liberałów Christer Nylander tłumaczy, że obecna ustawa o oświacie szerzy niepewność, dlatego należy ją ukonkretnić: otóż śpiewanie psalmów w kościele jest dozwolone i pastor może brać udział w akademiach zakończenia roku i uroczystości celebrowania adwentu przez szkołę.

Głosowanie nad zmianami w ustawie odbędzie się w kwietniu. Wydaje się, że uzyska większość w parlamencie. I choć nie jest pewne, jak odniesie się do niej czerwono-zielona koalicja rządowa, popiera ją antyimigracyjne ugrupowanie Szwedzkich Demokratów, co stwarza szanse na uchwalenie prawa.

W kraju wybuchła kolejna dyskusja i erupcja emocji  adwersarzy uroczystości szkolnych w świątyniach. Czasami wyrażenie dezaprobaty  przekraczało jednak granice przyzwoitości, tak jak w organie socjaldemokratów „Dala-Demokraten". W redakcyjnym felietonie o zakończeniach roku w kościele znalazło się sformułowanie: „Chrześcijan przeraża, że  muzułmańscy fundamentaliści chcą zmusić ludzi do konwertowania na islam. W zasadzie jednak nie jest im obce czynić to samo"... Porównywać rzezie dżihadystów  z wizytą w kościele?! A ja myślałam, że widziałam i słyszałam już wszystko.

Autorka jest dziennikarką, wieloletnią korespondentką „Rz" w Szwecji

Konsumenci
Pozew grupowy oszukanych na pompy ciepła. Sąd wydał zabezpieczenie
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Sądy i trybunały
Dr Tomasz Zalasiński: W Trybunale Konstytucyjnym gorzej już nie będzie
Konsumenci
TSUE wydał ważny wyrok dla frankowiczów. To pokłosie sprawy Getin Banku
Nieruchomości
Właściciele starych budynków mogą mieć problem. Wygasają ważne przepisy
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Prawo rodzinne
Przy rozwodzie z żoną trzeba się też rozstać z częścią krów